این شکل درون من است

۱) اشكال چهارضلعی نشانگر وجه منطقی و صراحت شخص است و برنامه مهم شخص را مشخص تر می كند.
۲) حروف جدا از هم، مبین درگیری بین اولویت هاست، یعنی حس طرح همه مسائل با هم و همزمان.
۳) دایره ها یك متفكر مستقل را معرفی می كنند و نشانگر ملایمت و نرمی و تمایل به خیال پردازی نیز می باشند.
۴) وقتی حروف یك كلمه به هم متصل نوشته می شوند، نشانگر ساده دلی و رو راستی است.
۵) حروفی كه با شیب متمایل به راست نوشته می شوند شخصیت برون گرا، بلندهمت و جاه طلب را معرفی كنند.
۶) شكل دروازه (فوتبال) ممكن است بازتاب عزم و تمایل وی برای به دست آوردن چیزی از یك ملاقات خاص باشد.
اكثر ما هنگام گوش دادن به سخن كسی در مجالس سخنرانی و كلاس درس، موقع صحبت كردن با تلفن یا گوش دادن به رادیو و كاست و یا حتی هنگام تماشای یك برنامه تلویزیونی، خطوط، علائم، كلمات و اشكال هندسی در هم و نامفهومی را نقاشی می كنیم.این اشكال و خطوط بی قاعده كه از ناخودآگاه ذهن برمی خیزد، واقعاً چه چیزی را در مورد ما روشن می كنند؟ مقاله زیر تلاش كرده است به این سؤال پاسخ دهد، با هم می خوانیم.
اگر ملاقاتی طولانی و خسته كننده برایتان پیش بیاید، در آن حالت با احساس بی قراری و ناراحتی چه می كنید؟
شاید یك كاغذ و قلم بردارید و شروع به خط خطی كنید كه البته كاری است كه به نظر خیلی ها عادی می آید، حالا به آنچه كه روی كاغذ به جا مانده، نگاهی بیندازید. ممكن است متعجب شوید. این اشكال و خطوط، هیچ ارتباطی به دستخط فرد ندارد و در واقع حاصل فعل و انفعالات ضمیر ناخودآگاه شخص است و البته نتایج و پیام های بسیاری نیز دارد.
این خطوط و نقوش را می توان به دسته های مختلف از اشكال هنری و دكوراتیو تا اشكال پیش پا افتاده و بی ارزش تقسیم بندی كرد.
برخی خطوط تكرار می شوند، خانه های كوچك، گل ها، پرنده ها، فلش ها، ستاره ها، ماشین ها، شماره ها و اسامی كه تقریباً در بین همه كسانی كه عادت به كشیدن این خطوط و نقوش دارند، مشترك است.
اما اصلاً چرا این كار را انجام می دهیم؟ ممكن است شكلی از بیان بی قراری و ناراحتی باشد یا كاری كه وقتی رنجیده خاطر و خسته یا منتظر اتفاقات مهیج تری هستیم، انجام می دهیم.
تزئین كاغذ با خطوط مارپیچ، نوشته های بدخط و نقاشی های كوچك ممكن است كمكی برای رهاشدن از تنش ها باشد. اگر این فرض درست باشد، حداقل این كار به نسبت روش های دیگر تسكین استرس مثل كشیدن سیگار، عادت مثبت تری است. شاید به همین دلیل است كه بیشتر مردم نزدیك گوشی تلفن خود، كاغذ و قلم می گذارند.
به علاوه، این عادت در مقایسه با عاداتی نظیر جویدن آدامس با طبیعت نیز سازگارتر است و مثل آدامس آلودگی و چسبندگی هم ندارد.
برخی روانشناسان معتقدند، این اشكال شامل مجموعه ای از علائم، خطوط و نقوش می باشند كه بی هدف و بی جهت ترسیم می شوند اما حاوی مطالب زیادی در مورد شخصیت افراد هستند. این روانشناسان می گویند: «كسانی كه این خطوط را می كشند، اغلب كسانی هستند كه با كاغذ و قلم راحت هستند و با رسم این اشكال، نقش ها را می توان به صورت یك فعالیت خلاق سمت راست نفر، ارزیابی كرد.»
از این خطوط و اشكال به عنوان تمرین دست گرمی هنرمندان نیز استفاده می شود. مثلاً خواننده ای را در نظر بگیرید كه آماده یك اجرا با نت های موسیقی می شود. یك مجموعه خالی می تواند بسیار بی معنا باشد و جرأت اجرا را نیز در خواننده نتواند ایجاد كند، اما دست به قلم بردن و رسم این خطوط و نقوش راه خوبی برای شروع است.
