صداهایی که شنیده نمی شوند

كم شنوایی های مادرزادی از دسته مشكلاتی است كه گروهی از آن رنج می برند، این مشكل دارای علل و عوامل متعددی است كه از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره كرد:
۱ - عفونت های دوران حاملگی شامل سرخجه، توكسوپلاسموزیس و عفونت با ویروس سایتومگالوویرس است.
خوشبختانه برای عده ای از این ویروس ها همچون سرخجه واكسن تهیه شده و مادران قبل از حاملگی بایستی با پزشك معالج خود تماس گرفته و از نظر وجود عفونت های مضر بررسی شوند و دستورات بهداشتی را رعایت نموده و واكسیناسیون لازم را انجام دهند تا نوزاد آنان از مضرات این بیماریها در امان باشد.
۲ - مصرف داروهای سمی برای گوش در حین حاملگی همچون جنتامایسین. مادران بایستی دقت نمایند كه از زمانی كه تصمیم به حاملگی می گیرند با پزشك خود مشورت نموده و از مصرف هر گونه دارو بدون اجازه پزشك معالج خودداری كنند، رعایت این امر موجب كاهش و جلوگیری از خطرات داروها خواهد شد.
۳- وجود بیماریهای عفونی نوزاد در هنگام تولد كه نیاز به بستری در بخش مراقبت های ویژه داشته باشد، وزن كمتر از ۱۵۰۰ گرم نوزاد، تغییر شكل ظاهری جمجمه، صورت و گوش، سیانوزه بودن در هنگام تولد، نیاز به تعویض خون، اختلالات تنفسی شدید و نوزاد نارس، این موارد كه احتمال كم شنوایی را در نوزاد افزایش می دهد بایستی پس از بهبودی در همان بیمارستان و یا پس از آن تحت بررسی قرار گیرد كه اگر دچار كم شنوایی است مداخله زود هنگام شروع شود. البته بسیاری از موارد بالا قابل پیشگیری است.
●نشانه های كم شنوایی
اصل اساسی در بررسی شنوایی شیرخواران بررسی سیستم شنوایی نوزادان در بدو تولد و در داخل بیمارستان قبل از ترخیص است در صورت عدم دسترسی به امكانات بررسی شنوایی نوزادان در بدو تولد حداكثر در یك ماه اول زندگی بایستی سیستم شنوایی آنان توسط شنوایی شناس بررسی شود. در مواردی كه امكانات بررسی شنوایی وجود نداشته باشد با توجه به رفتارهای شیرخوار می توان نسبت به سالم بودن و یا ناسالم بودن سیستم شنوایی كودك پی برد و در صورت شك كردن بایستی در اولین فرصت او را نزد شنوایی سنج یا پزشك معالج برد تا ارزیابی شنوایی صورت گیرد.
با توجه به سن شیرخوار سعی كنید پاسخ سؤالات زیر را بدهید در صورت منفی بودن پاسخها نسبت به شنوایی كودك خود قدری شك كرده و سعی كنید با پزشك معالج یا شنوایی شناس مشورت كنید.
▪شیرخوار از ابتدای تولد تا چهار ماهگی
- آیا با صدای بلند از خواب بیدار می شود و یا در هنگام بیداری نسبت به آن خیره می شود.
- آیا با صدای بلند دست و پاهای خود را حركت می دهد.
- آیا نسبت به صدای آشنا آرام می شود.
- آیا نسبت به صدای شما پاسخ می دهد(مانند خندیدن، صدا در آوردن.)
▪شیرخوار ۴ تا ۹ ماهگی
- سر را به سمت صدای آشنا می چرخاند.
- وقتی با او صحبت می كنید به شما می خندد.
- متوجه صدای اسباب بازی ها می شود.
- برای نیازهای مختلف خود با صداهای متفاوتی گریه می كند.
- از خود صداهایی در می آورد.
- به نظر می رسد معنی كلمات ساده مثل بای- بای را می فهمد.
▪شیرخوار ۱۵-۹ ماهگی
- آیا صداهای مختلفی از خود در می آورد.
- آیا به نامیدن خود پاسخ می دهد.
- آیا نسبت به تغییر تن صدای شما پاسخ می دهد.
- آیا درخواستهای ساده را می فهمد مانند بیا .
- آیا بعضی از صداها و نامهای گفته شده توسط شما را تكرار می كند.
- آیا با صدای خود توجه شما را جلب می كند.
▪شیرخوار ۲۴-۱۵ ماهگی
- آیا وقتی صدای اشیاء آشنا را می گویید آن را نشان می دهد.
- آیا به آهنگ و ریتم صدا توجه می كند.
- آیا درخواستهای ساده شما را انجام می دهد. مانند دهانت را باز كن .
- آیا اجزاء بدن را به او نشان می دهید می شناسد.
- نام اشیاء آشنا را می گوید؟
- دو یا سه كلمه را با هم می گوید؟
▪نوپا دو سال به بالا
در صورت وجود نشانه های زیر حتما ً نسبت به شنوایی او شك كنید و او را نزد پزشك و شنوایی شناس ببرید.
- زیاد كردن صدای تلویزیون و رادیو- پاسخ نامناسب نسبت به صداها- عدم واكنش نسبت به صدای شما- مشكلات گفتاری داشتن- داشتن مشكلات یادگیری - شكایت از درد گوش و یا صدای گوش - اشكال در درك گفتار دیگران - نسبت به هم سن و سالان خود تأخیر گفتاری داشتن.
وجود نشانه های بالا حتماً به معنی كم شنوایی فرزند شما نیست ولی حداقل قابل بررسی است لذا در صورت وجود پاسخ مثبت حتماً جهت اطمینان خاطر او را نزد شنوایی شناسی یا پزشك گوش و حلق و بینی ببرید.

دكتر یونس لطفی* عضو هیأت علمی دانشگاه علوم بهزیستی

منبع : روزنامه همشهری