حتی اگر زباله ای در جوی نباشد

▪شهردار: هر سال هنگامی كه ۳ ۴ میلیون مسافر نوروزی به اهواز می آیند، این شهر با مشكل آبگرفتگی روبه روست و پارك ها و حاشیه رودخانه زیر آب می روند. چراكه رودخانه كارون نزدیك به سه دهه است كه لایروبی نشده است.
▪اشاره: گفت وگو با عبدالصمد مهدوی،
شهردار این شهر، چهره ای دیگرگونه از اهواز برایمان تصویر كرد. شهری كه به دلیل اقلیم خاص اش همواره مورد توجه گردشگران است، با مشكلات و مسائلی بسیار ساده دست به گریبان بوده و رهایی از آن امكان پذیر نیست. مشكلاتی كه شاید در نگاه اول هر مسافری را شگفت زده كند.
در اهواز حتی اگر هیچ كس زباله ای داخل جوی نریزد باز هم با رسیدن زمستان و فصل بارندگی مردم شهر منتظر سیل و آبگرفتگی هستند. این موضوع برای من هم عجیب بود چرا كه در یكی از سفرهایم به اهواز با آبگرفتگی شدیدی روبروشدم به طوری كه تنها چند ساعت بارش باران شهر را به ونیز ایران تبدیل كرد و مردم برای جلوگیری از ورود آب به داخل خانه ها و مغازه ها از كیسه های شن استفاده كردند.
با داشتن چنین خاطره ای در ذهن طبیعی بود كه در ملاقات با شهردار اهواز یكی از سئوالات اصلی ام، پرسش در مورد آبگرفتگی باشد. عبدالصمد مهدوی، شهردار اهواز، كه یكی از آرام ترین مصاحبه شونده هایی است كه تا به حال دیده ام، آماده این پرسش است. به گمانم اگر من هم به سراغ این موضوع نمی رفتم خودش به بهانه ای سر این حرف را باز می كرد. وقتی مهدوی از آبگرفتگی اهواز و كارون صحبت می كرد، از آن همه خونسردی شگفت زده شده بودم. چرا؟ كاری ندارد؛ شما هم در جریان قرار بگیرید: ما در مورد جمع آبهای سطحی و فاضلاب در اهواز دو مشكل داریم ؛ یكی اینكه نزدیك به سه دهه است رودخانه كارون لایروبی نشده است به همین دلیل هم در هنگام بارندگی و در مواقعی كه بارندگی نیست اما دریچه های سدها برای تنظیم باز می شود با آبگرفتگی روبه رو هستیم. وزارت نیرو می گوید كه امكان كنترل رودخانه در حوزه میانه وجود ندارد، در حالی كه می توان سرریز آب را به محل هایی كه قبلا خروجی داشته هدایت كرد. این مشكل همیشگی ماست و هر سال درست وقتی كه ۳-۴ میلیون مسافر نوروزی به اهواز می آیند، در اوج كار شهرداری با آبگرفتگی روبرو هستیم و پاركها و حاشیه رودخانه به زیر آب می رود. به گفته شهردار اهواز در رودخانه كارون كانالهایی مثل بحره و شهرماله وجود داشته كه از زمان قدیم آبهای سرریز را خارج می كردند، اما در طی مدت چند دهه این دهانه ها بسته شدند و دیگر نمی توانند به صورت فیوز عمل كنند تا شهرها و اراضی كشاورزی را آب بر ندارد.
