بازگشت آزادگان

روز ۲۶ مرداد ۱۳۶۹ ایران اسلامی شاهد بازگشت آزادگان سرافرازی بود كه پس از تحمل سالهای اسارت خود در اردوگاههای عراق پای به میهن اسلامی گذاشتند و به ‌آغوش خانواده‌های خود بازگشتند. این رویداد بزرگ دو هفته پس از اشغال نظامی كویت توسط ارتش صدام و ۲ روز پس از آن صورت گرفت كه صدام در نامه‌ای به آقای هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت ایران بار دیگر عهدنامه ۱۹۷۵ الجزیره را پذیرفت و به شرائط ایران برای پایان جنگ تسلیم شد و از جمله قول عقب‌نشینی از مرزهای ایران و آزادسازی اسیران ایرانی را داد.
اسرای سرافراز ایرانی از چند نقطه مرزی با تشریفات وارد كشور شدند و نخستین واكنش آنان بوسه بر خاك ایران و ریختن اشك شوق بود. زیارت مرقد مطهر حضرت امام خمینی و همچنین بیعت با جانشین خلف وی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از نخستین برنامه‌ها و اقدامات مشترك آزادگان سرافراز ایرانی بود. مقام معظم رهبری درباره آزادگان چنین گفته‌اند. ۱
... یكی از چیزهایی كه شما را، دلهایتان را زنده نگه می‌داشت،‌پر امید نگه می‌داشت، یاد آن چهره و روحیهٔ پرصلابت امام عزیزمان بود. آن بزرگوار هم خیلی به یاد اسرا بودند. حال پدری را كه فرزندانش به این شكل از او دور شده باشند، راحت می‌شود فهمید. ... مسأله اسارت طولانی فرزندان این ملت به نوبهٔ خود امتحان دیگری بود كه ملت ما با موفقیت آن را به انجام رسانده و اسرای ما همانند ملت ایران از خود آزاد مردی نشان دادند و سرانجام با موفقیت و سرافرازی به وطن بازگشتند. ... شما در دوران اسارت شرایط سختی را گذراندید، اما در عین حال با حفظ دین و اعتقادات و دلبستگی خود به اسلام، امام و انقلاب موجب افتخار و آبرومندی ملت خود در برابردشمن شدید.»
از جمله اقدامات مهمی كه در رابطه با آزادگان پس از بازگشت آنها به میهن اسلامی صورت گرفته، تشكیل ستاد رسیدگی به امور آزادگان بوده است. ۲
ستاد رسیدگی به امور آزادگان در ۲۲ مرداد ۱۳۶۹، براساس قانون حمایت از آزادگان مصوب ۲۳/۹/۱۳۶۸ مجلس تشكیل شد و در نخستین گام با تبادل انبوه اسرا مواجه گردید و براساس همان قانون و با مساعدت و همراهی دیگر دستگاهها مسئولیت این كار عظیم را به دوش گرفت و تبادل بیش از ۴۰۰۰۰ آزاده و به همین تعداد اسیر عراقی را انجام داد. این ستاد با الهام از رهنمودهای مقام معظم رهبی بیش از ۲۷۰ واحد ستادی در سراسر كشور تشكیل داد و ارائه خدمات به آزادگان را در زمینه‌های گوناگون آغاز نمود و در زمینه اشغال توانست نزدیك به ۹۶%(بیش از ۳۶ هزار نفر) از آزادگان را در دستگاههای دولتی و غیر دولتی مشغول به كار كند. در زمینه تحصیل تا سال ۱۳۷۵، بیش از ۵۳۰۰ نفر از آزادگان موفق به راهیابی و تحصیل در مؤسسات عالی كشور شده كه از این عده ۳۶۵ نفر در رشته پزشكی و دندانپزشكی و داروسازی و ۴۰۶ نفر در رشته‌های مهندسی و سایر رشته‌ها پذیرفته شدند.

پانوشت‌ها:
۱ـ مجله آزادگان، شماره ۲۲، مرداد ۷۶، ص ۸.
۲ـ مجله آزادگان، شماره ۱۸، سال ۷۴.

منبع : موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران