جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


با غریبه‌ها حرف‌ بزن‌


با غریبه‌ها حرف‌ بزن‌
● چند شیوه‌ برای‌ شكستن‌ سدهای‌ ارتباطی‌
ما در دنیای‌ فرهنگ‌های‌ متفاوت‌ زندگی‌ می‌كنیم‌. مردم‌ در زندگی‌ روزمره‌ خود با افرادی‌ از نژادها، مذاهب‌ و ملیت‌های‌ گوناگون‌ برخورد می‌كنند و معمولا حساسیت‌ها و نگرانی‌هایی‌ پیرامون‌ فرهنگ‌های‌ ناآشنا وجود دارد.
با این‌ مساله‌ باید چگونه‌ برخورد كرد؟ چطور می‌توان‌ دانست‌ چه‌ چیزی‌ ممكن‌ است‌ برای‌ فردی‌ با زمینه‌ اجتماعی‌ و ذهنی‌ كاملا متفاوت‌، ناخوشایند باشد؟ اگر افراد ندانند كه‌ انتظار چه‌ نوع‌ برخوردی‌ را باید داشته‌ باشند، برقراری‌ ارتباط‌ با سایرین‌ ممكن‌ نخواهد بود. این‌ مساله‌ خصوصا در جوامعی‌ كه‌ مردمی‌ با ملیت‌های‌ مختلف‌ را در یك‌ محدوده‌ جغرافیای‌ گرد هم‌ آورده‌اند و جوامعی‌ كه‌ آمار مهاجرت‌ بالایی‌ دارند اهمیتی‌ حیاتی‌ دارد زیرا دشواری‌ در برقراری‌ ارتباط‌ نسبت‌ مستقیمی‌ با آشوب‌ها و تضادهای‌ اجتماعی‌ دارد؛ مانند درگیری‌هایی‌ كه‌ مدتی‌ پیش‌ در فرانسه‌ رخ‌ داد یا مشكلی‌ كه‌ در مورد مهاجران‌ افغان‌ در ایران‌ وجود دارد و یا درگیری‌هایی‌ از این‌ دست‌ كه‌ در سایر نقاط‌ جهان‌ رخ‌ می‌دهد.
‌● برای‌ از میان‌ برداشتن‌ سد ارتباطی‌ میان‌ آدم‌ها چند عامل‌ وجود دارد:
۱) میل‌ به‌ برقراری‌ ارتباط‌ گامی‌ مهم‌ در شكستن‌ سد ارتباطی‌ است‌. ابزاری‌ كه‌ برای‌ این‌ ارتباط‌ به‌ كارگرفته‌ می‌شود چندان‌ مهم‌ نیست‌، تمایل‌ به‌ برقراری‌ ارتباط‌ با انسانی‌ دیگر و تلاشی‌ واقعی‌ برای‌ درك‌ یك‌ فرد دیگر خود معرف‌ و مفسر خود است‌.
۲) دانستن‌ در مورد فرهنگ‌های‌ دیگر نیزبه‌ ارتقای‌ توانایی‌ ارتباط‌ كمك‌ می‌كند. باید به‌ مردم‌ آموخت‌ كه‌ در مواجهه‌ با فرهنگی‌ جدید فعال‌ باشند. این‌ قابلیتی‌ آموختنی‌ است‌، به‌ این‌ معنا كه‌ باید با تحقیق‌ و تمرین‌ آن‌ را آموخت‌. مردم‌ با زمینه‌های‌ مختلف‌ فرهنگی‌ شیوه‌های‌ متفاوتی‌ برای‌ حل‌ و فصل‌ اختلافات‌، آموزش‌، تشكیل‌ خانواده‌، مذهب‌ و سایر جنبه‌های‌ زندگی‌ دارند. شناخت‌ نظام‌ تمام‌ فرهنگ‌ها ممكن‌ نیست‌ پس‌ می‌توان‌ هنگام‌ برخورد با فردی‌ جدید شروع‌ به‌ یافتن‌ شناخت‌ از آن‌ فرهنگ‌ نمود.
