جمعه, ۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 26 April, 2024
مجله ویستا

لباس‌ ۸۴ به‌ تن‌ ICT ایرانی‌ نمی‌رود


لباس‌ ۸۴ به‌ تن‌ ICT ایرانی‌ نمی‌رود
توپ‌ اینترنت‌ پرسرعت‌ هم‌ آنقدر میان‌ بخش‌ خصوصی‌ و مخابرات‌ پاسكاری‌ شد و بلاتكلیف‌ باقی‌ماند كه‌ بالاخره‌ دوطرف‌ آن‌ را در دقایق‌ تلف‌ شده‌ بازی‌ به‌ زمین‌ سال‌ دیگر پرتاب‌ كردند تا باز چی‌ پیش‌ آید.
اهالی‌ حوزه‌ ارتباطات‌ و فناوری‌ اطلاعات‌ در سال‌ ۸۴، ۳۶۵ روز پرفراز و نشیب‌ را پشت‌سر گذاشتند كه‌ پر بود از ا خبار و آمار و ارقام‌ مهیج‌ و حتی‌ حیرت‌انگیز و با این‌ تفاسیر پربیراه‌ نخواهد بود اگر بگوییم‌ ICT كشور یكی‌ از پرتلاطم‌ترین‌ سال‌های‌ خود را پشت‌سر گذاشت‌.
اما گل‌ سرسبد اخبار ۸۴ به‌ سرانجام‌ رسیدن‌ پروژه‌ اپراتور دوم‌ بود. بالاخره‌ بعداز ماه‌ها بحث‌ و جدل‌ كه‌ طرف‌ ترك‌ را به‌ حاشیه‌ كشاند، شركت‌ آفریقای‌ جنوبی‌ قرارداد اپراتور دوم‌ را امضا كرد تا طرحی‌ كه‌ تا آستانه‌ ابطال‌ كامل‌ پیشرفته‌ بود سرانجام‌ ختم‌ به‌ خیر شود.
و اما بعدأ ۸۴ را می‌توان‌ سال‌ مخابرات‌ هم‌ لقب‌ داد. در اوایل‌ بهار سالی‌ كه‌ گذشت‌ نخستین‌ گروه‌ سیم‌كارت‌های‌ اپراتور تلفن‌ همراه‌ پیش‌پرداخته‌ یا همان‌ تالیا واگذار شد به‌ این‌ ترتیب‌ تعداد بیشتری‌ از مردم‌ تهران‌ با مفهوم‌ ترافیك‌ خطوط‌ آشنا شدند.
اگرچه‌ ترافیك‌ واژه‌ نامانوسی‌ برای‌ تهرانی‌ها نیست‌ اما مشكلات‌ شبكه‌ تلفن‌ اعتباری‌ تا آنجا پیش‌ رفت‌ كه‌ در واپسین‌ ماه‌های‌ سال‌، مخابرات‌ ایران‌ را به‌ صرافت‌ انداخت‌ كه‌ در كسوت‌ اپراتوری‌، واگذاری‌ سیم‌كارت‌های‌ اعتباری‌ را برعهده‌ بگیرد.
البته‌ این‌ پایان‌ راه‌ نبود. همزمان‌ با دهه‌ فجر به‌ رغم‌ اعلام‌های‌ قبلی‌، مخابرات‌ دست‌ به‌كار شد و با دادن‌ خبر پیش‌فروش‌ سری‌ جدید تلفن‌ همراه‌ مردم‌ را به‌ شدت‌ هیجان‌ زده‌ كرد. مشتاقان‌ تلفن‌ همراه‌ هم‌ خسته‌ از مشكلات‌ تالیا و ناامید از سیم‌كارت‌های‌ ۱۵۰ هزارتومانی‌ و صدالبته‌ با وعده‌ چشمگیر واگذاری‌ یكساله‌ و تخفیف‌ ۸۰ هزارتومانی‌ در صف‌های‌ طویل‌ خرید ایستادند. به‌ این‌ ترتیب‌ ظرف‌ كمتر از یك‌ ماه‌ بیش‌ از ۶۷ میلیون‌ نفر فیش‌ پیش‌خرید دریافت‌ كردند كه‌ دولت‌ را متعهد می‌كرد ظرف‌ كمتر از یك‌ سال‌ ظرفیت‌ شبكه‌ را به‌ دوبرابر برساند هرچند هنوز چند روز از پایان‌ ؤبت‌نام‌ نگذشته‌، آنچنان‌ كه‌ پیش‌بینی‌ می‌شد وزیر ICT نوید داد كه‌ در راستای‌ دو برابر شدن‌ ظرفیت‌ تا زمان‌ واگذاری‌ نهایی‌ هم‌ دو برابر می‌شود.
