گرما و وبا

با ادامه فصل گرما، اگر نگاهی به سوابق بیماری وبا در كشور بیندازیم، باید نگران شیوع بیماری وبا در كشور باشیم. مستندات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی حاكی از این است كه هر سال با آغاز فصل تابستان و گرم شدن هوا، برخی بیماری های عفونی از جمله تب مالت، حصبه، وبا و اسهال در بخش یا مناطقی از كشورمان شیوع می یابد كه بارزترین نمونه آن درتیرماه سال گذشته رخ داد.در آن هنگام، شیوع وبا به تردّد زوّار عتبات عالیات در مرزهای شرقی و توقف آنها در شهر قم مرتبط می شد. همچنین پزشكان و متخصصان مهم ترین عامل شیوع وبا را مربوط به آبیاری مزارع سبزیجات با فاضلاب شهری عنوان میكنند. لذا دستوراتی در ارتباط با عدم استفاده از سبزیجات و نخریدن سبزی توسط مردم در رسانه های جمعی به جامعه تزریق شد. همین عامل و عدم كارشناسی موضوع در جهت شناخت راه های مقابله با وبا موجب شد تا بسیاری از سبزیكاران با خسارت های شدید مالی مواجه شوند. اما اخبار رسیده از منابع موثق حكایت از آن دارد كه متأسفانه بسیاری از مزارع سبزیكاری در حاشیه شهرها از جمله تهران، برای آبیاری محصولات خود از فاضلاب شهری استفاده می كنند. مشخص نیست چرا در حالی كه تجربه تلخ سال گذشته را پشت سر گذاشته ایم ، دوباره بایدگرفتار مشكلا ت خاص این بیماری بشویم.
●وبا، از دیروز تا امروز
بیماری وبا از جمله بیماری های قدیمی علوم پزشكی است كه به صورت بیماری حاد اسهالی خود را نشان می دهد. عامل وبا، باكتری “ویبریو كلرات” است. این بیماری تا سال ها از جمله بارزترین بیماری های همه گیر محسوب می شد. ورود باكتری ویبریو كلرات عمدتاً از راه مصرف آب آلوده و سبزیجات و مواد غذایی ناسالم صورت گرفته و موجب ایجاد اسهال و استفراغ شدید و از دست دادن آب و مایعات بدن می شود. حتی در برخی موارد وبا می تواند در ظرف چند ساعت، مرگ شخصی را رقم بزند. با توجه به شرایط گرم و مرطوب استوایی، از دست نوشته هایی كه در برخی كتب از جمله سانسكریت هندوستان به دست آمده، به نظر می رسد شبه قاره هند، خاستگاه وبا می باشد.
متأسفانه یكی از دلایل وجود بیماری وبا در مناطق شرقی و جنوب شرقی كشور، ترددهایی است كه در آن مناطق صورت می گیرد. با توجه به آغاز فصل گرما، وزارت بهداشت و درمان با اعزام اكیپ هایی به مناطق یاد شده، به قرنطینه كردن اتباع افغان و پاكستانی اقدام میكند كه از مرزهای شرقی به كشورمان وارد می شوند. به موازات، می توان زوّاری را كه از عراق به كشور وارد می شوند، با ایجاد قرنطینه هایی در مناطق غربی، به دقت تحت كنترل گرفت. از زمانی كه برای اولین بار بیماری وبا در سال ۱۳۴۴ در ایران گزارش شد، هر سال اخباری در ارتباط با شیوع این بیماری در كشورمان شنیده می شود.
به طور كلی، بین هر ۷ تا ۱۰ سال، یك اپیدمی در كشور تجربه می شود كه آخرین نمونه آن، شیوع وبا در سال ۱۳۸۴ بوده است. نظارت و كنترل ورود اتباع كشورهای افغانستان و پاكستان و زوّار عتبات عالیات در عراق، اطلاع رسانی و آگاه سازی از طریق رسانه های گروهی، توزیع گسترده پودرهای ضدعفونی سبزیجات و میوه ها (پركلرید) در داروخانه ها، نظارت دقیق مسؤولان بهداشت و درمان و وزارت جهاد كشاورزی بر مزارع كشت سبزی برای استفاده آب سالم جهت آبیاری، جوشاندن آب چشمه ها و قنوات و چاه های كشاورزی كه برای شرب استفاده می شوند، شستن مداوم دست ها با آب و صابون، عدم استفاده از مصرف یخ های غیر بهداشتی و نخوردن سبزی ومیوه ای كه به پاكیزگی آنها اطمینانی نیست، از جمله موارد پیشگیری از شیوع وبا در كشور می باشند.