پیشگیری از بیماریهای قلبی‌

دهلیز و بطن چپ، خون را به اندامها می رسانند و دهلیز و بطن راست خون را جهت تصفیه به ریه ها. بنابراین قلب در یك سیستم منظم بین بخش عضلانی، سیستم هدایت الكتریكی و گردش خون را در سطح بدن به عهده دارد كه اختلال در هر كدام از این قسمتها منجر به عملكرد نامناسب قلب و بیماری می گردد. از علل بیماریهای قلبی: بیماریهای عضلانی قلب، سكته قلبی، افزایش فشارخون، تنگی یا نارسائی دریچه ها، الكل، مواد مخدر، سیگار، كمبود ویتامینها، دیابت، بیماری تیروئید، عفونتهای ویروسی و باكتریایی و ... می باشد.
شیوع: درحال حاضردرهر۳۳ثانیه یك نفربه علت بیماریهای قلبی عروقی از بین میرود ۵% ازسكته های قلبی زیرسن چهل سالگی ،۴۰% بین ۴۰ تا ۶۵ سالگی و ۵۵% بالای ۶۵ سال اتفاق می افتد.
●عوامل زمینه ساز
الف : عوامل غیرقابل پیشگیری:تیپ شخصیتیA (افراد پر استرس) شانس بیشتری برای ابتلا به بیماری قلبی دارند.
نژاد : در نژاد سیاه پوست و آمریكایی شیوع بیماری قلبی بیشتر است.
جنس : تا سن ۴۵ سالگی مردان بیشتر از زنان دچار بیماری قلبی می شوند اما پس از یائسگی این میزان برابر است.
سن : با افزایش سن شانس سكته قلبی و بیماریهای قلبی دیگر افزایش می یابد.
سابقه فامیلی، وجود بیماری عروق كرونردرافرادكمتراز۴۰سال نیز عامل مهمی است.
ب: عوامل قابل پیشگیری
* بالابودن كلسترول خون ( ( LDL>۱۳۰ ,HDL<۳۵ ؛ * بالابودن تریگلیسرید بیش از۵۰۰؛ * سیگاركشیدن حتی یك عدد و از هر نوعی می تواند مضر باشد ؛ * كم تحركی ؛ * ازدیاد فشارخون ؛ * دیابت بخصوص وابسته به انسولین ؛ * وچاقی مفرطBMI >۳۰، چاقی بخصوص در قسمت شكم كه در مردان شایعتر است در ایجاد بیماری موثر می باشد همچنین نشان داده شده است كه به میزان ۳-۲ كیلوگرم كاهش وزن می تواند در بهبود ۳۷% از افراد فشارخونی موثر باشد.
علائم: شایعترین تظاهرات بیماران قلبی سكته میباشدوبیشترین علت آن اترواسكلروز می باشد؛ * درد سینه؛ * تنگی نفس وسرفه؛ * طپش قلب ؛ * تعریق ؛ * تهوع واستفراغ ؛ * سرگیجه، سنكوپ یا پیش سنكوپ؛ * ادم ؛ * سیانوز.تغییر در شیوه زندگی بهترین راه پیشگیری از بیماری قلب است
●كم كردن مصرف نمك
- مصرف نمك باید به كمتر از g ۲ (یك ق.چ) در روز برسد برای این كار نمكدان را از سر میز بردارید برای طعم غذا از آب لیمو، سیر، سبزیجات خشك و ادویه استفاده كنید.
- در پخت غذا نمك كمتری استفاده كنید.
- از غذاهای فرآوری شده، كمتر استفاده كنید غذاهای كنسروی، سوپها و غذاهای آماده، آجیل و تنقلات، چیپس و بیسكویت های نمكی دارای نمك زیادی هستند.
- برچسب داروهای مربوط به معده،سرماخوردگی،سردرد را بخوانید بعضی ازآنها حاوی سدیم زیادهستندكه نبایدپیش ازg۱۰۰/mg۱۲۰ باشد.
●مصرف چربی را محدود كنید
* از چربی های مفید مثل اومگا ۳ و ۶ استفاده كنید. * اومگا ۳ موجب كاهش تریگلیسرید و كلسترول خون شده و باعث رقیق شدن خون می گردد و با نفوذ به غشاء سلول باعث كاهش لخته خون می گردد.* مصرف گردو و بادام ۳ عدد در روز توصیه می شود. * مصرف ماهی ۳-۲ بار در هفته درجهت كاهش كلسترول مفید است. * مصرف زرده تخم مرغ را به سه روز در هفته كاهش دهید. * ترجیحا" گوشت را آبپز استفاده كنید. * از مصرف گوشت پر چرب ،جگر، دل، قلوه، مغز و كله پاچه، پوست مرغ، لبنیات پرچرب،خامه، سوسیس، كالباس خودداری كنید. * مصرف روغنها (جامد و مایع) را محدود كنید به جای روغن جامد از روغن زیتون پس از آن كلزا و پس از آن سویا و آفتابگردان استفاده می شود.
‌●غذاهای حاوی فیبر استفاده كنید.
- روزانه حدود ۵۰۰-۴۰۰g سبزیجات مصرف كنید.- مواد غذایی مانند جو سبوس دار، آرد گندم سبوس دار و حبوبات و سبزیجات در كاهش كلسترول مفیدند.