در این‌ میان‌ بهبود كیفی‌ شبكه‌ به‌ وعده‌ای‌ نخ‌نما تبدیل‌ شده‌ و هر مسوولی‌، دیگری‌ را مسوول‌ این‌ همه‌ اختلال‌ معرفی‌ می‌كند. به‌ هرحال‌ مشتركین‌ بهتر از هركسی‌ می‌دانند كه‌ مشكلات‌ شبكه‌ تلفن‌ همراه‌ از روز اول‌ وجود داشته‌ و بهتر كه‌ بگوییم‌ روز تولد شبكه‌ با روز تولد اختلال‌ها همزمان‌ است‌ و این‌ گره‌ كور دست‌ به‌ دست‌ می‌گردد و از مدیری‌ به‌ مدیر بعدی‌ می‌رسد و اصلاح‌ آن‌ هم‌ به‌ آینده‌ای‌ نامعلوم‌ حوالی‌ می‌شود. به‌ قول‌ معروف‌ «شاید وقتی‌ دیگر».
در سالی‌ كه‌ گذشت‌ وجود سازمان‌ نظام‌ صنفی‌ رایانه‌ای‌ را هم‌ تجربه‌ كردیم‌. سازمانی‌ كه‌ در میان‌ حرف‌ و حدیث‌های‌ فراوان‌ متولد شد و تا واپسین‌ روزهای‌ سال‌ نیز كوشید به‌ نماینده‌ بخش‌ خصوصی‌ در عرصه‌ ارتباطات‌ و فناوری‌ اطلاعات‌ تبدیل‌ شود. اگرچه‌ گروهی‌ از همین‌ خصوصی‌ها نسبت‌ به‌ ماهیت‌ قانونی‌ سازمان‌ به‌ شدت‌ معترض‌ بودند و به‌ عملكردش‌ معترض‌تر.
گذشته‌ از همه‌ اینها در عرصه‌ بین‌الملل‌ هم‌ ICT كشور روزهای‌ پرمشغله‌ای‌ را پشت‌ سرگذاشت‌ كه‌ در مهم‌ترین‌ آنها با ارائه‌ طرح‌هایی‌ همچون‌ ICT روستایی‌ در فاز دوم‌ اجلاس‌ جهانی‌ جامعه‌ اطلاعاتی‌ تونس‌ نقش‌ ایران‌ در این‌ جامعه‌ نوین‌ به‌ نحو قابل‌ ملاحظه‌ای‌ ارتقا یافت‌ ضمن‌ اینكه‌ بازهم‌ معتقدیم‌ جامه‌ عمل‌ پوشاندن‌ به‌ اهداف‌ این‌ اجلاس‌ واقعیتی‌ است‌ كه‌ نمی‌توان‌ از آن‌ چشم‌ پوشید.
و فراموش‌ نكنیم‌ كه‌ در سالی‌ كه‌ گذشت‌ با پرتاب‌ «سینا یك» به‌ مدار زمین‌ به‌ عنوان‌ نخستین‌ ماهواره‌ ایرانی‌، چهل‌ و سومین‌ كشور صاحب‌ ماهواره‌ نام‌ گرفتیم‌. با این‌ همه‌ ما بقی‌ ماهواره‌های‌ وطنی‌ همچنان‌ زمین‌ گیرند آنهم‌ در شرایطی‌ كه‌ به‌ اعتقاد برخی‌ از كارشناسان‌ فرصت‌ ایران‌ برای‌ در اختیار گرفتن‌ فضای‌ مورد نیاز برای‌ ارسال‌ ماهواره‌ به‌ همین‌ زودی‌ها به‌ انتها خواهد رسید. راستی‌ چرا ماهواره‌های‌ زهره‌ و مصباح‌ دل‌ از زمین‌ نمی‌كنند؟
به‌ همه‌ موارد گفته‌ شده‌ آغاز به‌ كار شورای‌ عالی‌ فناوری‌ اطلاعات‌، تصویب‌ اساسنامه‌ سازمان‌ تنظیم‌ مقررات‌ و ارتباطات‌ رادیویی‌ و وزارت‌ ICT ، تصویب‌ آیین‌نامه‌ گسترش‌ پول‌ الكترونیكی‌ و تصویب‌ كلیات‌ سند دولت‌ الكترونیك‌ را هم‌ بیافزایید كه‌ جملگی‌ در همین‌ یكساله‌ای‌ كه‌ گذشت‌ به‌ سرانجام‌ رسیدند.
در ادامه‌ هم‌ بد نیست‌ اگر به‌ توسعه‌ شبكه‌ ملی‌ فیبرنوری‌ هم‌ در همین‌ بازه‌ زمانی‌ هم‌ اشاره‌ كنیم‌ هرچند قطع‌ فیبرنوری‌ كشور از مسیر فجیره‌ و خسارات‌ سنگین‌ آن‌، نواقا و كمبودهای‌ چشمگیرمان‌ را در این‌ زمینه‌ به‌ رخ‌ كشید.
● طرحی‌ به‌ نام‌ اینترنت‌ ملی‌
پنجم‌ بهمن‌ماه‌ برای‌ نخستین‌ بار از زبان‌ عبدالمجید ریاضی‌ معاون‌ فناوری‌ اطلاعات‌ وزیر ارتباطات‌ شنیدیم‌ كه‌ ایران‌ صاحب‌ اینترانت‌ ملی‌ خواهد شد با همین‌ چند كلمه‌ خبر آنهم‌ بدون‌ توضیح‌، جامعه‌ IT كشور سوار بر موج‌ هیجان‌ شد هرچند هنوز خبری‌ از جزئیات‌ طرح‌ نبود تا اینكه‌ بالاخره‌ قریب‌ به‌ دوهفته‌ بعد ریاضی‌ جزئیات‌ بیشتری‌ از طرح‌ یك‌ میلیارد دلاری‌، موسوم‌ به‌ اینترنت‌ ملی‌ را اعلام‌ كرد.
به‌ گفته‌ او شبكه‌ اینترانت‌ ملی‌ با اعتبار ۹۰۰ میلیارد تومانی‌ برای‌ رسیدن‌ به‌ مرحله‌ پایانی‌ اجرا به‌ ۳ سال‌ زمان‌ نیازمند است‌.
معاون‌ فناوری‌ اطلاعات‌ وزیر ارتباطات‌ در ادامه‌ از استقبال‌ و قول‌ مساعدت‌ مجلس‌ خبرداد و یادآور شد: خوشبختانه‌ بخش‌ عمده‌ فیبرنوری‌ مورد نیاز كشور كشیده‌ شده‌ بنابراین‌ تنها طراحی‌ تامین‌ تجهیزات‌ و طراحی‌ نرم‌افزاری‌ طرح‌ باقی‌ می‌ماند كه‌ آنها هم‌ ظرف‌ ۳ سال‌ آینده‌ به‌ اتمام‌ خواهد رسید.
اما هنوز یك‌ هفته‌ از خبر خوشحال‌ كننده‌ دبیر شورای‌ عالی‌ فناوری‌ اطلاعات‌ و انتشار دنباله‌دار آن‌ در مطبوعات‌ نگذشته‌ بود كه‌ رئیس‌ هیات‌ مدیره‌ شركت‌ مخابرات‌ ایران‌ نسبت‌ به‌ وضعیت‌ بودجه‌ طرح‌ یادشده‌ به‌ شدت‌ ابراز نگرانی‌ كرد. وفا غفاریان‌ بودجه‌ مجلس‌ برای‌ چنین‌ طرحی‌ را خوب‌ اما ناكافی‌ توصیف‌ كرد و افزود: اجرای‌ طرح‌ اینترنت‌ ملی‌ تعداد زیادی‌ دیتاسنتر بزرگ‌ می‌خواهد كه‌ در حال‌ حاضر فاقد این‌ امكانات‌ هستیم‌.
رئیس‌ هیات‌ مدیره‌ شركت‌ مخابرات‌ تصریح‌ كرد: بعید می‌دانم‌ در صورت‌ ادامه‌ روند بودجه‌ای‌ فعلی‌ اصولا ایجاد چنین‌ شبكه‌ای‌ امكانپذیر باشد. و باز به‌ تمام‌ اینها اضافه‌ كنید عدم‌ تصویب‌ بودجه‌ طرح‌ عظیم‌ اینترنت‌ ملی‌ در مجلس‌ آنهم‌ در قالب‌ لایحه‌ بودجه‌ ۸۵ را. به‌ این‌ ترتیب‌ حتی‌ همان‌ بودجه‌ خوب‌ اما ناكافی‌ هم‌ در حد حرف‌ باقی‌ ماند و اماها و اگرها هم‌ به‌ همین‌ ترتیب‌ تا سال‌ جدید چه‌ پیش‌آید.
