هنر برقراری ارتباط

● چگونه با برقراری ارتباط بین فردی به پیشرفت خود كمك كنیم؟
بخش عمده ای از پیام هایی كه شما به دیگران منتقل می كنید برخاسته از سرنخ های غیر كلامی است، یعنی جنبه هایی از حالات بدنی و ژست های شما، رفتار ظاهر و نگرش هایتان كه حتی شاید از وجود آنها بی خبرید. این رابطه های غیر كلامی عبارتند از:
▪ زبان بدن
▪ نحوهٔ نشستن، ایستادن و راه رفتن
▪ نحوهٔ استفاده از دستانتان
▪ ظاهر
▪ نحوهٔ پوشش
▪ نحوهٔ آرایش مو و صورت و غیره
▪ نگرش
▪ اطمینان به خود
▪ احساسات
پژوهشی در دانشگاه استانفورد نشان می دهد، به هنگام صحبت با شخص یا گروهی پیام ما نه از طریق آنچه می گوئیم، بلكه بیشتر از طریق چگونگی گفتن ما منتقل می شود. همین مطالعه حاكی است كه ادراك شنونده از موارد زیر تاثیر می پذیرد:
▪ ۷% توسط واژه های شما
▪ ۳۸% توسط آهنگ صدای شما
▪ ۵۵% توسط زبان بدن شما
این بدین معنی نیست كه واژه ها بی‌اهمیت‌اند بلكه تنها به این موضوع اشاره دارد كه هر چه به ارتباطات غیركلامی خود در حین صحبت بیشتر دقت كنید، در انتقال مطلب مورد نظرتان موفق تر هستید. اگر امرار معاش شما مستلزم تعاملات انسانی است، (هر چند در عصر سیبرنتیك نمی توانیم از تماس های چهره به چهره با همنوعان خود اجتناب ورزیم)، در صورتی كه از تاثیر خود بر مردم آگاه باشید؛ با موفقیت بیشتری به هدف هایتان دست می یابید.مهم ترین بخش جریان ارتباطی غیر كلامی كه بخش ناآشكار آن است نگرش‌هایتان می باشد.
شاید شما صاحب فكری درخشان، شیوایی كلام، حالات و ژست های عالی زبان، بدن و ظاهری خوشایند باشید؛ ولی نگرشی منفی ابراز دارید. در این صورت، احتمال لوث شدن پیام مورد نظرتان بالاست.
به افرادی كه تا به حال ملاقات كرده اید و احساستان نسبت به آن ها بیندیشید. ما انسان ها نسبت به نگرش بی نهایت حساس هستیم. ما احساس درونی افراد را نسبت به خودشان حس می كنیم. ما به طور شهودی سطح اطمینان به خود و اعتماد به نفس آن ها را در می یابیم و عمدتاً واكنش هایمان را نسبت بدان ها بر این اساس پی ریزی می كنیم، خواه آن ها نگرشی منفی و خواه مثبت از خود بروز دهند. بازیگران نمایش باید بسیار بكوشند تا در برابر تماشاچیان به چنین مهارتی دست یابند. در مورد سایرین نیز وضع به همین منوال است. كار سهل و ساده ای نیست! از خصلت های آدمی است كه به خویشتن واقع بینانه نمی نگرد. اغلب، نمی دانیم چرا موفق نیستیم.
در سطور زیر روشی ارائه شده كه به تقویت مهارت های ارتباط غیر كلامی تان كمك می كند. در حد امكان سعی كنید دوربینی تهیه و از یكی از دوستان خود بخواهید تا شما را همه جا دنبال كند و از شما در موفقیت های مختلف فیلم ویدیوئی تهیه كند به ویژه هنگام صحبت با دیگری، یا به هنگام خطاب قرار دادن گروهی، منتهای تلاش خود را بكنید تا آن ها را نادیده بگیرید؛ سبك طبیعی حرف زدنتان را تصحیح نكنید. سپس نوار فیلم تهیه شده را تجزیه و تحلیل كنید. ممكن است نتایج دردناك باشد ولی سعی كنید خود را واقع بینانه ارزیابی كنید. نوار ویدئو را به دوستان و همكارانتان بدهید و از آن ها بخواهید صادقانه و بی هیچ ملاحظه ای شما را نقد كنند و در مقیاس ده نمره ای از یك تا ده به رابطه غیر كلامی خودتان نمره بدهید:
▪ آهنگ صدا
▪ ظاهر
▪ زبان بدن
▪ استفاده از دست ها
▪ حالات بدن و ژست ها
▪ نگرش
با مشاهده مجدد فیلم متوجه خواهید شد كه شما در نظر دیگران چگونه اید و باید روی چه نكاتی كار كنید. به هنگام مقایسه ارزیابی خود با ارزیابی دیگران از شما كاملاً به تفاوت های بین آن دو دقت كنید. اگر بیش از حد بر خودتان سخت یا آسان می گیرید، نشانه آن است كه باید روی نگرش خود كار كنید.
تایید خود عنصر ضروری موفقیت محسوب می شود ولی خود فریبی یقیناً راهی است به سوی شكست.
شما ابتدا باید عادت های مشهود بد و نامناسب را، پیش از تغییرشان شناسایی كنید. تلاش كنید نقاط ضعف خود را بهبود بخشید، دلسرد نشوید همه ما اشكالاتی داریم!
● به چند نكته مهم در هنگام تمركز توجه داشته باشید:
▪ حالات بدنی: صاف بنشینید، قوز نكنید.
▪ با حالات بدنی و ژست های غیر ضروری، حواس تان را پرت نكنید.
▪ در موقع مناسب لبخند بزنید.
▪ طبیعی باشید
▪ وول نخورید
بیاموزید تا از طریق بیان چهره و زبان بدن خوشایند به گرمی با دیگران ارتباط برقرار كنید.از دیگر تمرین‌های سودمند آن است كه دفترچه ای از عكسهای مجلات و نشریات، از انواع تصویرهایی كه شما مایلید شبیه آن ها باشید تهیه كنید و به هنگام برقراری ارتباط با دیگران، آن ها را در ذهن تان مجسم كنید.
این تمرین را با فنی كه پیشتر بدان اشاره شد و بر اهمیت یادگیریِ گوش دادن تاكید دارد، تلفیق كنید. شكل دادن تصویرتان فرایندی پیش رونده است، بنابراین به ضبط شنیداری و ویدئویی خودتان ادامه دهید و هر گاه "نمره" ارزیابی شما افزایش یافت، تمرین را قطع كنید. در ضمن آماده دریافت نتایج جالب هم باشید.

مترجم: نسرین مصباح , كارشناس مركز مشاوره دانشگاه تهران

منبع : دفتر مرکزی مشاوره وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری