ایران در میدان های نفتی ونزوئلا

تحول صنعتی ایران روندی مداوم و به هم پیوسته است كه همه دست اندركاران امروز و دیروز در آن سهیم اند و بالندگی امروز ناشی از تفكرات و تلاش های دیروز است.
این روند امروز شرایطی فراهم كرده كه صنعتگران ایرانی در گوشه و كنار جهان در حال اجرای طرح های بزرگ و كوچك هستند و ضمن ایجاد ارزش افزوده و درآمد ارزی برای كشور برآیند توانایی صنعتی كشور را در معرض دید دیگر ملت ها قرار می دهد.
ازجمله این تحول حضور شركت های ایرانی در فعالیت های بالادستی صنعت نفت در خارج است كه برای نخستین بار محقق می شود.یكی از بارزترین نشانه های تحول پیمانكاران صنعت نفت ایران گشوده شدن راه حضور متخصصان كشورمان در صنعت نفت ونزوئلا است.
این روند در هفته اخیر با سفر هوگو چاوز رئیس جمهوری ونزوئلا به ایران وارد مرحله جدیدی شد.
ایران و ونزوئلا به دلیل همگرایی سیاسی به همكاری دوجانبه ای روی آورده اند كه مهم ترین وجه آن در صنعت نفت و گاز جلوه گر شده است و بهترین زمینه برای توسعه مبادلات اقتصادی و تعمیق روابط سیاسی شده است.
در حال حاضر تعداد دیگری از شركت های ایرانی در ونزوئلا به فعالیت مشغول هستند ولی به نظر می رسد مهم ترین نقطه تلاقی منافع دو كشور در بخش انرژی است.شركت پتروپارس، در حال حاضر طرح هایی را در ونزوئلا در دست اجرا دارد به این دلیل بخش قابل توجهی از همكاری های انرژی دو كشور ایران و ونزوئلا بر دوش این شركت است.
گفت وگو با غلامرضا منوچهری، مدیرعامل شركت پتروپارس.
●درحالی كه كشور ما به سرمایه و مجری طرح های صنعتی ازجمله در بخش بالادستی نفتی نیازمند است حضور شما در فعالیت های بالادستی نفتی در ونزوئلا به چه دلیل رخ داده است؟
- در گذشته تنها شركت های بزرگ نفتی در دیگر كشورها برای استخراج منابع طبیعی و مواد اولیه ازجمله نفت فعال بودند كه تعداد آنان معدود بود.
شرایط به دلیل اهمیت یافتن انرژی تغییر كرده و شركت های بزرگی در كشورهای دیگر مثل هند، چین، برزیل، مالزی و حتی كشورهایی مثل تایلند وارد عرصه اجرایی طرح های نفت و گاز شده اند.
این قرارداد ها با توجه به نوسانات قیمت نفت با ریسك سرمایه گذاری روبه روست و دست اندركاران باید توانایی پذیرش این مخاطرات را داشته باشند.
رقابت در آفریقا و آمریكای جنوبی با شدت جریان دارد، در خاورمیانه شرایط تا حدی متفاوت است و كشورهای منطقه قابلیت مدیریت كلان نفت را دارند و حداقل ظاهر قضیه تعدیل شده و خودشان مجری طرح ها هستند.در این دوره ما نیز باید به دنبال منافع خودمان باشیم.
در حال حاضر دارای توان مدیریت كلان نفتی هستیم و عملیات بالادستی نفت را خودمان انجام می دهیم. علاوه بر این در ساخت تجهیزات و اجرای طرح های كوچك نیز فعال شده ایم.
در كل یك سرمایه گذاری نفتی عملیات متعددی باید انجام شود كه ماهیت های متفاوتی دارند و شركت های با توان مدیریتی پروژه نفتی می توانند در آن حضور داشته باشند.توان مدیریتی، توان اقتصادی و توان فنی ویژگی این شركت هاست. ما در این زمینه قدم های خوبی برداشته ایم و شركت پتروپارس پیشانی این حركت است با این وجود در زمینه ورود به بازارهای جهانی بسیار ضعیف عمل كرده ایم و ریسك نكردیم و نگاه چندان خوشبینانه ای نداشته ایم با این وجود به دلیل روابط خوبی كه با كشور ونزوئلا داریم امروز فرصت ایجاد شده و باتوجه به توان مكمل موجود در دو كشور می توان منافع دو كشور را در این روند تامین كرد.در سفرهای متعددی كه انجام شد تفاهم نامه ای با این كشور برای مشاركت در اجرای طرح های نفت و گاز امضا كردیم كه زمینه ساز آن مشاهدات مسوولان ونزوئلایی از عملكرد شركت های ایرانی در پارس جنوبی بود.
● در حال حاضر در چه بخش هایی در این كشور فعال هستید؟
- میدان هایی كه مطرح بوده، منطقه نفتی «لافا» بود كه بلوك «آیا كوچو» یك بخش عمده آن است. در بررسی هایی كه انجام دادیم «آیا كوچو» هفت را برای مطالعه و ارزیابی ظرفیت مخزن به ما واگذار كردند.
