پوست خود را بشناسید

برای هر كس ممكن است پیش آمده باشد كه یك كرم یا یك وسیله آرایشی یا شامپو و ... را خریده باشد و بعد از حتی یك بار استفاده، متوجه شده باشد كه انگار این كرم با پوستش سازگاری ندارد و مثلاً در اثر استفاده از آن جوش می زند، یا پوستش شادابی لازم را ندارد. دلیل مهم این مسئله این است كه اغلب افراد از نوع پوست خودشان اطلاع ندارند.
در بیشتر موارد پی بردن به اینكه پوست چرب است یا خشك، خیلی سخت نیست و در نتیجه با روش‌های ساده‌ای می‌توان از پوست مراقبت كرد؛ ولی بعضی افراد هم هستند كه مثلاً پوست پیشانی و بینی‌شان چرب است ولی گونه‌هایشان خشك. این افراد برای مراقبت از پوست خود در انتخاب كرم و ضد آفتاب اغلب دچار سردرگمی می‌شوند.
عوامل مختلفی می‌توانند بر اینكه افراد پوست چرب یا خشكی داشته باشند، تا‡ثیر بگذارند. مثلاً تغییرات هورمونی در طی بلوغ، حاملگی، یائسگی و...، نوع آب و هوایی كه فرد در آن زندگی می‌كند، سیگار كشیدن و یا مصرف داروها.
از طرف دیگر، اینكه فكر كنیم اگر یك مقطع زمانی پوست چربی داشتیم همیشه پوستمان چرب خواهد ماند، اشتباه بزرگی است؛ چون در اثر تغییر عوامل موثر بر پوست مثل تغییر فصل و آب و هوا یا تغییر شرایط كاری و استرس و حتی افزایش سن، پوست هم دچار تغییر می‌شود، پس باید در هر مقطع زمانی بتوانیم پوست خود را بررسی كنیم.
● پوست چرب
▪ آیا در سنین دبیرستان دچار آكنه یا جوش بوده اید؟
▪ آیا موهای شما، زود به زود چرب می شود و نیاز به شتسشو دارد؟
▪ آیا آرایش شما ظرف یك الی دو ساعت و سریع محو می شود؟
▪ آیا صبح ها كه از خواب بیدار می شوید، یك لایه چربی بر روی پوست پیشانی و چانه و بینی خود حس می كنید؟
▪ اگر پاسخ شما به سوالات فوق مثبت است، به احتمال زیاد شما جزء افرادی هستید كه پوست چرب دارند.
نمونه بارز یك پوست چرب را می توان در روی صورت اغلب نوجوانان دید. پوست این افراد، براق و ضخیم است و منافذ بزرگی بر روی پوست قابل رویت هستند.
پوست های چرب، گرد و غبار و آلودگی بیشتری را به خودشان جذب می كنند و این مسئله باعث بسته شدن منافذ پوست و در نتیجه، جوش زدن‌های مكرر می‌شود، برای مراقبت از این نوع پوست باید حداقل روزی ۲ بار پوست را با شوینده‌های ملایم شستشو داد و هنگام استفاده از كرم و ضد آفتاب، همیشه نوع فاقد چربی را انتخاب كرد.
گاهی استفاده ازپاك كننده‌های حاوی الكل هم می‌تواند به كاهش چربی پوست كمك كند كه باید با تجویز پزشك مصرف شوند.
● پوست خشك
▪ آیا موهای شما خشك است؟
▪ آیا اغلب در پوست دستتان احساس خشكی و زبری می‌كنید؟
▪ آیا پوست شما پس از شستشو یا دوش گرفتن، خشك و زبر شده و خارش دارد؟
▪ آیا احساس می‌كنید نسبت به سنتان، چین و چروك بیشتری روی پوست صورتتان ایجاد شده؟
▪ پاسخ مثبت به سوالات فوق، یعنی پوست خشك. البته باید دقت كنید كه اگر مشكل پوست شما مثلا به دنبال قرا رگرفتن در معرض باد یا سرمای طولانی مدت ایجاد شده و یا بعد از اینكه به تازگی صابون جدیدی را استفاده كرده‌اید، دچارخشكی پوست شده اید، در تصمیم گیری در نوع پوست خود عجله نكنید. چون این خشكی‌ها موقت بوده و با برطرف شدن عامل زمینه‌ای از بین می روند.
پوست های خشك، برخلاف پوست چرب، نازك و حساس هستند و منافذ ریزی دارند. به علت كم كاری غدد چربی در پوست خشك، این پوست‌ها جوش نمی‌زنند ولی در عوض زودتر دچار چین و چروك می‌شوند و ممكن است پوسته پوسته هم باشند.
برای مراقبت از چنین پوستی، باید هر روز آن را با كرم‌های مرطوب كننده، مرطوب كرد و هنگام انتخاب فرآورده‌های آرایشی باید دقت كرد كه حاوی الكل نباشند.
استفاده از روغن بادام یا زیتون هم برای چرب كردن پوست كمك كننده است.
● پوست تركیبی
▪ آیا پوست برخی نواحی صورت شما خشك و برخی نواحی دیگر چر ب است؟
▪ آیا فقط در برخی نقاط خاص صورت شما جوش می‌زند؟
▪ آیا در گونه‌های خود احساس خشكی می‌كنید؟
▪ پوست تركیبی ممكن است به دو شكل وجود داشته باشد.
در حالت اول پیشانی، بینی و چانه ( به شكل) T چرب بوده و پوست گونه‌ها خشك و یا معمولی است.
نوع دیگری از پوست تركیبی هم داریم كه در آن پوست چانه و زیر فك‌ها چرب است ولی پوست سایر نواحی نرمال و یا خشك است.
فردی كه پوست تركیبی دارد باید هم روش‌های مراقبت از پوست خشك و هم روش‌های مراقبت از پوست چرب را بلد باشد و در ضمن خرجش هم دو برابر است! چون باید هم كرم‌های مربوط به پوست خشك و هم كرم‌های مربوط به پوست چرب را تهیه كند و از هر یك از آنها در نواحی مربوطه استفاده كند .
● پوست معمولی
▪ آیا پوست شما در هیچ ناحیه‌ای قرمزی و یا لكه‌های تیره رنگ ندارد؟
▪ آیا مشكلات مربوط به آكنه و جوش غرور با پایان سنین دبیرستان شما را رها كرده؟
▪ آیا موهای شما در بین دو بار شامپو كردن تمیز و براق است؟
▪ آیا بدون ترس از خشكی و یا حساسیت پوستی می‌توانید لوازم آرایشی جدید را استفاده كنید؟
▪ در این صورت باید گفت كه شما جزء آن دسته از افراد خوش شانسی هستید كه پوست طبیعی دارند. باید سعی كنید با شستشوی مرتب و روزانه و استفاده معقول از مرطوب كننده‌ها و ضد آفتاب، شادابی پوست خود را حفظ كنید.
▪ در نهایت اگر قادر به تعیین نوع پوست خود نیستید و یا مشكل خشكی یا آكنه و ... شما، با رعایت نكات فوق برطرف نمی‌شود، بهتر است برای مشورت به پزشك متخصص مراجعه كنید.

دكتر پریسا شبانی

منبع : پایگاه اطلاع رسانی پزشکی ایران سلامت