کتابخانه ملی اتریش

● تأسیس: قرن ۱۶
● تاریخچه:
كتابخانه ملی اتریش جانشین قانونی كتابخانه دربار سلطنتی امپراتوری اتریش است. آغاز كار كتابخانه سابق دربار به نیمه دوم قرن ۱۴ باز می‌گردد كه هابسبورگی‌ها شروع به جمع‌آوری نسخه‌های خطی یا سفارش‌دادن آن‌ها نمودند. در سال ۱۵۷۵ «هوگو بلوتیوس»[۱] به‌عنوان اولین كتابدار تمام‌وقت آن تعیین گردید. در ۱۵۹۰ این كتابخانه دارای ۹۰۰۰ جلد كتاب بود و بتدریج به‌منزله بزرگترین كتابخانه اروپا، به مجموعه آن افزوده شد و این وضع تا قرن نوزدهم ادامه داشت. بعد از انقراض امپراطوری در سال ۱۹۱۸ بتدریج به یك كتابخانه مدرن تبدیل شد. این كتابخانه باشكوه كه بین سال‌های ۱۷۲۳ و ۱۷۲۶ در «جوزف اسپلاتز»[۲] ساخته شد، تمامی نسخه‌های خطی، كتاب چاپ قدیم، دستنوشت‌های نویسندگان، كتاب‌های چاپی، نقشه‌ها، كره‌های جغرافیایی و گراورهای مسی تا اواخر قرن ۱۹ را در خود جای می‌داد. سپس مجموعه‌های تخصصی مختلف، به ساختمان‌های ضمیمه كتابخانه سلطنتی منتقل شد. كتابخانه در سال ۱۹۴۵، «كتابخانه ملی اتریش» نام گرفت.
در سال ۱۹۶۷ سالن‌‌های مركزی مطالعه (مانند سالن مطالعه اصلی و سالن مطالعه ادواری‌ها) به قصر جدیدی در «هلدن پلاتز»[۳] منتقل شد.
● ساختمان:
ساختمان كتابخانه در سال ۱۷۲۳ در دربار وین بر پا شد و از آن تاریخ تاكنون گسترش یافته است. آخرین گسترش، چهار طبقه زیر زمین است كه گنجایش ۴ میلیون كتاب را دارد. در سال ۱۹۹۲ نیز فضای زیرزمینی و سالن‌های مطالعه اضافی گشایش یافت.
● بخش‌ها:
▪ روابط عمومی
▪ آموزش
▪ خفاظت و نگهداری
▪ خدمات اطلاع‌رسانی و مرجع
▪ تحقیقات
▪ خدمات بازیابی اطلاعات
▪ خدمات سریع
▪ امانت
▪ فراهم‌آوری مواد و خدمات كتابشناسی ملی ـ روزنامه‌ها و نشریات
● فعالیت‌ها و خدمات:
▪ آرشیو و دسترس‌پذیركردن تمامی نوشته‌های اتریش (واسپاری نسخه‌های اجباری طبق قانون رسانه‌ها)؛
▪ اقدام به‌عنوان مركز برنامه‌ریزی برای كتابخانه‌های تحقیقاتی، پایگاه اطلاعاتی پیایندها، فهرستگان تك‌نگاشت‌های كتابخانه‌های تحقیقاتی از سال ۱۹۳۰؛
▪ گردآوری و دسترس‌پذیركردن آثار بیشتری در باره اتریش یا اتریشی‌ها از خارج كشور؛
▪ تحقق‌بخشیدن به وظایف محوری در كتابداری اتریش (مانند انتشار كتابشناسی اتریش، پایگاه اطلاعاتی ادواری‌های اتریش، آموزش كتابداری)، خدمات تحقیقاتی و مرجع، خدمات بازیابی اطلاعات، و اطلاع‌رسانی.