۳) در مواجهه‌ با افراد جدید باید به‌ دنبال‌ شباهت‌ها بود: اهداف‌، رویاها و امیال‌ انسان‌ها علیرغم‌ تفاوت‌ رنگ‌ پوستشان‌ به‌ هم‌ شبیه‌اند. شیوه‌های‌ تربیت‌ متفاوتند اما مهر بین‌ مادر و فرزند فراتر از هر نوع‌ فرهنگ‌ و رسمی‌ وجود دارد. همه‌ افراد نیازهای‌ پایه‌یی‌ مشترك‌ دارند و درهمه‌ انسان‌ها نیازهای‌ فیزیولوژیك‌، میل‌ به‌ امنیت‌، میل‌ به‌ مقبولیت‌ و تایید، عزت‌ نفس‌ وجود دارد. با در نظر گرفتن‌ این‌ موارد، مشاهده‌ زمینه‌های‌ ذاتی‌ مشترك‌ انسان‌ها چندان‌ دشوار نیست‌ و این‌ نقطه‌یی‌ است‌ كه‌ می‌توان‌ درك‌ از دیگران‌ را بر مبنای‌ آن‌ بنا نهاد.
۴) افراد با تركیب‌ اطلاعات‌ فرهنگی‌ خود با ابتكارات‌ فردی‌ می‌توانند روش‌های‌ خوبی‌ برای‌ برقراری‌ ارتباط‌ بیابند. دربسیاری‌ موارد عدم‌ شناخت‌ و ناآگاهی‌ دلیل‌ بروز مشكل‌ در درك‌ طرف‌ مقابل‌ است‌. برخی‌ آموخته‌های‌ كلیشه‌یی‌ مانع‌ از باز شدن‌ باب‌ ارتباط‌ می‌شوند. افراد به‌ جهل‌ خود وابسته‌ و متعصبند و به‌ سختی‌ افكار و ایده‌های‌ نو و متفاوت‌ را می‌پذیرند.
فرآیند یادگیری‌ مشخصات‌ فرهنگ‌های‌ دیگر فرآیندی‌ است‌ كه‌ به‌ صرف‌ اندكی‌ زمان‌ نیازمند است‌ واگر افراد برخورد راحت‌ و دور از تعصب‌ را بیاموزند دستیابی‌ به‌ این‌ شناخت‌ بسیار آسان‌ خواهد بود. برقراری‌ ارتباط‌ با افراد از طریق‌ باز كردن‌ باب‌ درك‌ متقابل‌ و شناخت‌ نقاط‌ درگیری‌ و تضاد فرهنگ‌ها به‌ برطرف‌ شدن‌ چالش‌های‌ بین‌ فرهنگ‌ها می‌انجامد. با بالا بردن‌ آگاهی‌ و ترویج‌ رفتار عادلانه‌ با همه‌ مردم‌، دست‌ یافتن‌ به‌ زندگی‌ مسالمت‌آمیزبرای‌ انسان‌های‌ مختلف‌ آسان‌تر خواهد شد.
۵) برای‌ ترویج‌ ارتباطات‌ بینا فرهنگی‌ ابتدا باید كلیشه‌ها را دور ریخت‌، زیرا آنها نمی‌ توانند معرف‌ فرهنگ‌ها باشند. باید افراد را به‌ عنوان‌ واحدهای‌ مستقل‌ انسانی‌ ارزیابی‌ كرد. الگوهای‌ كلیشه‌یی‌ معمولا بازتاب‌دهنده‌ تفاوت‌های‌ اقتصادی‌، اجتماعی‌، مذهبی‌ و زبانی‌ هستند و این‌ تفاوت‌ها در همه‌ فرهنگ‌ها وجود دارند، در نتیجه‌ نمی‌توانند دلیل‌ برتری‌ یك‌ گروه‌ خاص‌ از افراد به‌ دیگران‌ باشند.
۶) در آخر موانعی‌ كه‌ بین‌ فرهنگ‌ها وجود دارند سست‌ هستند. ما تنها نیازمند اشتیاق‌ و تقبل‌ ریسك‌های‌ بین‌ فردی‌ برای‌ از بین‌ بردن‌ آنها هستیم‌. توانایی‌ افراد در گشودن‌ ذهن‌ و دور ریختن‌ تعصبات‌ در برابر ایده‌ها و افراد جدید می‌تواند فرآیند ارتباطات‌ بینا فرهنگی‌ را پیش‌ ببرد: تنها با یك‌ لبخند و پذیرفته‌ شدن‌ آن‌ از طرف‌ مخاطب‌ همه‌ چیز شروع‌ می‌شود و علیرغم‌ تفاوت‌ رنگ‌ پوست‌ یا زبان‌ می‌تواند به‌ كشف‌ دنیای‌ هیجان‌انگیز و جدیدی‌ ازشناخت‌ و ارتباط‌ بینجامد.
مهدیس‌ امیری‌
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید