رژیم بگیرید تا سرطان نگیرید

سرطان یك بیماری ویرانگر است كه گویی مسئول شده تا عمر ما را كوتاه كرده و همچنین در زندگی اهالی خانواده ما بحرانی بزرگ ایجاد كند. بسیاری از افراد گمان می كنند سرطان یك بیماری نادر بوده و هیچ گاه سلامتی آنها را تهدید نخواهد كرد حال آنكه در زندگی های شهرنشینی و صنعتی امروزی هر روزه بر عوامل سرطان زا افزوده می شود. آمارها به خوبی نشانگر این حقیقت هستند. افزایش مبتلایان به قدری است كه اغلب ما حداقل یك مورد از آن را در میان اعضای فامیل و یا دوستانمان سراغ داریم. سرطان یك بیماری واقعی است. آن را باور كنید و احتمال وقوع آن در هر یك از ما را جدی بگیرید.
البته این بدان معنی نیست كه امیدها را از كف داده و از این پس با اضطرابی مبنی بر احتمال بروز چنین بیماری سختی روزگار را سپری كنیم بلكه اگرچه با توجه به عوامل سرطان زای محیطی حتی با یك نگاه خوش بینانه نیز میزان توانایی هر فرد برای جلوگیری از آن قابل توجه نیست ولی به هر حال نقش عمل به توصیه ها و رعایت نكات ارائه شده پیرامون بهبود نحوه زندگی، عادات غذایی و رفتاری در كاهش این احتمال را نمی توان بی اهمیت شمرد. البته لازم به ذكر است در میان ما گروهی به جهت مسئله وراثت بسیار بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند كه آن هم با انجام راهكارهایی تا حد زیادی قابل پیشگیری و درمان است.
پس می توان نتیجه گرفت در واقع تنها قدرتی كه شانس ما را برای ابتلا به سرطان و یا هر بیماری دیگری كاهش می دهد همانا دانش ماست. هر چه اطلاعات ما پیرامون مسائل بیشتر باشد، احتمال وقوع خطر كمتر خواهد بود.
در بروز بیماری سرطان عوامل مختلفی دخیل هستند كه از میان آنها نقش مواد غذایی را نمی توان نادیده گرفت. دانشمندان نیز همواره در تلاشند تا با بررسی انواع سرطان ها و عادات غذایی و رفتاری افراد مبتلا رابطه ای میان علت وقوع بیماری و رژیم غذایی افراد بیابند تا شاید دیگران با ایجاد تغییری در عادات ناصحیح زندگی خود از بروز این بیماری دشوار جلوگیری كنند. حال مشكل اینجا است كه وقتی عبارت رژیم غذایی مطرح می شود به جهت داشتن بار به ظاهر منفی آن چهره ها در هم رفته و در ذهن مواردی همچون محرومیت از مصرف مواد مورد علاقه، گرسنگی، تغییر عادت های غذایی و در نهایت فشارهای جسمی و روحی نقش می بندند.
در یك رژیم غذایی مناسب شما می توانید از هر ماده غذایی دلخواه استفاده كنید ولی در مصرف آن اعتدال را فراموش نكنید. در واقع موضوع همان افراط و تفریط است. برخی ها آنقدر به خوردن علاقه مندند كه اساسا به مضرات و حتی مزایای آن فكر نمی كنند چه برسد به موضوع اضافه وزن و احتمال بروز بیماری سرطان. در مقابل دسته ای دیگر با حذف مواد غذایی لازم و ضروری برای عملكرد بدن اگرچه ممكن است اندامی متناسب برای خود ایجاد كنند ولی شرایط جسمی خود را برای بروز بیماری های گوناگون از جمله سرطان مساعد كرده اند. پس منظور از داشتن یك رژیم غذایی مناسب تنها ایجاد تناسب ظاهری نیست بلكه حفظ سلامتی و كاهش احتمال خطر بیماری ها مهم ترین و اساسی ترین هدف محسوب می شود.
براساس تحقیقات به عمل آمده توسط محققان، رژیم غذایی ۲۰ تا ۴۰ درصد در بروز سرطان ها نقش دارد. همین بررسی ها نشان داده است مصرف زیاد میوه ها و سبزیجات می تواند تاثیرات مثبتی برای حفظ بدن در مقابل سرطان داشته باشد. درحالی كه مصرف بی رویه گوشت های قرمز، خطر تكثیر سلول های سرطانی را افزایش می دهد.