علاوه بر این مناطق دیگری نیز مثل خلیج ونزوئلا مطرح بود. در سفر دوم معاون امور بین المللی وزارت نفت به این كشور قرار بر این شد كه در آیا كوچو فعال شویم. این امر منجر به استقرار كارشناسان ما در این كشور شده و دفتر ما در این كشور با حضور وزیر نفت كشورمان تاسیس شد و كار مطالعاتی را در این بلوك نفتی آغاز كردیم. هدف ما اجرای مشترك طرح است و هزینه های مهندسی و مطالعاتی برعهده ماست و هزینه اجرایی و چاه های اكتشافی برعهده آنان. بعد از این مرحله اگر طرح اقتصادی تشخیص داده شد كه به احتمال زیاد هست، براساس یك قرارداد به شكل مساوی در این طرح مشاركت خواهیم كرد.
● ظرفیت این میدان نفتی چه میزان است؟
- ظرفیت نهایی این میدان ۱۵۰ هزار بشكه در روز پیش بینی شده و كار به خوبی پیش می رود. طرف ونزوئلایی در دیدار اخیر وزیر نفت در حاشیه اجلاس اوپك در این كشور از پیشرفت كار رضایت دارد و كار طبق زمان بندی انجام شده است.در سفر هوگو چاوز، رئیس جمهوری ونزوئلا به كشورمان قراردادی برای چارچوب اجرایی توسعه این میدان به امضا رسید.
در این قرارداد نحوه ادامه كار این طرح كه حدود ۴ میلیارد دلار ارزش آن است مشخص شده است.
●علاقه مندی ونزوئلا به همكاری با ایران در این میدان به چه دلیل است؟
- طبق اطلاعاتی كه ما داریم عملكرد ما از دیگر شركت هایی كه در این حوزه مشغول هستند مثل شركت های چینی و هندی بهتر بوده و به همین دلیل دو بلوك دیگر را پیشنهاد دادند كه مطالعات اولیه آن را نیز ما انجام دهیم و درصورت تمایل در توسعه آنها نیز به صورت قرارداد مدیریتی مشاركت كنیم.یكی ارایه خدمات مدیریت و مشاوره در حوزه دریایی نورث آف پاریا است كه قرارداد آن امضا شده است.براساس این قرارداد ما با كارفرما یعنی شركت ملی نفت ونزوئلا همكاری می كنیم تا برنامه توسعه اصلی این حوزه را تهیه كنیم.این قرارداد نهایی شده و برای تخصص های مختلف قرار است نیروهایی را به این كشور اعزام كنیم و خدمات مدیریتی به این كشور ارایه دهیم.طرح دیگری كه به ما ارایه شده یك حوزه گازی در خلیج ونزوئلاست تا گاز آن به كشورهای همسایه صادر شود.دو بلوك این حوزه گازی را به ما پیشنهاد كردند و هدف ما این است كه با شركت ملی نفت ونزوئلا در این طرح شریك شویم و براساس ظرفیت و كیفیت گاز تولیدی همكاری كنیم.این ایده نیز مطرح است كه با شركت ملی نفت ونزوئلا و شركت های خصوصی این كشور شركت مشتركی را تاسیس كنیم كه طرح هایی را در دو كشور و دیگر نقاط جهان انجام دهد.
●چه مشكلاتی در مسیر اجرای طرح های خارجی دارید و تاكنون با چه موانعی مواجه شده اید؟
- مخاطرات سرمایه گذاری در خارج به ویژه صنعت نفت باید در اجرای طرح های خارجی بررسی شود، علاوه بر این مخاطرات منطقه ای و كشوری است. ما باید در این زمینه توانایی هایی را ایجاد كنیم و ارزیابی های لازم را انجام دهیم. تحولات قیمت نفت و بی ثباتی سیاسی در كشورها از عمده ترین مخاطرات است. در عین حال ما یك مدل اقتصادی در صنعت نفت نداریم و روندی كه می تواند فعالیت هایی از نوع سرمایه گذاری خارجی را اقتصادی كند نگاه اقتصادی به صنعت نفت و عملیاتی كردن آن است.پتروپارس هنوز با یك دید دولتی پیش می رود ولی با توجه به اینكه پی ریزی آن غیردولتی بوده است توانایی های بیشتری از دیگر بخش های دولتی كسب كرده ولی هنوز با مشكلاتی مواجه هستیم كه ریسك پذیری ما را كاهش می دهد. ازجمله ورود پتروپارس به بورس و سهامی شدن می تواند به آن كمك كند.
● خیلی وقت است كه بحث حضور شما در بورس مطرح است و فقدان اختیارات در شركت های دولتی موجب عقب ماندن ما از شركت های چینی و هندی شده است؟
- این مسئله صحیح است، ما با مشكلاتی مواجه هستیم و هیات مدیره شركت ها اختیارات كافی ندارند. باید به این شركت ها ازجمله ما كمك كرد تا بتوانند با سرعت و دقت تصمیم گیری كنند. بازار جهانی با سرعت و شدت در حال حركت است و ما باید بتوانیم در این بازار حضور داشته باشیم و سود ببریم.
برای مثال طرحی بود كه به دلیل تاخیر در تصمیم گیری از دست رفت. علاوه بر این مشكل تامین مادی و معنوی نیروهای متخصص است. باید تضمین كافی برای انتقال تجربیاتی كه این نیروها به دست می آورند به كشور و شركت وجود داشته باشد. شركت درصورت حضور در طرح های خارجی باید بتواند به نیروهای خود متناسب با دیگر شركت ها حقوق پرداخت كند و از آنان حمایت به عمل آورد.این مساله در حال حاضر با موانعی مواجه است كه راه حل آن نیز اختیار بیشتر هیات مدیره شركت هاست.

محمدعلی توحید

منبع : روزنامه همشهری