جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

سونا (حقایق و خرافات آن)


سونا (حقایق و خرافات آن)
● سؤال:
آیا سوناها و حمام‌های بخار خطری دارند؟ من خودم بعد از ورزش سنگین در باشگاه برای کاهش فشار وارد شده بر بدنم و استراحت دادن به آن و همچنین کمک به کاهش وزن بدنم از سونا و گاهی حمام بخار (سونای بخار) استفاده می‌کنم. اخیراً پس از خارج شدن از هرکدام آنها احساس ضعف و بی‌آبی و گاهی احساس سرگیجه می‌کنم. آیا جای نگرانی وجود دارد؟
پاسخ: سوناها و حمام‌های بخار خطری دارند؟ من خودم بعد از ورزش سنگین در باشگاه برای کاهش فشار وارد شده بر بدنم و استراحت دادن به آن و همچنین کمک به کاهش وزن بدنم از سونا و گاهی حمام بخار (سونای بخار) استفاده می‌کنم. اخیراً پس از خارج شدن از هرکدام آنها احساس سرگیجه می‌کنم. آیا جای نگرانی وجود دارد؟
▪ پاسخ:
سوناها و حمام‌های بخار و همچنین حوضچه‌های گردابی (جکوزی) برای ایجاد احساس آرامش و تسکین دردها و ناراحتی‌های عضلات عالی هستند لیکن به هیچ‌وجه موجب تسریع در کاهش چربی بدن و دفع آن نمی‌شوند در عوض آنها موجب از دست رفتن آب بدن و وارد آمدن فشار بر سیستم‌های خنک‌کننده بدن می‌شوند که نتیجه آن احساس ضعف و تشنگی هم می‌باشد.
یعنی از مردم به اشتباه تصور می‌کنند که وزن اضافی می‌تواند در سونا آب شود. درست مانند دنبه‌ای که در پخت غذا در دمای بالا آب می‌شود. اما حقیقت این است که هر میزان کاهش وزن که شما در طی نشستن در سونا پیدا می‌کنید از دست رفتن آب (دهیدارسیون) است و به‌محض آنکه مجدداً مایعات بنوشید بازمی‌گردد. تصور اشتباه دیگر مردم این است که سونا منافذ پوست را تمیز می‌کند. حال آنکه نشستن ساده پوست‌تان با یک دستمال مرطوب بیشتر از ۳۰ دقیقه نشستن در سونا پوستتان را تمیز می‌کند.
اگر بدن به مدت طولانی در معرض گرمای محیط قرار گیرد. این گرمای زیاد بر توانائی بدن در خنک کردن خود غلبه می‌کند و اگر دمای مرکزی بد از حدی بالاتر رود می‌تواند به قلب مغز و کلیه‌ها آسیب برساند. البته حمام‌های بخار در سوناها موجب گرم شدن بیش از اندازهٔ بدن شما نمی‌شوند. مگر آنکه سن شما بالای ۶۵ سال باشد و یا قبل و در هنگام استفاده از سونا الکل مصرف کنید و یا زمان بیش از اندازه‌ای را در محیط داغ آنها بگذرانید. افراد بالغ و سالم می‌بایستی زمان استفاده از سونا را به ۱۵ دقیقه حمام بخار را ۱۲ دقیقه و حوضچه‌های آب داغ را به ۱۰ دقیقه محدود نمایند. اگر شما پس از استفاده از سونا شدیداً احساس ضعف و بی‌آبی می‌کنید این مسئله نشانگر این است که مدت بیش از حد طولانی در آنجا مانده‌اید و باید زمان استفاده خود را کاهش دهید.
پس از ورزش کردن که آب بدن خود را از دست داده‌اید استفاده از سوناها فقط موجب افزایش آب از دست رفته بدن شما می‌شود. در چنین حالتی مجموع رگ‌های خونی گشاد شده و از دست رفتن آب بدنتان منجر به افت فشار خون می‌شود. اگر فشار خون به سرعت و به میزان زیادی کاهش پیدا کند. شما در اثر نرسیدن خون کافی به مغزتان دچار سرگیجه، ضعف و یا غش می‌شوید. در افراد مسن و مبتلا به مشکلات قلبی و فشار خون بالا بیشتر احتمال ابتلاء به اثرات سوء و قرار گرفتن در معرض حرارت بالا وجود دارد.
همچنین کودکان می‌بایست به دقت مورد توجه و مراقبت باشند. بدن‌های کوچک هنگامی‌که در معرض گرما و سرمای شدید قرار گیرند توانائی کمتری برای حفظ درجه حرارت مرکزی طبیعی خود دارند. زنان باردار نیز باید زمان استفاده از سوناها و حوضچه‌های آب داغ را محدود کنند زیرا مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که افزایش بیش از اندازهٔ درجه حرارت بدن می‌تواند به ایجاد نواقصی در جنین منجر شود. لیکن افراد سالم می‌توانند از استفاده صحیح از این سوناها و حمام‌ها لذت ببرند. زیرا به رفع خستگی عضلات و تسکین انقباضات عضلات در اطراف مفصل‌های مبتلا به بیماری‌های آرتروز، آرتریت و رماتوئید و غیره کمک می‌کند. هوای مرطوب سوناهای بخار اثر مفید دیگری نیز دارد و آن رفع گرفتگی سینوس‌ها است که موجب راحت‌تر شدن تنفس می‌گردد. البته کسانی‌که تب دارند باید از این مکان‌ها دوری کنند.
در هر حال افرادی که مشکل و یا بیماری‌های خاصی ندارند می‌توانند با خیال راحت و در جلسات کوتاه از این مکان‌ها استفاده کنند و به آرامش و کاهش فشارهای روحی و جسمی در یک فضای آرام دست یابند.
● برای استفاده از سونای خشک و بخار و حضوچه‌های آب موارد زیر را قویاً توصیه می‌کنیم:
۱) پس از انجام ورزش و قبل از ورود به سونا قدری آب بنوشید.
۲) از استعمال کرم‌ها، روغن‌ها و مواد آرایشی اجتناب کنید. زیرا جلوی تعریق پوست را می‌گیرد.
۳) قبل یا در طی استفاده از این مکان‌ها الکل، غذای سنگین یا داروهای آرام‌بخش نخورید.
۴) در صورت بروز تهوع، سرگیجه، تورم، سردرد و یا هرگونه ناراحتی فوراً از محیط خارج شوید.
۵) به‌منظور جلوگیری از پیدایش سرگیجه ناشی از افت فشار خون به‌علت گشاد شدن رگ‌های خونی در سونا به آهستگی حرکت کنید و جای خود را تغییر دهید.
۶) بلافاصله پس از یک سونا و یا حمام گرم وارد حوض آب سرد دوش سرد و یا هوای سرد نشوید چنین کاری فشار زیادی بر قلب شما وارد می‌آورد.
۷) در صورتی‌که به بیماری قلبی مبتلا هستید و عوامل ابتلا به بیماری قلبی دارید و به‌طور منظم دارو مصرف می‌کنید در مورد استفاده از سوناها و حمام‌های بخار حتماً با پزشک معالج خود مشورت کرده و اجازه بگیرید.
منبع : مجله دانش ورزش


همچنین مشاهده کنید