همچنین شواهدی وجود دارد كه رسم این شكل ها و خطوط، مغز را از فعالیت های ذهنی آزاد می كند. در یك تحقیق كه یكی از اساتید دانشگاه دورت ایالت ایندیانا انجام داد، از دانشجویانش خواست كه در كلاس راحت باشند. هر كس بخواهد می تواند تكه ای كاغذ بردارد و همین طور كه به مباحث درسی گوش می دهد، برگه اش را نیز در اختیار داشته باشد و خط خطی كند و هر كس هم كه نمی خواهد می تواند در كلاس شنونده محض باشد. سپس آزمایش كرد تا ببیند هر یك از گروه ها تا چه اندازه از كلاس برداشت داشته اند، بررسی ها نشان داد كسانی كه كاغذی در اختیار داشتند و حین گوش دادن به درس، آن را با خطوط و نقش هایی كه به ذهنشان می رسید نقاشی می كردند، نتیجه و برداشت بهتری نسبت به شنوندگان محض كلاس داشتند.
برخی روانشناسان رسم این اشكال و خطوط را به عنوان شكل بصری خیال پردازی ارزیابی می كنند.
▪ بر طبق نظر این روانشناسان سه نوع خیال پردازی وجود دارد:
۱) برآورده شدن آرزوها،
۲) غصه خوردن،
۳) برنامه ریزی های آینده.
به عقیده آنها، این خطوط و اشكال معمولاً با حس لذت بخش برآورده شدن آرزوها در ارتباط است و كسانی كه این خطوط و نقوش را ترسیم می كنند، معمولاً آدم های مستعد خیال بافی هستند. به عنوان مثال در این نوع تصویرگری، قایق ها و هواپیماها اغلب بالا می روند و ممكن است این حالت بیانگر یك نوع اشتیاق برای فرار از همه ناملایمات باشد.
● تشخیص ناخوشی از طریق خطوط و نقوش
عده ای دیگر از روانشناسان مدعی هستند كه ترسیم این خطوط و نقوش به شخصیت فرد یك نوع بینش و بصیرت فریبنده می دهد و جزئیات آن نیز اغلب به فرهنگ و پیشینه ذهنی و تحصیلات شخص مربوط می شود.
البته عده ای هم هستند كه به ندرت از این نوع نقش ها و خطوط رسم می كنند و این الزاماً بدین معنی نیست كه این افراد تحت فشارهای روحی هستند.
برخی متخصصین روانشناسی دستخط می گویند كسانی كه عادت به ترسیم این گونه خطوط و نقوش ندارند، دارای شخصیتی نكته سنج، صریح و رك هستند.
البته این خطوط و اشكال هم مانند دستخط می توانند مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرند، زیرا كلیدهایی در مورد شخصیت افراد به دست می دهند. گرچه خط شناسی(شخصیت شناسی از روی دستخط) گاهی اوقات سوء برداشت هایی نیز می تواند به همراه داشته باشد.
بسیاری از كارفرمایان از دستخط به عنوان آ زمایش سنجش روانی كارمندان خود استفاده می كنند. با تمام اینها، دستخط هم به نوعی، مانند این خطوط و علائم، از ذهن تراوش می كند و متخصصان در جهت شناسایی شخصیت فرد یا دریافت اینكه در ذهن فرد چه می گذرد از آن استفاده می كنند.
همه ما در مدرسه یاد گرفته ایم كه به روش استاندارد بنویسیم، اما بزرگتر كه می شویم به مرور دستخط مان فردی تر و فردی تر می شود. در ۱۶سالگی یا همین حدودها، دستخط به تناسب شخصیت فرد شكل می گیرد. به علت همین ویژگی فردی و خصوصی بودن دستخط است كه وقتی شما كارت تبریك یا نامه ای از كسی دریافت می كنید، بلافاصله از دستخط روی پاكت نامه می توانید فرستنده آن را بشناسید.
دستخط با معیارهایی مثل اندازه، شكل و فاصله بین حروف مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
خطوط و اشكالی هم كه معمولاً در زمان درگیری ذهنی ترسیم می كنیم و بیشتر به صورت نشانه ها و تصاویر هستند، از اهمیت خاصی در شناخت شخصیت فرد برخوردارند.
روانشناسان بسیاری اعتقاد دارند كه می شود این خطوط و نقوش را مانند یك كتاب خواند و این علائم روزنه ای خلاق است كه موقعیت ذهنی شخصی را منعكس می كند. برای مثال فلش ها بیانگر تنش های جنبی است، اما اگر جهت فلش ها به طرف بالا باشد، می تواند نشان دهنده آرزوها و رویا نیز باشد. اگر فلش ها در جهت افق باشند، شخص دارای قوه درك خوبی است. فلش هایی كه در تمام جهات ترسیم می شوند، نشانگر ذهن روشن است.