● گفتند و نشد
كاهش‌ ۵۰ درصدی‌ قیمت‌ اینترنت‌ از جمله‌ وعده‌های‌ به‌ ارث‌ مانده‌ از سال‌ ۸۳ بود. كاربران‌ اینترنتی‌ بویژه‌ شهرستانی‌ها براساس‌ شنیده‌هایشان‌ آنهم‌ از زبان‌ مسوولان‌ چشم‌ انتظار بودند كه‌ چند صباحی‌ بعد از تعطیلات‌ نوروزی‌أ كارت‌های‌ اینترنتی‌ را نیم‌ بها به‌ خانه‌ ببرند. اتفاقی‌ كه‌ هرگز به‌وقوع‌ نپیوست‌. گله‌ وزیر جدید ارتباطات‌ هم‌ در نخستین‌ نشست‌خبری‌ از PAP ها برای‌ نیاوردن‌ اینترنت‌ ارزان‌ بر سرسفره‌ مردم‌ هم‌ راه‌ به‌ جایی‌ نبرد. PAP ها گفتند قیمت‌ پهنای‌ باند تنها بخش‌ كوچكی‌ از هزینه‌های‌ آنهاست‌ بنابراین‌ كاهش‌ بهای‌ آن‌ تنها مانع‌ گران‌ شدن‌ قیمت‌ها شده‌ است‌ نه‌ بیشتر.
به‌ عبارت‌ دیگرأ قیمت‌ اینترنت‌ تنها روی‌ صفحات‌ روزنامه‌ها ارزان‌شد و دیگر هیچ‌.
پول‌ الكترونیكی‌ از جمله‌ دیگر مسائلی‌ بود كه‌ در سال‌ ۸۴ میان‌ زمین‌ و هوا رها شد تا شاید سال‌ دیگر فرجی‌ شود. این‌ سرنوشتی‌ بود كه‌ طرح‌ هایستگ‌ ملی‌ را هم‌ دچار كرد طرحی‌ كه‌ علیرغم‌ اتفاق‌ نظر جمیع‌ مسوولان‌ درخصوص‌ ضرورتش‌ همچنان‌ در اغمای‌ كامل‌ به‌ سر می‌برد.
توپ‌ اینترنت‌ پرسرعت‌ هم‌ آنقدر میان‌ بخش‌ خصوصی‌ و مخابرات‌ پاسكاری‌ شد و بلاتكلیف‌ باقی‌ماند كه‌ بالاخره‌ دوطرف‌ آن‌ را در دقایق‌ تلف‌ شده‌ بازی‌ به‌ زمین‌ سال‌ دیگر پرتاب‌ كردند تا باز چی‌ پیش‌ آید.
و باز بگوییم‌ از طرح‌ ملی‌ لینوكس‌ فارسی‌ كه‌ در سال‌ ۸۳ وارد ادبیات‌ IT كشور شد و بعدترها و بعداز گسترش‌ دامنه‌ فعالیت‌ به‌ طرح‌ نرم‌افزارهای‌ آزاد متن‌ باز تغییر نام‌ داد. این‌ طرح‌ همچنان‌ روند حركت‌ حلزونی‌ خود را در باند سرعت‌ كمافی‌السابق‌ ادامه‌ می‌دهد. روزنامه‌ها نوشتند: سیستم‌ عامل‌ ملی‌ ظاهرا به‌ علت‌ عدم‌ تامین‌ اعتبارات‌ به‌ آینده‌ دورتر موكول‌ شد.
داستان‌ نه‌ چندان‌ شیرین‌ آیین‌نامه‌ مكالمات‌ بین‌المللی‌ یا همان‌ تلفن‌های‌ اینترنتی‌ را هم‌ كه‌ به‌ خاطر می‌آورید این‌ آیین‌نامه‌ جنجالی‌ هم‌ پس‌ از اعتراضات‌ گسترده‌ بخصوص‌ از سوی‌ صنف‌ شركت‌های‌ ISP مسكوت‌ ماند تا شاید دولت‌ در سال‌ ۸۵ تكلیف‌ به‌ قول‌ خودش‌ »قاچاق‌ مخابراتی‌« را روشن‌ كند.