- سبزیجات مثل اسفناج، انواع كلم، شلغم، چغندر، لوبیا سبز، نخودسبز، انواع لوبیا دارای ویتامین گروه B و اسید فولیك هستند. قارچ، سیر و پیاز كلسترول خون را پایین می آورد.
- اسید فولیك، هموسیستین را كه عامل آسیب به دیواره رگ و رسوب چربی است كاهش می دهد.
از مصرف بیش از حد مواد نشاسته ای و قندی پرهیز كنید. میوه جات شیرین هندوانه، خربزه، هلو، لیموشیرین، توت و خرما و انجیر استفاده نشود.
●فشارخون را مرتبا كنترل كنید.
پتاسیم دریافتی با فشارخون ارتباط معكوس دارد. منابع غذائی آن موز، زردآلو، انجیر، گریپ فروت، هلو، آلو، سیب زمینی، سیر، كدو سبز، قارچ، گوجه فرنگی و سایر سبزیها.
كلسیم خطر ابتلا به پر فشاری خون را كاهش می دهد ( شیر لبنیات ، سبزیجات سبز تیره)اگر بالای ۳۰ سال دارید مرتبا قندخون و فشارخون خود را كنترل كنید.
●ازمصرف سیگار خودداری كنید.
هر نوع ماده دخانی از تنباكو تا مواد اعتیاد آور حتی به میزان كم در ایجاد بیماری قلبی موثر است. آمارها نشان می دهد سیگار از اسلحه هم كشنده تر است بر خلاف باور عمومی ، سیگارهای فیلتردار چون عمیق تر تنفس می شوند خطرناك تراز سیگارهای معمولی می باشند نحوه سیگاركشیدن میزان بلع دود، میزان مصرف سیگار و میزان جذب نیكوتین همه در افزایش شدت و میزان بروز بیماری قلبی موثر است.
از مصرف الكل خودداری كنید.
به مصرف مایعات توجه كنید.
در نارسایی قلبی شدید مصرف مایعات را محدود كنید.
اگر از قرصها ادرار آور استفاده می كنید لازم است غذاهای غنی از پتاسیم و منیزیوم مصرف كنید.
●فعالیت بدنی و ورزش
فعالیت بدنی مفید است اما نباید شدت آن زیاد باشد و باید متناسب با نیاز فرد باشد .فعالیت بدنی منظم حداقل ۴-۶ بار در هفته به مدت ۳۰ الی ۶۰ دقیقه است كه می تواند به دفعات حداقل ۱۵دقیقه ای تقسیم شود در ۳ الی ۶ نوبت در روز.بهتر است ۵ دقیقه اول و آخر به گرم كردن و نرمش بگذرد و ورزش از روزی ۱۰ دقیقه شروع و در عرض ۱۲-۸ هفته روزانه با اضافه كردن ۲ دقیقه در ۶ هفته اول و ۳ دقیقه در ۶ هفته دوم به ۴۰ دقیقه برسانید.
از ورزشهای آئروبیك یا هوارسان استفاده كنید این فعالیتها شامل ورزشهایی با شدت متوسط و نسبتا طولانی است (دویدن ، طناب زدن، پیاده روی تند،شنا، دو آرام، دوچرخه سواری با سرعت كم) لباس و كفش مناسب بپوشید از لباسهای نخی جاذب عرق استفاده كنید در سرما از چند لایه لباس نازك استفاده كنید.در هوای سرد كمتر از ۵ درجه و هوای گرم بیش از ۳۰ درجه یا بلافاصله بعد از غذا خوردن از تمرین خودداری كنید.
* اگر پیاده روی جز تمرین شماست در یك مسیر دایره ای باشد و به طور مداوم قدم بزنید.
* فعالیتی مناسب است كه شما را خسته نكند.
بهتر است فعالیت ورزشی در ساعات اولیه صبح و در فضای باز انجام شود.
* در سطح صاف پیاده روی كنید و از بالا رفتن سربالائی خودداری كنید.
اگر خسته شدید استراحت كنید چندبار استراحت كوتاه بهتر است از یك استراحت طولانی است.
●هشدار به بیماران قلبی
هر روز صبح بعد از ادرار و قبل از خوردن غذا خود را وزن كنید. اگر در مدت ۲ روز یك كیلو گرم یا در یك هفته ۵/۲ كیلوگرم اضافه وزن داشتید با پزشك خود تماس بگیرید. در موارد طپش قلب همراه با سبكی سر، ورم شكم و قوزكهای پا، بدترشدن تنگی نفس خصوصا در شب یا هنگام استراحت، افزایش دفعات درد سینه حتما با پزشك مشورت كنید. در موارد درد سینه شدید به مدت ۱۵ دقیقه یا بیشتر كه طی این مدت به سه بار قرص زیرزبانی به فاصله ۵ دقیقه جواب ندهد فورا با اورژانس تماس بگیرید. اگر حالت تهوع و استفراغ و سوزش معده به همراه رنگ پریدگی و عرق سرد داشتید سریعا" به پزشك مراجعه نمائید.

دکتر منیژه ابراهیمی ـ مسؤول واحد مبارزه با بیماری های غیر واگیر مركز بهداشت شهدای والفجر