هم کفوی در ازدواج

از شرایط بسیار مهم ازدواج هم كفو بودن زوجین است. كفو در لغت به معنای شبیه و مانند است، در مسئله ازدواج تا حدّی باید از نظر ظاهر و باطن بین دختر و پسر شباهت وجود داشته باشد.
مهمترین مرحله شباهت، باید در چهره دینداری جلوه كند به این معنا كه به فرهنگ پاك حق، مؤمن هم كفو مؤمنه، و دین دار شبیه و مانند دیندار است.
به فرموده قرآن مجید: وَ الطَّیِّباتُ لِلطَّیِّبینَ. زنان پاك لایق مردان پاكند.
كتاب حق می فرماید: فَانْكِحُوا ماطابَ لَكُمْ مِنَ النِّساءِ. پس با زنان پاك ازدواج كنید.
این پاكی در زنان و مردان در مرحله اول پاكی و پاكیزگی باطن است، كه عبارت از ایمان به خدا و قیامت و نبوت و قرآن و ملائكه و متخلّق بودن به اخلاق حق است.
بنابراین مرد مسلمان و مؤمن حق ازدواج با زنان غیر مسلمان و غیر مؤمنه را ندارد، و اگر این ازدواج انجام بگیرد، باطل است و فرزندان آنان بدون شك زاده زنا هستند، و همچنین زن مؤمنه حق ندارد با انسان غیر مؤمن ازدواج كند، زیرا از نظر شرعی این ازدواج باطل و حرام و فرزندان آنان زاده حرامند.
مؤمن و مؤمنه هم كفو غیر مؤمن و غیر مؤمنه نیستند، كه اگر این ازدواج باطل صورت بگیرد دری از عذاب قیامت بر روی هر دو باز شده!!
قرآن مجید از ازدواج انسان پاك یعنی انسان مؤمن با انسان ناپاك منع شدید فرموده: و لا تنكحوا المشركات حتّی یؤمنَّ و لأمهٔ مؤمنهٔ خیر من مشركهٔ و لو اعجبتكم و لا تنكحوا المشركین حتّی یؤمنوا و لعبد مؤمن خیر من مشرك و لو اعجبكم اولئك یدعون الی النّار و الله یدعوا الی الجَّنهٔ و المغفرهٔ باذنه و یبیِّن آیاته للناس لعلَّهم یتذكَّرون. با زنان مشرك تا ایمان نیاورده اند ازدواج نكنید، كنیزان باایمان از زن آزاد مشركه بهتر است، اگرچه زیبائی یا ثروت او شما را به شگفتی اندازد.
و زنان خود را به ازدواج مردان مشرك تا ایمان نیاورده اند در نیاورید زیرا یك بنده باایمان از یك مرد مشرك بهتر است اگر چه موقعیت و زیبائی او شما را شگفت زده كند، مشركان دعوت به آتش می كنند، و خدا دعوت به بهشت و آمرزش به فرمان خود می نماید، و آیات خود را برای مردم بیان می كند شاید اهل تفكر و اندیشه شوند.
بنابراین مواظب باشید دختر باایمان خود را به جوانی كه اهل حق و حقیقت نیست، و در لجنزار انكار واقعیات دست و پا می زند به زنی ندهید، و برای جوان پاك و مؤمن خود، دختری كه منكر اصول الهی است به همسری انتخاب نكنید كه شرط اول در صحت ازدواج ایمان پسر و دختر است تا دو نور و دو پاك و دو پاكیزه و دو مؤمن به هم برسند، و از به هم رسیدن آنان ثمرات شایسته و پاك كه همان فرزندان صالحند بوجود بیایند.
تصور نكنید كه زیبائی و مال و موقعیّت در مردی كه ایمان ندارد، و در زنی كه آراسته به حقیقت نیست موجب سعادت و سلامت و نشاط و دوام در زندگی است.