● خدمات اطلاعاتی پیوسته:
خدمات پیوسته كتابخانه ملی اتریش از دیگر خدماتی است كه امكان دسترسی به فهرست‌های كتابخانه و پایگاه‌های تخصصی كتابشناسی ملی و همچنین خدمات الكترونیكی از طریق پست الكترونیكی و كمك به پژوهش اطلاعات الكترونیكی را فراهم می‌كند. موجودی كتابخانه در قالب دو فهرست پدیدآورنده و فهرست موضوعی، و نیز فهرست «شبكه انجمن كتابخانه‌های اتریش» ارائه می‌شود. خدمات پیوسته كتابخانه ملی اتریش دسترسی به فهرست‌ها، پایگاه‌های اطلاعاتی و مراكز سندداری كتابخانه را فراهم می‌كند.
● مجموعه‌ها:
در حدود ۵۷۹‚۴۰۵‚۶ اثر موجود در كتابخانه ملی اتریش، آن را به بزگترین كتابخانه اتریش تبدیل كرده است. مجموعه منابع این كتابخانه در سال ۲۰۰۲ به شرح زیر بوده است:
▪ كتاب چاپی / ۴۶۳‚۸۸۴‚۲
▪ پهن برگ / ۳۴۰‚۲۶۱
▪ روزنامه‌ها و نشریات جاری / ۱۱۰‚۱۱
▪ موسیقی چاپی / ۷۱۹‚۱۲۶
▪ نسخه‌های خطی / ۸۸۳‚۴۳۰
▪ طومار پاپیروس / ۴۸۶‚۱۴۰
▪ دستنوشت نویسنده / ۹۷۵‚۳۸۰
▪ میكروفرم / ۸۹۴‚۱۶
▪ مواد چاپی و پیایندها / ۳۰۳‚۲۲۶‚۳
▪ نقشه / ۷۸۷‚۲۵۸
▪ مواد سمعی و بصری / ۰۳۴‚۲۸
▪ اسناد تصویری / ۷۵۶‚۶۵۶‚۱
▪ آثار موزه بین‌المللی اسپرانتو / ۹۶۴‚۱۰۰
▪ مدرك تصویری / ۷۵۶‚۵۰۷‚۱
● ورودی‌ها:
كتاب، نشریه، نسخه خطی، كتاب‌های چاپ قدیم، نقشه، مجموعه پاپیروس، متن چاپی موسیقی، نسخه خطی موسیقی، مجموعه تصویر، تمثال، آرشیو عكس و نگاتیو، جزوه و پوستر، گرافیك، مواد سمعی و بصری، مواد صوتی، میكروفرم، آثار موزه بین‌المللی اسپرانتو.
● انتشارات:
گزارش سالانه موزه‌ها و كتابخانه‌ها، كاتالوگ نمایشگاه، گزارش از مجموعه پاپیروس، «كتابشناسی ملی اتریش» (هر دو هفته یك‌بار) از سال ۱۹۴۶ به بعد، و «پالاتینا- ناچریچتن» .
● شرایط و نحوه دسترسی:
كتابخانه ملی اتریش برای تمامی مراجعه‌كنندگان بالاتر از ۱۶ سال به‌طور رایگان و بدون استثنا قابل دسترسی است. منابع كتابخانه صرفاً در داخل كتابخانه قابل استفاده است و امانت آن‌ها در موارد خاص امكان‌پذیر است.
● اطلاعات تماس:
▪ ۴۴۳۱۵۳۴۱۰ تلفن
▪ ۴۴۳۱۵۳۴۱۰۴۳۷ نمابر
▪ http://www.onb.ac.at/index-eng.htm پایگاه وب
▪ [e-mail] پست الكترونیكی
▪ Soterrei Chisch Nationalbibliothek نشانی
Josfplatzi ۱۰۱۵
Wieni
Austria

پانوشتها:
۱. Hugo Blotius
۲. Josefsplatz
۳. Heldenplatz

منبع : نما مجله الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران