جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

محرومیت از مواد مخدر


محرومیت از مواد مخدر
● محرومیت (ترك) مواد مخدر چیست ؟
اعتیاددارویی به مخدر ها یك وابستگی جسمانی یا روانشناختی به طبقه خاصی از داروها است. مواد مخدر, داروهایی هستند, كه تغییراتی را در پاسخ به احساسات تولید می كنند. مواد مخدر همچنین تغییراتی خلقی, ناهوشیاری یا خواب عمیق تولید می كنند. نمونه های این مواد شامل هروئین, كدئین, مورفین و متادون می باشد.
شخص معتاد به این مواد ممكن است بدلیل حمایت نشدن, نداشتن پول یا قرار داشتن در یك محیط كنترل شده از قبیل, زندان, بیمارستان یا موسسه ای دیگر كه در آن تهیه مواد امكان پذیر نباشد, از مواد مخدر محروم گردد. همچنین ممكن است خود شخص جهت از بین بردن اعتیادش تصمیم به عدم مصرف بگیرد.
● حالت محرومیت (كناره گیری) چگونه ایجاد می شود؟
فرد معتاد كسی است كه سابقه طولانی و یا مكرر از مصرف مواد را در یك دوره وسیع دارد. در افراد معتاد نشانه های ترك بعد از توقف مصرف ظاهر می گردد. محرومیت از مواد معمولاً ناراحتی هایی را به وجود می آورد ولی به مرگ منجر نمی گردد.
●● نشانه ها كدام هستند؟
● نمره های شدت محرومیت از مواد مخدر و نشانه هایش هر كدام عبارت هستند از:
▪ نمره صفر: آرزوی شدید دارو و اضطراب
▪ نمره یك : آبریزش از چشمها, آبریزش بینی و خمیازه كشیدن
▪ نمره دو: علاوه بر نشانه های فوق, بزرگ شدن مردمك چشمها, فقدان اشتها, لرزها, دوره های گذرای سرد و گرم شدن و درد در تمام بدن.
▪ نمره سه و چهار: حالت تشدید شده نشانه های فوق, بعلاوه افزایش دمای بدن, فشار خون, نبض و میزان تنفس.
● نشانه های اضافی اعتیاد شدید عبارتند از:
▪ استفراغ, تكرر ادرار و كاهش وزن
▪ انزال یا ارگاسم خود بخود
● چگونه حالت كناره گیری درمان می گردد؟
درمان موفق حالت محرومیت از مواد مبتنی بر این اصل است كه بهتر است برای شخص مقادیر كافی دارو جهت خلاص شدن از نشانه های محرومیت داده شود بدون اینكه به ابرگرفتگی شعور یا افزایش آن منجر گردد.
● درمان متادون :
دكتر درمان را با دادن متادون در مراحل اول ظاهر شدن نشانه های محرومیت شروع می كند. متادون یك داروی بشر ساخته طولانی اثر است كه برای درمان محرومیت دارویی معتادان به مورفین و هروئین بكار می رود. متادون از طریق دهان و هر ۴-۶ ساعت و تا زمان ناپدید شدن نشانه ها داده می شود. سپس دكتر به تدریج مقدار متادون را كم می كند.
افراد دارای اعتیاد متوسط معمولاً در یك دوره ۵-۱۰ روزه دارو را ترك می كنند. در این دوران شخص از نظر طبی كنترل می گردد.
كسانی كه اعتیاد قوی تری دارند ممكن است چندین ماه دربرنامه درمانی متادون باقی بمانند. گر چه متادون خودش نیز یك داروی اعتیاد آور است و بعضی از مردم اعتیاد به هروئین و رفتار جستجوی دارو را به طرف اعتیاد به متادون و جستجوی آن تغییر می دهند, اما كنترل اعتیاد به متادون آسانتر است.
● درمانهای دارویی دیگر
یك درمان دارویی جانشین كه ممكن است پزشك شروع كند, استفاده از كلونیدین است, دارویی كه به نظر می رسد برای ترك اعتیاد به سیگار نیز به مانند اعتیاد به مواد مخدر كمك می كند. معمولاً كلونیدین سه بار در روز و در یك دوره زمانی ۱۰ تا ۱۴ روزه تجویز می شود. در این درمان كاهش مقدار دارو ضرورتی ندارد.
● درمان روان شناختی
دكتر یا مشاور به شخص كمك می كند تا بفهمد كه مشكل دارویی دارد. همچنین مراقبت بهداشتی به شخص كمك می كند تا فشارزاهای موجود در زندگی خود را مشخص و راهبردهایی را برای مقابله موثر با فشار و اضطراب ایجاد كند.
دكتر یا مراقب بهداشتی گروه های خودیاری جامعه نگر كه معمولاً توسط معتادان سابق هدایت می شوند و یا مشاوره های فردی ویژه معتادان را پیشنهاد می كنند. والدین, اعضای خانواده و دوستان می توانند برای ایجاد یك گروه حمایتی جلسات مشاوره ای داشته باشند. این جلسات شخص را تشویق می كند تا درباره احساسات خود حرف بزند و نیز ممكن است اطلاعاتی در مورد تغذیه, ورزش, آرامش و روشهای تنفس عمیق برای شخص فراهم نماید.
● اثرات تا چه زمانی ادامه می یابد؟
اثرات مواد مخدر بسته به نوع ماده مورد مصرف متفاوت است ولی عموما ۴ تا ۶ ساعت طول می كشد. دوره های محرومیت از شخصی به شخصی دیگر متفاوت است اما دوره حاد آن معمولاً ۷ تا ۱۰ روز می باشد.
●● چگونه می توانم به خودم كمك كنم؟
● خطوط راهنمای زیر را دنبال كنید:
▪ دوره درمانی تجویز شده توسط پزشكتان را كامل كنید.
▪ داروهای مخدر را مجدداًُ مصرف نكنید.
▪ فقط داروهایی را مصرف كنید كه توسط پزشكتان تجویز می گردد.
▪ از عوارض جانبی داروهای مورد مصرف و تعامل آنها با سایر داروها آگاه باشید.
▪ از كسانی كه داروهایی خیابانی (اصطلاحی را برای مواد مخدر) را مصرف می كنند و نیز از جاهایی كه قبلاً آنها را تهیه و یا مصرف میكردید, دوری كنید.
▪ برای خودتان و یا هر كس دیگری كه احساس می كنید معتاد شده است, به دنبال مشاوره باشید.
▪ با یك گروه حمایتی كه می تواند شما را در مواقع سخت حمایت كند, مرتبط باشید.
▪ یك برنامه ورزشی را شروع كنید.
▪ روزی یكبار آن را انجام دهید. فراموش نكنید كه شما همیشه در حال بهبود هستید و هیچگاه به طور كامل از شر اعتیاد خلاص نیستید.
● برای جلوگیری از اعتیادبه مواد مخدر چه كاری می توان كرد؟
از مواد مخدر دوری كن مگر مواردی كه پزشك به دلیل مسایل طبی آن را تجویز كرده باشد كه در این موارد نیز مصرف آن را مورد بازنگری و وارسی قرار بدهید.
ترجمه: مجید محمود علیلو
كارشناس دفتر مركزی مشاوره وزارت علوم, تحقیقات و فناوری و همكار مركز مشاوره دانشگاه تهران
منبع : دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری


همچنین مشاهده کنید