اشخاصی كه خطوط راست ترسیم می كنند، اغلب آدم های كند و دیرفهمی هستند.
خطوط متقاطع، بیانگر شخصیتی رقابت طلب است و افراد ایده آلیست و آرمانگرا هم معمولاً ستاره می كشند. ستاره پنج پر می گوید فرد سوار بر آرزوهاست اما ستاره شش پر مبین ظرفیت تمركز فرد است. دایره ها فرد را خیال پرداز معرفی می كنند، در حالی كه مربع یا مستطیل می گویند فرد فعال، منطقی و دارای ذهن دقیق و روشن است.
برخی از این علائم و اعداد مفاهیم جهانی دارند مثل شكل درخت، خطوط پیچ در پیچ، مار، اشكال سه وجهی، خطوط متقاطع و ماهی و روشی كه هر كس این خطوط و نشانه ها را ترسیم می كند، به زندگی شخصی اش یا هر درگیری حتی ناخود آگاهی كه فرد تجربه كرده است، بستگی دارد.
بازتاب علائمی كه یك نفر موقع ترسیم این خطوط ایجاد می كند، می تواند به معرفی دانش و بینش فرد كمك كند؛ كاری كه كلمات قادر به انجام آن نیستند. به همین دلیل بسیاری از درمانگرها از این اشكال یا نقاشی های آزاد در شیوه درمانی شان بهره می گیرند.
این گروه روانشناسان معتقدند: «هنر می تواند نقش بسیار مؤثری در درمان داشته باشد زیرا هنر و روانشناسی كاملاً در هم پیچیده و به هم مرتبط اند.»
وقتی كه یك نقاشی یا برگه یادداشت پر از خط و نقش در هم و برهم، تجزیه و تحلیل می شود، باید در پی نشانه های مهم آن بود مثل اینكه آیا نقوش تمام صفحه را پوشانده است یا تنها در گوشه ای از صفحه قرار گرفته اند؟
● آیا خطوط روان و دارای انعطاف هستند یا خشك و شق و رق اند؟
روانشناسان استرالیایی دریافته اند كه این خطوط و نقوش، روش خوبی برای پی بردن به مشكلات نوجوانان است. گرفتاری نوجوان در دام اعتیاد، تشویش یا اضطراب از جمله مسائلی هستند كه از این طریق قابل تشخیص و بررسی هستند. برخی از نوجوانان نه به راحتی صحبت می كنند و نه با نوشتن میانه ای دارند، اما این اشكال و خطوط می تواند راهی را برای درمانگر مهیا سازد تا به حالات و مشكلات آنان پی ببرد.
به عنوان نمونه می شود از آنها خواست كه چیزی بكشند كه نشان بدهد آینده را چگونه می بینند یا... این روانشناسان همچنین بر این باورند كه در مورد بچه ها و افراد معمولی، نقاشی می تواند كلیدی به موقعیت احساسی آنها باشد.
● منطق تصاویر
روانشناسان گاهی اوقات از تكنیكی به نام رسم اشكال هدفمند استفاده می كنند تا در تحقیقات قانونی، به موقعیت ذهنی و وضعیت روحی مجرمین پی ببرند. این اشكال اغلب وسوسه های سادیسمی یا حالاتی كه در اثر آن مجرمین مرتكب جنایات وحشیانه می شوند، را نشان می دهد.
گاهی اوقات بدون نیاز به درمانگر هم می شود اطلاعات موجود در این خطوط و نقوش را استخراج كرد.
بیایید به خودتان یك زمان كوتاه، حدوداً ده دقیقه ای، بدهید. یك مداد یا خودكار بردارید و آزادانه روی كاغذ حركت دهید. نگران نباشید. قرار نیست یك شاهكار هنری خلق كنید، معمولاً وقتی با ذهن آزاد و رها، اشكالی را كه به فكرتان می رسد، ترسیم كنید، در آنها راه های میانبر خلاقانه ای برای حل مشكلات یا عبور از موانع پیدا می كنید.
در این كار از شكل ها، علائم، حروف و كلمات یا حتی از رنگ های مختلف استفاده كنید تا هر آنچه را كه در ذهنتان است بهتر نشان دهید. حتی اگر شما كسی هستید كه بیشتر با نوشتن مأنوس هستید، بیایید این بار با رسم خطوط و اشكال و علائم، خلاقیت خود را كشف كنید و حتی جنبه هنری خود را بیان كنید، خطوط و تصاویری كه ترسیم می كنید بیانگر چیزی است كه در زندگی شما جریان دارد.

ترجمه: زهره بانی
منبع: فوكوس

منبع : روزنامه همشهری