مادران آهنین

اگر شغلتان به صورتی است كه اكثر ساعات روز نشسته‌اید، هرازگاهی بلند شده و در اتاق قدم بزنید اكثر مادران شاغل از اینكه نمی‌توانند وقت زیادی را برای كودكشان صرف كنند، شدیدا غمگین هستند. در مورد احساسات خود حتما با همسرتان هم صحبت كنید زیرا حمایت او شرط اساسی در این زمینه محسوب می‌شود
گاهی اوقات كه خوب فكر می‌كنیم به این نتیجه می‌رسیم كه حق با قدیمی‌ها بوده و حضور خانم‌ها در اجتماع و شاغل شدن آنها اصلا واساسا اشتباه بوده است! چون به هر حال هر خانمی بالاخره یك روز ازدواج می‌كند و بچه‌دار می‌شود و آن وقت است كه انجام وظایف سنگین مادری در كنار رسیدگی به امور شغلی امان او را می‌برد.
تازه خود مادری هم یكی از سخت‌ترین مشاغل دنیاست. ولی با توجه به زندگی پر خرج امروزه به هر حال بسیاری از خانم‌های باردار و مادران شیرده مجبورند كاركنند. بنابراین، دانستن نكاتی در مورد انجام امور شغلی در زمان بارداری و شیردهی برای خانم‌ها بسیار اهمیت دارد. ‌
● دردسر جدایی‌ناپذیر بارداری‌
ویار حاملگی یا دل بهم خوردگی صبحگاهی، حالتی است كه همه زن‌های باردار از آن شاكی هستند. اگر چه به این حالت دل بهم خوردگی صبحگاهی می‌گویند اما این احساس در تمام شبانه روز دست از سر خانم باردار برنمی‌دارد. اگر شما باردار و شاغل هستید، نكات زیر را رعایت كنید تا این حالت شما را كمتر اذیت كند:‌ ‌ بهتر است شب‌ها خوب بخوابید و صبح زود بیدار شوید. خستگی ویار را بدتر می‌كند.‌ همیشه همراهتان موادی مثل بیسكوئیت شور، آب نبات سفت، نان سوخاری و موارد مشابه داشته باشید تا در محل كار به طور مرتب از آنها استفاده كنید. این مواد حالت تهوع شما را بهتر می‌كند.‌
از بوهای تند و تهوع‌آور اجتناب كنید و حتی اگر لازم شد از همكارتان بطور موِ‌دبانه درخواست كنید از عطر یا مواد بوداری كه شما را ناراحت می‌كند، استفاده نكند.‌ تعداد وعده‌های غذایی را زیاد و حجم آنها را كم كنید. خالی بودن معده باعث تشدید تهوع می‌شود، بنابراین همیشه در محل كار مواد غذایی به همراه داشته باشید.
● خستگی پشت خستگی‌
به طور معمول، كار، آدم را خسته می‌كند. خود حاملگی هم باعث خستگی می‌شود و در نتیجه خانم باردار شاغل در اكثر مواقع خسته است و این خستگی در سه ماه اول و سه ماه آخر بارداری مشخص‌تر است. شما می‌توانید با رعایت مواردی بر این خستگی غلبه كنید:‌
در طی ساعات كار چند زنگ تفریح كوتاه به خود بدهید و استراحت كنید. اگر ممكن است، بعد از ناهار چرت كوچكی بزنید و یا حداقل دراز بكشید و پاهایتان را بالاتر از سطح بدنتان قرار دهید. اگر امكان چرت زدن بعد از ناهار وجود ندارد، وقتی از سركار به منزل برگشتید حتما چرت بزنید ولواینكه خیلی كوتاه باشد.‌ روز را براساس میزان انرژی خود تنظیمی كنید. كارهای ساده را برای مواقعی كه خیلی خسته هستید بگذارید و كارهای سخت‌تر را زمانی انجام دهید كه احساس بهتری دارید.‌
رژیم غذایی متعادل داشته باشید و غذای شما حتما حاوی پروتئین و آهن كافی باشد.‌ سعی كنید در طول روز حدود ۳۰ دقیقه ورزش كنید. در مورد نوع آن با پزشك مشورت كنید. ورزش منظم و مرتب، سطح انرژی شما را تقویت می‌كند.‌ قرار نیست شما با این شرایط به تنهایی از عهده همه امور منزل برآیید. از همسرتان یا اطرافیان كمك بگیرید تا در امور منزل به شما كمك كنند.‌ بعدازظهرها را برای خودتان نگهدارید.
شب‌ها سر ساعت معینی به بستر بروید و بخوابید. مثلا اگر ساعت ۷ شب احساس خستگی كردید و دوست دارید بخوابید، حتما این كار را بكنید، حتی اگر به نظر سایرین هنوز واقعا شب نرسیده باشد.