دانشمندان به این نتیجه رسیده اند كه برخی از مواد غذایی و مصرف ناصحیح آنها در بروز بعضی از انواع سرطان ها به طور اخص نقش پررنگ تری را دارند. به عنوان مثال چربی های اشباع شده در منابع پروتئینی حیوانی در ایجاد سرطان پروستات، غذاهای شور در ایجاد سرطان معده و مصرف الكل نیز در بروز سرطان های گوارشی و كبد تاثیرگذار هستند. علاوه بر آنها نقش مصرف دخانیات را در سرطان های دهان و شش ها نمی توان نادیده شمرد. جالب تر آنكه برخی از پزشكان حتی افزایش مصرف كالری توسط مواد غذایی را در بروز سرطان و یا تكثیر سلول ها بی تاثیر نمی دانند، البته در این مورد هنوز مدرك معتبری در دست نیست.
لازم به ذكر است به طور كلی مرحله پراكندگی سرطان در بدن حداقل ۱۰ تا ۳۰ سال زمان نیاز دارد كه با ایجاد سلول های سرطانی آغاز شده و با تكثیر سلول های موجود ادامه می یابد و مهم تر آنكه همان میزان كه یك رژیم غذایی می تواند سبب افزایش آنزیم های سم زدا كه وظیفه آنها متوقف كردن تحرك های اولیه و رشد سلول های سرطانی است،می تواند عاملی برای رشد همان سلول ها بوده و سرعت آن را نیز بالا ببرد. تنها تفاوت در انتخاب مواد و نحوه استفاده از آنها است.
براساس تحقیقات به عمل آمده بر روی عوامل سرطان زا، دانشمندان به دو عامل اصلی پی برده اند:
۱ عوامل ژنتیكی و وراثتی كه در فرد مساعد پدید می آید.
۲ عوامل محیطی كه روزانه همه ما با آنها مواجه هستیم مانند هوایی كه تنفس می كنیم، آبی كه می نوشیم، غذایی كه می خوریم و به طور كلی نحوه زندگی ای كه انتخاب كرده ایم. همگی می توانند دارای عامل سرطان زا باشند.از میان موارد یاد شده در فوق، محققان بر روی بررسی رژیم غذایی و رابطه آن با سرطان تمركز بیشتری داشته اند. نتایج آمارها و تحقیقات به دست آمده نیز نشانگر این موضوع است كه میزان شیوع این بیماری و حتی نوع آن در میان كشورها با عادت های غذایی مختلف، به عنوان یكی از عوامل تاثیرگذار، متفاوت است. به عنوان مثال در بین كشورها بیماری سرطان سینه در ژاپن از كمترین آمار و برعكس در ایالات متحده آمریكا بیشترین آمار را دارا است. جالب تر آنكه این عوامل محیطی به قدری تاثیرگذار هستند كه حتی افراد مهاجر نیز فارغ از موضوع ژنتیك و وراثت همراه خویش، همانند دیگر مردم آن كشور در معرض عوامل سرطان زای موجود در محیط زندگی جدید قرار گرفته و امكان به خطر افتادن سلامتی آنها نیز مانند بقیه وجود دارد.از آنجا كه سرطان یك بیماری غیرقابل پیش بینی است، حتی با بررسی بیماران مبتلا به سرطان و رژیم غذایی آنها نیز هنوز عوامل مشخص سرطان زای خوراكی شناخته نشده است زیرا از آنجا كه هر فرد روزانه از مواد غذایی گوناگون استفاده می كند، به خاطر آوردن لیستی از مواد مصرفی در حداقل چند ماه گذشته كه می تواند تاثیری در بیماری سرطان وی گذاشته باشد كاری غیرممكن بوده و در نتیجه یافتن عامل غذایی سرطان نیز به راحتی امكان پذیر نیست. ولی با تمام این تفاسیر تحقیقات نشان داده است مصرف برخی از مواد غذایی در شرایط خاص می تواند در بروز این بیماری و حتی پیشرفت آن تاثیرگذار باشد لذا در همین راستا به پیشنهاداتی در زیر پیرامون انتخاب رژیم غذایی مناسب جهت جلوگیری از سرطان می پردازیم:
۱ در وعده های غذایی از مواد گیاهی استفاده كنید. هر روز چند وعده میوه و سبزی بخورید. به این ترتیب شما می توانید ادعا كنید كه در رژیم غذایی روزانه تان منابع غنی از ویتامین AوC، مواد معدنی و مواد شیمیایی گیاهی وجود دارد كه از خطر ابتلا به سرطان می كاهد. مصرف چند وعده از دیگر منابع گیاهی مانند حبوبات و غلات نیز همین نتیجه را خواهد داشت. در ضمن در یك رژیم غذایی مناسب مقدار فیبر مورد نیاز بدن شما می بایست ۲۵ تا ۳۵ گرم در روز باشد.