البته بر خانواده ها لازم است در مسئله هم كفو بودن، سختگیری نكنند، وقتی پسر و دختر از نظر اعتقاد و اخلاق و عمل اسلامی، و از نظر قیافه و هیكل ظاهر نزدیك به هم باشند، این دو از نظر شرع مقدس هم كفو و شبیه و همانند یكدیگرند، و در ازدواج آنان رحمت و بركت حق تجلّی خواهد كرد.
در رابطه با مسئله كفو به روایات زیر توجه كنید: عَنْ اَبی عَبْدِاللّهِ(علیه السلام) أَنَّهُ قالَ : الْكُفْوُ اَنْ یَكُونَ عَفیفاً وَ عِنْدَهُ یَسارٌ.
امام صادق(علیه السلام) فرمود: آنكه دارای عفت همه جانبه است و زندگی در كنار او از نظر نفقه سهل و آسان است كفو دختر عفیفه و آسان زندگی كن شماست.
رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود:
اِذا جائَكُمْ مَنْ تَرْضَوْنَ دینَهُ وَ اَمانَتَهُ یَخْطُبُ اِلَیْكُمْ فَزَوِّجُوهُ اِنْ لا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَهٌٔ فِی الاَْرْضِ وَ فَسادٌ كَبیرٌ.
كسی كه از دختر شما خواستگاری كرد و شما نسبت به دین و امین بودن وی رضایت داشتید، حتماً زمینه این ازدواج را فراهم نمائید، كه منع ازدواج كفو با كفو از جانب شما زمینه ساز فتنه در روی زمین و فساد بزرگ است.
رسول خدا در روایت دیگر می فرماید: اِذا جائَكُمْ مَنْ تَرْضَوْنَ خُلُقَهُ وَ دینَهُ فَزَوِّجُوهُ و اِنْ لا تَفْعَلُوهُ تَكُنْ فِتْنَهٌٔ فِی الاَْرْضِ وَ فَسادٌ كَبیرٌ.
آنكس كه اخلاق و دینش مورد رضایت و پسند شما بود به او دختر بدهید، چنانچه از تحقق این ازدواج جلوگیری كنید موجب فتنه و فساد بزرگ در زمین شده اید.
آری سخت گیری در ازدواج، و ایجاد موانع، و تكیه بر عادات و رسومات غلط، و پیگیری شرایط سخت، و طلب جمال و ثروت و مقام، از جانب خانواده ها برای پسران و دختران خود، علت ازدیاد استمناء، لواط، زنا، فشارهای عصبی، و بیماریهای روانی در دختران و پسران است، و این همه فتنه و فساد عواقب و توابعش در دنیا و آخرت گریبانگیر آن پدران و مادران و اقوام و خانواده هائی است كه در مسئله ازدواج سخت گیری می كنند.
رسول حق فرمود:
اَنْكِحُوا الاَْكْفاءَ وَ انْكِحُوا مِنْهُمْ وَ اخْتارُوا لِنُطَفِكُمْ. زمینه ازدواج هم كفوها را فراهم كنید، و با هم كفو ازدواج كنید و آنان را برای بوجود آمدن فرزندان شایسته به عقد خود درآورید.
آری ایمان و اخلاق و امانت و درستی در پسر و دختر مایه هم كفویست، و بر پدران و مادران و خانواده ها واجب اخلاقی است، هر چه زودتر و سریع تر و با آسان گیری كامل و پرهیز از شرایط غیر الهی و سنن غیر اخلاقی زمینه عروسی دو هم كفو را فراهم آورند، تا رضا و خوشنودی و رحمت و لطف حق را نسبت به خود جلب كنند.
حضرت باقر(علیه السلام) می فرماید: ما مِنْ رُزْءَهٔ أَشَدَّ عَلی عَبْد اَنْ یَأْتِیَهُ اِبْنُ اَخیهِ فَیَقُولَ زَوِّجْنی فَیَقُولَ لا اَفْعَلُ أَنَا أَغْنی مِنْكَ.
مصیبتی از این شدیدتر نیست كه جوان مؤمنی دختر برادر مؤمنش را خواستگاری كند، و پدر دختر جواب بدهد، من از این ازدواج عذر می خواهم زیرا تو از نظر مالی در رتبه من نیستی!