امكان خستگی و ناراحتی جسمانی در زمان بارداری بیشتر از حالت عادی است. در طول روز چندین بار از حركات كششی استفاده كنید تا عضلات شما از حالت درد و تنش بیرون بیایند. در ضمن بطور مكرر (حداقل هر ۲ ساعت یكبار) مثانه خود را تخلیه كنید. همچنین بسته به نوع كاری كه انجام می‌دهید، به وضعیت نشستن، ایستادن و بلند كردن اشیاء و اجسام توجه خاصی نشان دهید.‌
● درست بنشینید
وسایل محل كار شما باید راحت و مطابق با شرایط شما باشند. بطور مثال شما در صندلی این چنینی راحت‌تر خواهید بود: دارای شیب و ارتفاعی متناسب با وضعیت شما باشد؛ قسمت نشیمن آن محكم و درپشت دارای مناسب باشد؛ دسته‌های آن كاملا متناسب و قابل تنظیم باشد؛ در قسمت پشت و كمر كاملا راحت باشد و به كمر فشار وارد نكند.‌ اگر صندلی شما متناسب با شرایط شما نیست، بهتر است از كوسن یا بالشتك‌هایی خاص استفاده كنید تا در قسمت كمر و پشت كاملا احساس راحتی كنید. بهتر است وقتی روی صندلی نشسته‌اید زیر پایتان یك سكوی چوبی قرار دهید تا پاهایتان كمی بالاتر قرار بگیرند. در این حالت فشار كمتری به كمر شما وارد می‌شود ورم پاها نیز كمتر خواهد شد.‌ اگر شغلتان به صورتی است كه اكثر ساعات روز نشسته‌اید، هرازگاهی بلند شده و در اتاق قدم بزنید. این كار باعث كشش عضلات و حفظ گردش خون آنها می‌شود.‌ ‌
● ‌‌درست بایستید!‌
اگر شغلتان ایجاب می‌كند مدت زیادی را به حالت ایستاده باشید، یك سكو یا جعبه زیر پایتان بگذارید و بطور متناوب هر بار یكی از پاهایتان را روی آن قرار دهید تا فشار از روی پشت وكمر شما برداشته شود. بعضی خانم‌ها برای رفع خستگی در این حالت از جوراب‌های مخصوص استفاده می‌كنند كه با اینكار گردش خون پاها بهتر می‌شود. كفش راحت بپوشید و هر چند وقت یكبار در مكانی مناسب استراحت كنید. اگر كارتان حالتی دارد كه باید ۴ ساعت (یا بیشتر) در روز سرپا بایستید، حتما این مسئله را با پزشكتان در میان بگذارید.‌ ‌
● مراقب شغلتان باشید‌
آسیب‌های شغلی كه معمولا ممكن است وجود داشته باشند، اینها هستند:‌ مواجهه با مواد آسیب رسان. این مواد شامل سرب، جیوه، اشعه ایكس، داروهای شیمی درمانی برای سرطان، داروهای بیهوشی و حلال‌های آبی مثل بنزین است.‌ تنش‌های جسمی مثل بلند كردن اجسام سنگین یا ایستادن‌های طولانی مدت‌ عفونت‌ها. می‌توانید با استفاده از دستكش، شستشوی مكرر دست‌ها و صرف غذا در خارج از محیط كار(اگر محل كار شما آلوده است)، احتمال عفونت را كمتر كنید.‌ مواجهه با گرما و حرارت. اگر شغلتان در محیطی گرم و داغ سپری می‌شود، قدرت بدنی شما تحت تاثیر قرار می‌گیرد.‌
انواع دود. این دود شامل دود سیگار یا انواع دودها مربوط به مواد صنعتی و شیمیایی است.‌ در زمینه آسیب‌های شغلی به‌خصوص در كارخانجات و صنایع، حتما با پزشكان متخصص طب كار و مسئولین صحبت كنید تا در مدت بارداری، شرایط مطلوب‌تری را برایتان در نظر بگیرند.‌
● مشكلات ادامه دارد
بعد از اینكه خانم باردار شاغل بعد از ۹ ماه و ۹ روز و ۹ ساعت! و طی مراحل سخت و خسته‌كننده به مباركی و میمنت فارغ می‌شود، تنها بار خود را بر زمین می‌گذارد وگرنه هزاران فكر و خیال و نگرانی دیگر به سراغ او می‌آیند و بازهم باید بارسنگین دیگری را تحمل كند! اولین نگرانی بعد از تولد كودك و بازگشت به كار مسئله شیردهی است. نكات زیر به شما كمك می‌كنند تا با وجود پرداختن به شغل خود، شیر دهی خوبی داشته باشید:‌ قبل از بازگشت به سركار، در مورد شیردهی و برنامه خود با رئیس و مسئول مربوطه در محیط كار صحبت كنید و به او بگویید چقدر این مسئله برای شما اهمیت دارد.
از مراقب مهد كودك یا هر فردی كه شیرخوار نزد اوست بخواهید نزدیك آمدن شما به او شیر ندهد تا شما بلافاصله بعد از رسیدن به منزل بتوانید خودتان به او شیر دهید زیرا بعد از ساعات نسبتا طولانی باید هر چه زودتر ارتباط نزدیك با نوزادتان برقرار كنید.‌
اگر امكان دوشیدن شیر در محل كار وجود ندارد درست قبل از رفتن به محل كار و بعد از رسیدن به منزل اینكار را انجام دهید.
شما می‌توانید در تعطیلات آخر هفته یك یا دو بار در روز شیر خود را دوشیده و در شیشه در فریزر نگهداری كنید. دوشیدن شیر به این صورت در تامین شیر نوزاد به شما كمك خواهد كرد. شیر دوشیده شده را تا ۱۰ ساعت می‌توان در درجه حرارت اتاق، ۴۸ ساعت در یخچال، سه ماه در فریزرهای سایدبای ساید یا ۶ ماه در فریزرهای معمولی نگهداری كرد.‌ قبل از اینكه به سركار بروید، شیر خود را در شیشه ریخته و به نوزاد بدهید. اینكار به نوزاد فرصت عادت كردن به تغذیه با شیشه را می‌دهد
● دغدغه‌های همیشگی مادران
بازگشت به محل كار، مادران را با استرس و چالش‌های بسیاری مواجه می‌كند. مادر ممكن است از اینكه فرزندش را به فرد دیگری سپرده احساس گناه كند اما از یك طرف برگشت به محل كار به او احساس خوشایندی می‌دهد، بخصوص اگر به شغل خود علاقه داشته باشد. رعایت موارد زیر، می‌تواند در این زمینه به مادران كمك كند:‌ وقتی به سركار برگردید كه كاملا آمادگی پیدا كرده باشید. معمولا ۶ تا ۸ هفته و یا ۴ ماه مرخصی زایمان به مادران فرصت بهبودی و تطبیق با زندگی جدید را می‌دهد اما گاهی لازم است این مرخصی بیشتر باشد،بنابراین اگر به هر دلیلی آمادگی ندارید، از مرخصی (حتی بدون حقوق) استفاده كنید تا بتوانید با آمادگی كامل به سر كار برگردید.‌
هرازگاهی احساس گناه و غم خواهید داشت.
اكثر مادران شاغل از اینكه نمی‌توانند وقت زیادی را برای كودكشان صرف كنند، شدیدا غمگین هستند. در مورد احساسات خود حتما با همسرتان هم صحبت كنید زیرا حمایت او شرط اساسی در این زمینه محسوب می‌شود. اگر این احساسات ناخوشایند رو به افزایش است و شما را در گیر كرده، حتما با پزشك مشورت كنید.‌ وقتی در محل كار هستید تنها به مسئولیت‌های شغلی خود فكر كنید و وقتی در منزل هستید، اجازه ندهید ساعات خوشی را كه بافرزندتان سپری می‌كنید با دخالت امور شغلی خراب شود. از این زمان‌ها بهترین استفاده را ببرید.‌
البته این كار بسیار سخت است اما هر طور شده باید به فكر خودتان هم باشید. ورزش روزانه در این مورد بسیاركمك كننده است. شما می‌توانید با كودكتان به پیاده روی بروید یا با همسایه‌هایی كه مثل شما فرزند دارند، دورهم جمع شوید و ساعاتی را باهم سپری كنید. غذاهای ساده آماده كنید تا وقت بیشتری برای خود داشته باشید.
شب‌ها بعد از اینكه كودك خوابید یك دوش گرم بگیرید این كار به شما كمك می‌كند استرس كمتری داشته باشید و از وجود كودك، لذت بیشتری ببرید.‌ تا حد ممكن استراحت كنید. متاسفانه خستگی جزء جدایی‌ناپذیر زندگی مادران جدید است. سعی كنید یك شب در هفته را زودتر از حد معمول بخوابید. در تعطیلات آخر هفته وقتی فرزندتان خواب است، شما هم استراحت كنید. هر چه بیشتر استراحت كنید، امكان انجام امور مختلف را بهتر خواهید داشت. ‌ تردیدی نیست كه تلفیق وظایف مادری و وظایف شغلی اصلا آسان نیست اما به تدریج شما و فرزندتان به این برنامه عادت می‌كنید فقط در این میان مدیریت زمان و برنامه ریزی را فراموش نكنید.

فرشته آل‌علی

منبع : پایگاه اطلاع رسانی پزشکی ایران سلامت