اکالیپتوس و بیماریها

● واكنش‌های متابولیكی:
Revoredo متوجه شد كه عصاره برگ‌های E.citriodora در صورتی كه به فرم خوراكی تجویز شود موجب كاهش موقتی قندخون در خرگوش‌های مبتلا به دیابت وابسته به آلوكسان می‌گردد، اما مقدار قند را به حد نرمال نمی‌رساند. تجویز عصاره برگ، پیش از آزمایش تحمل گلوكز، ایجاد یك نمودار مسطح در مورد قند خون می‌نماید. به نظر می‌رسد كه یك تركیب ناشناخته با نام میرتیلین مسئول این اثر باشد. یك هتروزید فنلی به نام كالیپتوزید را جدا نموده است كه در خرگوش اثر پائین آورنده قند خون دارد.
درسال ۱۹۲۲، گزارشی مبنی بر تحقیقات گروهی از پزشكان در اسكاتلند، تنریف و الجزایر صادر نموده شد و در مورد اثرات سودمند دم كرده اكالیپتوس در كاهش قند ادرار توضیح داده شد. بدین ترتیب كه ۱ تا ۳ لیتر از دم كرده اكالیپتوس را روزانه و به مدت ۳ـ۲ ماه به ۲۰ بیمار مبتلا به دیابت تجویز نمود. وی همچنین توضیح داد كه در بیماران تحت درمان، هیچ نشانه‌ای از عوارض دیگر مانند وجود آلبومین درخون، ناراحتی‌های معدی ـ روده‌ای و یا احساسات دیگر دیده نشد.
● عوارض تنفسی:
Wiggins , Patel در مورد مسمومیت اتفاقی یك پسر ۳ ساله در اثر خوردن ۱۰ میلی‌لیتر اسانس گزارش دادند. به محض تجویز، وی به حالت اغماء رفته، مردمك چشم‌ها منقبض شده، به طور قابل توجهی قدر انقباض ماهیچه‌ها كاهش یافته و رفلكس‌های كششی نیز دیده نمی‌شد. تنفس كم‌عمق و نامنظم شده و فشار خون به میزان میلی‌لیتر جیوه رسید.
بعد از شستشوی دقیق معده با محلول بیكربنات سدیم، بهبودی سریعاً حاصل شد و كودك، ۴۸ ساعت بعد از مصرف اسانس مرخص شد. آنها هشدار دادند كه نباید مسموم را وادار به استفراغ نمود زیرا خطر آسپیراسیون اسانس وجود دارد. شستشوی معده می‌بایست با دقت زیاد انجام گیرد و در صورت لزوم با لوله‌های مخصوص، نای را مسدود نمود. خروج ادرار می‌بایست بررسی شود و در موارد شدید همودیالیز یا شستشوی داخل صفاقی ضروری است.
اثر خنك كننده اسانس بر روی مسیر تنفسی پیش از این گزارش شده است این اثر مشابه اثر تولید شده توسط كامفر و منتول است. هشدار داده شده است كه پمادهای حاوی اكالیپتول یا اسانس اكالیپتوس را ابداً نباید داخل حفرات بینی یا نزدیك آنها در نوزدادن و كودكان مصرف نمود زیرا خطر اسپاسم تارهای صوتی حقیقی حنجره وجود دارد.
● تداخل دارویی:
تحقیقات و آزمایشات نشان داده‌اند كه برگ‌های اكالیپتوس، اسانس آن و اكالیپتول موجب تحریك فعالیت آنزیم‌های میكروزمال می‌گردد. اگرچه تاكنون درخصوص تداخل اكالیپتوس با داروهای دیگر گزارشی در سطح كلینیكی ثبت نشده است، اما آزمایش بر روی حیوانات نشان دهنده احتمال تداخل دارویی می‌باشند.
Jori گزارش می‌دهد كه تجویز اكالیپتول (۱و۸ ـ سینئول) با دوز ۵۰۰ میلی‌گرم بر كیلوگرم به فرم زیرپوستی یا آئروسول درموش‌های صحرایی ماده، باعث افزایش متابولیسم پنتوباربیتون می‌شود. زمان خواب تقریباً ۵۰% كمتر از گروه كنترل موش‌ها می‌باشد.