در مسئله ازدواج عصبیّت قومی، شهری، قبیله ای نباید لحاظ شود، زیرا اینگونه تعصّبات در آئین الهی مردود شناخته شده و باطل اعلام شده است.
فقر و غنا، این شهر و آن شهر، این قبیله و آن قبیله را ملاك ازدواج قرار ندهید، مردان و زنان همه و همه دختران و پسران یك پدر و مادرند، و برای هیچ یك بر دیگری، جز به تقوا و پرهیزكاری امتیاز نیست.
● نظر حضرت سجاد(علیه السلام) نسبت به كفو
امام پنجم حضرت باقر(علیه السلام) نقل می كنند: پدر باكرامتم حضرت زین العابدین(علیه السلام)در یكی از مواقف حج به خانمی برخورد كه اخلاق نیكش آن حضرت را جذب كرد، سئوال كردند این زن دارای همسر است؟ عرضه داشتند وی را شوهر نیست، پدرم بدون این كه از حسب و نسب وی تحقیق كند از او خواستگاری كرد، و این خواستگاری منجر به ازدواج با او شد.
فردی از انصار از داستان آگاه شد، ازدواج به این سادگی برای او بسیار سنگین و گران آمد، به نظر آورد ممكن است آن زن فردی بی اصل و نسب باشد، و علت سرزنش نسبت به امام چهارم شود.
مدتی در مقام جستجو برآمد و معلوم شد آن زن از طایفه شیبان است، خدمت امام چهارم رسید و جریان را با آن حضرت در میان گذاشت كه خدا را شكر همسر شما از فامیلی معروف و محترم است، امام به او فرمودند من شما را خردمندتر از این می دانستم كه به این امور پای بند باشی، مگر نمی دانی خداوند عز و جل به بركت اسلام پستی ها را برداشت و نقصها را جبران فرمود، بزرگواری و كرامت را جایگزین پستی و دنائت نمود، اینك مسلمان در هر موقعیتی باشد محترم است و او را پستی نیست، لئامت و خسّت از آنِ جاهلیت است و بس.
بنابراین هم قبیله بودن، همشهری بودن، به اندازه هم ثروت داشتن، موجب هم كفوی نیست، بنا به حكم اسلام، عرب را بر عجم، سپید را بر سیاه، قرشی را بر غیر قرشی امتیازی نیست، امتیاز به تقواست و دو مرد و زن مسلمان با داشتن ایمان و تقوا و اخلاق و امانت و عفت و پاكی و طهارت و سلامت هم كفو یكدیگرند گرچه یكی عرب و دیگری عجم، یكی شهری و دیگری روستایی، یكی غنی و دیگری فقیر، یكی سپید و دیگری سیاه، یكی قبیله دار و دیگری بی قبیله باشد.
علی بن اسباط به حضرت جواد(علیه السلام) نوشت: من برای دخترانم كسی را كه در اخلاق و ایمان همانند خودم باشد نیافته ام تا آنان را شوهر دهم، حضرت در پاسخ نامه وی نوشت: آنچه را درباره دخترانت نوشته بودی یافتم، خداوند ترا مورد رحمت و لطفش قرار دهد، تا این حدود دقت در كار دختر لازم نیست، پیامبر فرمود اگر خواستگاری آمد كه دین و اخلاقش مورد پسند بود قبولش كنید ور نه فتنه و فساد بزرگ در زمین روی می دهد.
امام صادق(علیه السلام) به مردی به نام ابراهیم فرمود: هیچ مؤمنی بهره ای و سودی خطرناك تر از ثروت نبرده، ضرر مال از زیان دو گرگ درنده كه به گله ای بی چوپان از سر و ته گله حمله كنند بیشتر است، این گرگها با گوسپندان چه می كنند، عرضه داشتم جز فساد كاری نمی كنند، فرمود: راست گفتی، كوچكترین زیان مال این است كه مسلمانی خواستگاری دختر مسلمان بیاید و او به عذر نداشتن مال او را براند و از دادن دختر به او خودداری كند.

پایگاه استاد حسین انصاریان

منبع : عرفان