جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

صدای سکوت


صدای سکوت
آسیب شنوایی تنها به منزله از دست دادن یكی از حواس پنجگانه مهم نیست، بلكه بازتاب آن می تواند بسیار فراگیرتر باشد و جوانب وسیعی از زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. در واقع مهمترین پیام ناخوشایند آن، آسیب گفتار و زبان است كه می تواند با درجات متفاوتی (از خفیف تا وسیع، یعنی حتی عدم وجود گفتار) نمایان شود، مسلماً نقص گفتاری می تواند بر مهمترین ابعاد زندگی شخصی از تحصیلات و آموزش و پیشرفت تحصیلی تا برقراری روابط اجتماعی با دیگر افراد جامعه (از خانواده گرفته تا مدرسه، مكان های عمومی، معاشرت با دوستان و...) سایه بیفكند.
با توجه به این آثار نامطلوب، یكی از مسائل مهم در مورد آن شناسایی وجود یكی از انواع نقص شنوایی در كودكان، به ویژه در سنین حساس رشد، یعنی از تولد تا قبل از مدرسه است تا بتوان با تشخیص نوع و میزان افت شنوایی سریعاً به اقدامات اولیه و آموزشی متناسب با نوع آسیب شنوایی دست زد.
جالب آنكه در اكثر اوقات، اولین كسی كه نسبت به وجود نوعی مشكل یا غیرعادی بودن شرایط شنوایی یا گفتار كودك شك می كند، مادر است.
به همین منظور در ادامه راهنمای بسیار ساده ای در قالب یك چك لیست ارزیابی گفتار و شنوایی كه از سوی هانت و همكاران (۲۰۰۲) تدوین شده ارائه می شود. این راهنما می تواند با آگاهی دادن و حساس كردن والدین آنها را در جهت یك ارزیابی ساده و مقدماتی از فرزندشان در سنین پیش دبستانی یاری دهد.
●رفتارهای عادی گفتاری و شنیداری
▪تولد تا ۳ ماهگی
با اصوات بلند برانگیخته و ناراحت می شود و با شنیدن صدای مادر یا مراقبان، آرام می گیرد.
▪۳ تا ۶ ماهگی
- به صدای مادر واكنش نشان می دهد.
- چشم ها و سر را به سمت منبع صدا می چرخاند.
- از صدای جغجغه و اسباب بازی های صدادار خوشش می آید.
▪۷ تا ۱۰ ماهگی
- به هنگام صدا كردن نامش پاسخ می دهد.
- معنی كلمات رایج مانند مامان، بابا، نه، بای بای را می فهمد.
- سر را به سمت اصوات آشنا می چرخاند، حتی اگر هم نتواند ببیند چه اتفاقی دارد، می افتد مانند: پارس كردن سگ، مچاله شدن كاغذ، صدای پای افراد آشنا، تلفن، صدای اشخاص.
▪۱۱ تا ۱۵ماهگی
- صداها را تقلید می كند و یا متناسب با آنها خودش صدا تولید می كند (حتی اگر خیلی هوشمندانه نباشد)، به ویژه در پاسخ به صدای انسان یا سرو صدای بلند و شلوغی.
- وقتی از او درباره اشیای آشنا سؤال شود به آنها یا محلشان اشاره می كند.
- كلمات را می فهمد، با نشان دادن پاسخ ها یا رفتارهای مناسب مثلاً سگ كجاست؟ ماشین را پیدا كن .
▪۱۵ تا ۱۸ ماهگی
- در پاسخ به سؤالات، اشیا را تشخیص می دهد، مانند تشخیص بخش هایی از بدن.
- از برخی لغات منفرد و معدود استفاده می كند، اگرچه نمی تواند آنها را به طور كامل تلفظ كند، اما كلمات كاملاً روشن و واضح هستند.
- دستورات گفتاری ساده را پیگیری می كند.
▪۲سالگی
- سؤالات بلی‎/ خیر را می فهمد.
- كلمات روزمره و رایج را كه درخانه یا در مهدكودك می شنود استفاده می كند.
- از اینكه برایش كتاب خوانده شود یا به تصاویر كتاب ها اشاره شود لذت می برد.
- به تصاویری كه از او پرسیده می شود اشاره می كند.
▪۵ /۲ سالگی
- آهنگ های كوتاه یا كلمات آهنگین كوتاه را می تواند بخواند، از موسیقی لذت می برد.
- تقریباً ۲۷۰ لغت كلامی می داند.
▪۳ سالگی
- افعال، ضمایر، اسامی و صفات ساده را می فهمد و از آنها استفاده می كند:
- بزرگ، سبز، شیرین برو، بیا، بدو، بخوان.
- مال من، تو، مال او.
●آیا كودك نشانه ای از فقدان شنوایی را دارد؟
اگر كودك یك مورد یا بیشتر شاخص ها را داشته باشد، احتمال وجود نقص شنوایی برای او بیشتر از ۵۰ درصد است، در این مواقع می توانید با این افراد یا متخصصان مشورت كنید؛ متخصص اطفال و كودك، پزشك خانواده، دكتر گوش و حلق و بینی، یا اودیولوژیستی كه تجربه تشخیص نقص شنوایی كودكان را داشته باشد. انجام یك ارزیابی طبی و شنوایی كامل را درخواست كنید.
والدین و نه متخصصان پزشك، اغلب اولین كسانی هستند كه نسبت به وجود نقص شنوایی كودكشان دچار شك و تردید می شوند! از اینكه شنوایی كودك ارزیابی شود دچار نگرانی نشوید.
انجام غربالگری دقیق به شما كمك می كند تا هرگونه مشكلات شنوایی یا گفتاری را در كودك، در همان سنین پایین تشخیص دهید.
●شاخص های پیش از تولد یا دوران بارداری و اوایل نوزادی
- عفونت یا بیماری در طی دوران حاملگی (به خصوص سیتومگالو ویروس، سرخجه، تب خال، سیفلیس، آنفلوآنزا)
- مصرف دارو، مواد مخدر یا الكل در طی دوران بارداری
- نمرات آپگار كمتر از ۴ در دقیقه اول تولد یا نمره زیر ۶ در ۵ دقیقه اول (نمرات آپگار علایم حیاتی نوزاد را در هنگام تولد ارزیابی می كند)
- وزن پایین هنگام تولد (زیر ۵/۳ پاند)
- انجام مراقبت های ویژه برای نوزاد وقتی بیش از ۵ روز طول بكشد.
- افزایش بیلی روبین در خون (كم خونی نوزادی) در هنگام تولد به ویژه در صورتی كه به تعویض خون نیاز باشد.
- ناهنجاری های سر و صورت.
- استفاده از داروهای اتوكسیك وقتی به طور دوره های متعدد داده شود یا در تركیب با لیسیكس باشد.
●شاخص های ژنتیك و محیطی
- وجود شك و تردید درباره آنكه كودك ممكن است خیلی خوب نشنود.
- بدشكلی ها و ناهنجاری های قابل مشاهده در سر، گردن یا گوش ها.
- وجود تاریخچه خانوادگی از فقدان شنوایی دایمی یا پیشرونده در دوران كودكی.
- بدشكلی ها یا ناهنجاری هایی در اجزا و ساختار گوش میانی یا داخلی.
- عفونت های مزمن گوش میانی به همراه ترشح دایمی در گوش ها برای مدت بیش از ۳ ماه.
- صدمات و آسیب های دوران كودكی (به خصوص شكستگی جمجمه، ضربه شدید به سر یا گوش ها، انفجار و صدای شدید و ورود تصادفی اشیا به داخل گوش به نحوی كه موجب آسیب شود).
اگر كودك رفتارهای متداول و معمول متناسب با سنش را نشان نمی دهد، توصیه های تخصصی پزشكتان را به كار بندید و یا به توصیه های متخصصان در بیمارستان و كلینیك های محلی گفتار و شنوایی توجه كنید. انجام آزمایش و معاینه برای هیچ كودكی هر قدر هم كه كم سن باشد زود نیست و یا در صورت ارائه كمك برای كوچكترین نقایص شنوایی مشكوك زود نیست. به خاطر بسپارید كه به هم زدن دست ها یا ایجاد سر و صدا در پشت سر كودك، هرگز روش های دقیقی برای ارزیابی فقدان شنوایی نیستند.
دكتر فرناز كشاورزی ارشدی
منبع : روزنامه همشهری


همچنین مشاهده کنید