۲ اعتدال در مصرف غذاهای پرچرب به خصوص گوشت های قرمز و مواد فرآوری شده. كاهش مصرف گوشت به خصوص گوشت های چرب مانند گوشت گوسفند یكی از اقدامات مهم جهت جلوگیری از سرطان است. حال در صورتی كه به خوردن پروتئین حیوانی علاقه مند هستید، از گوشت های سفید پرندگان و یا ماهی استفاده كنید. در ضمن با هدف تامین پروتئین حیوانی مورد نیاز بدن از لبنیات نیز می توان استفاده كرد به شرط آنكه از كم چرب بودن آن اطمینان حاصل شود. غذاهای فرآوری شده نیز دارای چربی هایی هستند كه اگرچه با سرطان رابطه مستقیمی ندارند ولی میزان LDL و یا كلسترول بد خون را افزایش داده و سبب كاهش HDL و یا كلسترول خوب خون می شوند.
۳ مصرف مواد سرطان زای بالقوه carcinogen را كاهش دهید. این مواد عبارتند از:
غذاهای دودی كه در مراحل دودی شدن به طور مستقیم دود را به خود جذب كرده و حاوی بسیاری مواد سرطان زا هستند به عنوان مثال به ماهی های دودی و برنج دودی می توان اشاره كرد كه در رژیم غذایی اهالی شمال كشور نیز از جایگاه ویژه ای برخوردارند.
مواد غذایی كه حاوی مواد نگهدارنده نیتریت دار هستند. مانند انواع سوسیس ها، كالباس ها، همبرگرها و دیگر گوشت های فرآوری شده.نیتریت ها می توانند با پروتئین موجود در معده شما تركیب شده و مواد شیمیایی سرطان زا را تشكیل دهند.حال از آنجا كه مواد غذایی حاوی ویتامین C فراوان می تواند از این محصول تركیبی جلوگیری كند، اگر قصد دارید گهگاه از این قبیل مواد غذایی نیتر یت دار استفاده كنید، مصرف مقدار زیادی میوه و سبزی حاوی ویتامین C را به همراه آنها فراموش نكنید.
●غذاهای شور و پرنمك
غذاهای گریل شده: با توجه به اینكه مرحله پخت این قبیل غذاها در مجاورت مستقیم با آتش صورت می گیرد، به طور قطع سطوحی از آنها سوخته و زغالی می شود و از آنجا كه این قسمت های سوخته می توانند عاملی برای سرطان باشند از انتخاب این روش غذایی نیز بپرهیزید.
نوشیدنی های الكل دار: الكل خود عاملی شناخته شده برای افزایش سرطان ها به خصوص سرطان كبد است.
۴ به لحاظ فیزیكی فعال بوده و از همین طریق وزن مناسب خود را بیابید.
داشتن وزنی متعادل با انجام ورزش و انتخاب رژیم غذایی مناسب بدن شما را در ابتلا به انواع بیماری ها همچنین سرطان مقاوم می سازد. بنابراین در برنامه ریزی روزانه خود حداقل نیم ساعت در روز را برای ورزش به خصوص پیاده روی اختصاص دهید.
۵ در وعده های غذایی روزانه خود از تنوع مواد غذایی استفاده كنید. گوناگونی مواد غذایی مصرفی سبب می شود همواره طیف وسیعی از ویتامین ها، مواد معدنی و به طور كلی مواد حافظ بدن در مقابل بیماری ها در بدن وجود داشته باشد.
۶ در مصرف قند تعادل را رعایت كنید. اگرچه تاكنون هیچ مدركی مبنی بر وجود ارتباط مستقیم بین قند و سرطان وجود ندارد ولی به جهت كالری بالای حاصل از قند و رابطه آن با وزن زیاد و چاقی محیط برای رشد سلول های سرطانی مناسب می شود.

الهام اسمعیلی

منبع : روزنامه شرق