اما این همه موضوع نیست. شهردار اهواز به مشكل فاضلاب اهواز اشاره می كند و به اینكه با بالا آمدن سطح آب رودخانه فاضلاب اهواز هم كه به رودخانه ریخته می شود پس می زند. اهواز جزو شهرهایی است كه شبكه فاضلاب داشته و این شبكه توسط شهرداری ایجاد شده است. مهدوی می گوید: اهواز از آن دسته از شهرهایی است كه شبكه آب و فاضلاب را كاملا تحویل شركت آبفا داده است ( و البته مشكلات زیادی هم دارد). شهرداری برآورد كرده است كه برای ایجاد شبكه جمع آوری آبهای سطحی به ۲۰۰میلیارد تومان نیاز دارد كه این هزینه سنگین روی دوش مردم شهر می افتد مردم هم كه از پرداخت چنین هزینه هایی ناتوانند. شهردار می گوید: زیرساخت ها باید با اعتبارات دولتی ساخته شود در حالی كه شهرداری ها در حال حاضر در این پرداخت ها تنها مانده اند. شهرداری برای ساخت یك پل روی كارون باید حدود ۲۳ میلیارد تومان هزینه كند، در حالی كه این گوشه ای از هزینه های ماست.
نكته دیگری كه اگر به اهواز سفر كنی توی ذوق می زند، كمبود فضای سبز است. اهواز مركز استانی است كه رودخانه های پرآب و خاك حاصلخیز دارد، هوای آن هم برای كشت گیاهان زیادی مناسب است، اما وقتی به این شهر می روی كمبود فضای سبز كاملا به چشم می خورد. شهردار در این مورد می گوید: به نظرم در تابستان آینده از فضای سبز بهتری برخوردار باشیم، چرا كه در سیستم آبیاری فضای سبز تغییرات مهمی انجام داده ایم. در واقع ما مشكل تاریخی آبیاری فضای سبز توسط آب شرب را تقریبا حل كرده ایم.
به گفته او در اهواز ۷۰ درصد آبیاری فضای سبز با آب شرب انجام می شد و وقتی در تابستان (فصل آبیاری) به آب نیاز پیدا می كردند، با افت فشار روبه رو می شدند و در نهایت هر چه كاشته شده بود خشك می شد. اما حالا با احداث ایستگاههای پمپاژ استفاده از آب شرب در آبیاری را به ۳۰ درصد رسانده اند. مهدوی می گوید: در این سه سال سرانه فضای سبز را از ۵/۳ متر به ۸ متر رسانده ایم و گونه جدیدی از گیاهان، كه از خانواده شمشاد و سازگار با آب و هوای اهواز است را شناسایی كردیم و مشغول تكثیر و كاشت آن در شهر هستیم.
وقتی صحبت از مسائل شهری می شود نمی توان از مدیریت واحد شهری صحبت نكرد؛ امری كه در هر گوشه از گفت وگویمان به مشكلات نبودش پی می بردیم. مهدوی معتقد است كه اگر چه ظاهرا دولت و مجلس موافق تحقق مدیریت واحد شهری هستند اما مدیرانی در سطوح میانی در مقابل آن مقاومت می كنند. به گفته شهردار اهواز، بحث شهرداران در مساله مدیریت واحد شهری این نیست كه شهرداری ها همه كارها را به تنهایی انجام دهند، بلكه آنها قصد دارند در تصمیم گیری ها و مدیریت ها موثر باشند.
او سپس مثال ساده و ملموسی می زند: امروز كه با شما صحبت می كنم به فاصله یك یا دو ماه پس از آسفالت خیابان ها، تقاضای حفاری در همان خیابان به دستمان می رسد. در حالی كه در كمیسیون هماهنگی نمایندگان همه ارگانها حاضر هستند مجبوریم مجوز حفاری را صادر كنیم وگرنه كار مردم انجام نمی شود. شركت گاز در منطقه كوی طاهر به فاصله كمتر از دو ماه پس از آسفالت، درخواست مجوز حفاری برای گازكشی را داد. اگر بگوییم مجوز نمی دهیم تقاضا را دست مردم می دهد تا مردم مستقیما با شهرداری روبه رو بشوند.روبه رو شدن شهردار یكی از كلانشهرهای كشور با مسائل چنین پیش پا افتاده و لاینحل ماندن آنها به دلیل محدودیت اختیارات ما را در فهم واژه ها دچار مشكل می كند. كلانشهر؟ شهردار؟ مدیر شهری؟... .

مهرداد مشایخی

منبع : روزنامه همشهری