اثر مشابه اسانس اكالیپتوس بر روی زمان خواب ناشی از هگزوباربیتال در موش توسط Nemirovski بررسی شده است. Seawright و همكارانش متوجه شدند كه برگ E.caleyi در موش‌های صحرایی ایجاد اكسیدازهایی با عملكرد چندگانه می‌نماید. هم‌چنین دریافتند كه برگ‌های موجود در چراگاه‌ها و علفزارها كه توسط گوسفندان مصرف می‌شود، حساسیت آنها را نسبت به افزایش دوز تتراكلرید كربن، كه به عنوان داروی ضدكرم استفاده می‌گردد، افزایش می‌دهد. در سال ۱۹۸۲، گزارش داده شد كه اسانس E.caleyi فعالیت آنزیم‌های سم‌زدای كبد را در حیواناتی كه در چراگاه‌ها از اكالیپتوس استفاده می‌كنند، تشدید می‌كند. هم‌چنین ممكن است حساسیت آنها را نسبت به مرگ و میر ناشی از داروی تتراكلریدكربن افزایش دهد.
White و همكارانش اثر آنزیم‌های میكروزومی را، كه توسط برگ E.globulus تحریك شده‌اند، بر روی سمیت ناشی از مخلوط آلكالوئیدهای پیرازولیدین (استخراج شده از Senecio longilobus) در موش‌های صحرایی بررسی نمود. تحریك فعالیت اكسیدازهای با عملكرد چندگانه توسط اكالیپتوس (۱۰% وزن در رژیم غذایی)، منجر به كاهش LD۵۰ خوراكی مخلوط آلكالوئیدها می‌گردد. بدین ترتیب كه چنانچه اكالیپتوس، ۷۲ ساعت پیش از تجویز آلكالوئیدها خورانده شود، میزان LD۵۰ خوراكی از ۳۲۰ میلی‌گرم بر كیلوگرم به ۱۲۷ میلی‌گرم بر كیلوگرم نزول می‌یابد. White و همكارانش اطمینان نداشتند كه آیا كاهش میزان LD۵۰ مربوط به افزایش تولید متابولیك پیرول‌ها از آلكالوئیدها، در اثر تحریك آنزیم‌ها می‌باشد و یا ناشی از كاهش میانگین وزن موش‌های صحرایی (۳۰ گرم در هر موش) بوده كه معمولاً پیش از تجویز آلكالوئیدها اتفاق می‌افتد. مسئله كاهش وزن در موش‌هایی كه از برگ اكالیپتوس تغذیه می‌كنند، قبلاً توسط Seawright گزارش شده است.
● باروری، بارداری، شیردهی:
هیچ مدركی مبنی بر تراتوژن بودن اكالیپتوس به دست نیامده است. مطالعات در موش‌های صحرایی نشان می‌دهد، كه احتمالاً اكالیپتول، در مقادیری كه بتواند آنزیم‌های میكروزومی كبد را در نوزادان تحت تأثیر قرار دهد، نمی‌تواند از سد خون شیر عبور كند، اما در صورت تجویز دوز ۵۰۰ میلی‌گرم بر كیلوگرم به فرم زیرپوستی، قادر است به بافت جفت نفوذ نموده و در خون جنین به غلظتی برسد كه برای تحریك فعالیت آنزیم‌های كبدی كافی می‌باشد.
● قدرت جهش‌زایی و سرطان‌زایی:
Elvin – Lewis , Lewis، به علت وجود تركیب سیترونلال، E.citriodora را در لیست گیاهان جهش‌زا وارد نموده‌اند. گزارش داده‌اند كه اسانس اكالیپتوس به علت داشتن تركیب ۹ و ۱۰ـ دی‌متیل ـ ۱۲ ـ بنز آنتراسن، در موش‌ محرك ضعیفی برای تشكیل پاپیلوما می‌باشد و زمانی كه فلاندرن، یكی از تركیبات اسانس، با غلظت ۴۰% در استون در موش تجویز شود، اثر تحریك كننده ضعیفی دارد.

منبع : موسسه اطلاع‌رسانی طعام اسرار