● روزهایی‌ كه‌ می‌آیند
می‌دانیم‌ و قطعا می‌دانید كه‌ پایان‌ هرسال‌ و آغاز سال‌ دیگر براساس‌ یك‌ قانون‌ نانوشته‌ اما حتمی‌ سرشار است‌ از وعده‌ها و برنامه‌ها. اما اینكه‌ كدامیك‌ از این‌ همه‌ طرح‌ و برنامه‌ تا دقایق‌ نفسگیر پایان‌ سال‌ خط‌ پایان‌ اجرا را پشت‌ سربگذارند سوالی‌ است‌ كه‌ تنها زمان‌، پاسخگوی‌ آن‌ است‌.
سال‌ كاری‌ ۸۵ هم‌ براساس‌ همین‌ اصل‌ نانوشته‌ آغاز شد. هنوز چهار روز از سال‌ نو نگذشته‌ بود كه‌ وزیر ICT مژده‌ داد كه‌ اگر دولت‌ امكانات‌ لازم‌ را فراهم‌ آورد امسال‌ تمام‌ ۸۹ میلیون‌ سیم‌كارت‌ پیش‌فروش‌ شده‌ به‌ دست‌ صاحبانشان‌ خواهد رسید.
به‌ فاصله‌ چند روز هم‌ از خبر سلیمانی‌، مدیرعامل‌ شركت‌ مادر تخصصی‌ مخابرات‌ نوار اخبار خوش‌ را ادامه‌ داد، به‌ گفته‌ وی‌ شیوه‌ واگذاری‌ سیم‌كارت‌های‌ تلفن‌ همراه‌ در دورجدید تغییر خواهد كرد. البته‌ بگذریم‌ كه‌ زمان‌ واگذاری‌ها را اعلام‌ كردند و ما دیدیم‌ كه‌ شد.
رمضانعلی‌ صادق‌زاده‌ رئیس‌ كمیته‌ مخابرات‌ مجلس‌ هم‌ در اولین‌ ماه‌ سال‌ اعلام‌ كرد كه‌ اپراتور دوم‌ را موظف‌ خواهیم‌ كرد واگذاری‌ سیم‌كارت‌ها را از ابتدای‌ تابستان‌ آغاز كند. بدبینی‌ را كه‌ كنار بگذاریم‌ می‌بینیم‌ كه‌ از قرار معلوم‌ سیم‌كارت‌های‌ ۱۵۰ هزارتومانی‌ در راهند.
دبیر شورای‌ عالی‌ فناوری‌ اطلاعات‌ هم‌ خبرهای‌ جدیدی‌ از حوادث‌ ۸۵ در آستین‌ داشت‌. به‌ گفته‌ عبدالمجید ریاضی‌ دبیرخانه‌ این‌ شورا به‌ منظور ایجاد یكپارچگی‌ و جلوگیری‌ از موازی‌ كاری‌ با همكاری‌ سازمان‌ مدیریت‌، تغییر سازماندهی‌ شوراهای‌ موازی‌ را به‌ زودی‌ ارائه‌ خواهد كرد. معاون‌ خهٔ‌ وزیر ICT همچنین‌ وعده‌ داد طرح‌ جامع‌ اینترنت‌ ملی‌ هم‌ ظرف‌ ۶ ماه‌ آینده‌ تهیه‌ و پس‌ از ۳ سال‌ اجرایی‌ خواهد شد.
ریاضی‌ خاطرنشان‌ كرد: قرار است‌ نظام‌ مهندسی‌ IT با هدف‌ ساماندهی‌ پروژه‌های‌ سخت‌ افزار و نرم‌افزار و مشاوره‌ ایجاد شود ضمن‌ اینكه‌ در زمینه‌ واردات‌ سخت‌افزار هم‌ چارچوبی‌ طراحی‌ خواهیم‌ كرد.
به‌ این‌ ترتیب‌ و با تمام‌ این‌ تفاسیر می‌توان‌ امیدوار بود در روزهای‌ باقی‌ مانده‌ از سال‌ ۸۵ شاهد اتفاقات‌ مباركی‌ در عرصه‌ فناوری‌ اطلاعات‌ خواهیم‌ بود البته‌ اگر مسوولان‌ كمك‌كنند تا عینك‌ بدبینی‌ را از چشم‌ برداریم‌!
اعتماد ملی - محمد فواد رحمان‌ سرشت‌
منبع : اخبار فن‌آوری اطلاعات ایتنا


همچنین مشاهده کنید