در برابر آفتاب

● سرزمین ما در بیشتر سال خورشید تابانی دارد
كسی درباره اهمیت لباس پوشیدن می گفت «تا به حال كسانی را دیده ام كه چند روزی بوده غذا نخورده بودند اما هیچ گاه كسی را ندیده ام كه هیچ لباسی به تن نداشته باشد.» لباس پوشیدن درست و مناسب با موقعیت؛ هنری نیست كه همه از آن بهره برده باشند. خیلی از مد ها براساس فصل، موقعیت جغرافیایی و آداب اجتماعی و فرهنگی خاص هر محل طراحی می شوند و مردم همان منطقه می توانند بدون نگرانی های جانبی هرچه به بازار می آید بخرند و بپوشند اما با توجه به بعد مسافت، تغییرات آب و هوایی و بسیاری دلایل دیگر لزوماً مدی كه در یك سوی دنیا كارآمد است در جای دیگر قابل استفاده نیست.
تغییرات آب و هوایی یكی از مهمترین عوامل تغییر در مد و لباس هستند. گرمای هوای تابستان ما را وادار می كند كه نوع پوشش خود را تغییر دهیم تا ضمن مرتب و منظم به نظر رسیدن، كمتر از گرمای هوا گله و شكایت كنیم. راهنمایی ها ی زیر برای پیدا كردن لباس مناسب در این فصل راه گشا هستند. البته پیدا كردن لباس از روی تئوری كمی سخت است و وقتی مدی به بازار می آید یافتن هر چیز دیگر غیر از آن سخت به نظر می آید.
حتی رنگ و مدل و كوتاهی و بلندی هم از انتخاب آدم خارج است چه رسد به جنس لباس. با این حال مردم عموماً در فصل تابستان حتی اگر از خصوصیات پارچه ها اطلاعات زیادی نداشته باشند، پارچه های سبك تر را انتخاب می كنند. پارچه های نخی، پنبه ای، لینن، گاباردین و ابریشم نازك مناسب این فصل هستند و پوست در مجاورت آنها احساس خنكی می كند. پوست در كنار ابریشم به اندازه لینن اجازه تنفس ندارد اما اگر از چروك شدن لباس های لینن خسته شده اید و نمی توانید خود را با جمله «مد است» راضی كنید مخلوط لینن و ابریشم مصنوعی (rayon) را امتحان كنید.
مخلوط ۷۰ در صد نخ و ۳۰ درصد نایلون یا پارچه های صددرصد پلی استر هم برای تابستان مناسب هستند. چنین پارچه هایی میلیون ها منفذ ریز در خود دارند و هوا را كاملاً از خود عبور می دهند. به این ترتیب با وزیدن كوچك ترین نسیمی دمای بدن كاهش می یابد. پارچه هایی مثل تریكو یا جین هم كه در سراسر سال به كار می روند برای تابستان مناسبند اما باید ضخامت آنها را نسبت به پاییز و زمستان كمتر انتخاب كنید.
رنگ لباس ها هم در تابستان تغییر چشم نوازی دارد. معمولاً دیدن لباس های با رنگ های تند بر تن اطرافیان آمدن تابستان را نوید می دهد. پوشیدن یك یا دو تكه لباس با رنگ تند تنوع خوبی است اما لباسی كه از سر تا پا به رنگ های تند متعدد باشد چشم را آزار می دهد. رنگ های تند مناسب این فصل سبز مغزپسته ای، صورتی، ارغوانی روشن، نارنجی و آجری هستند.
در فصل تابستان رنگ های روشن برای لباس مناسب ترند. رنگ روشن بخشی از انرژی خورشید را منعكس می كند در حالی كه رنگ تیره بیشتر آن را به خود جذب می كند و موجب گرم شدن بدن می شود. رنگ های سفید، شیری، كرم، بژ و نخودی در تابستان به خنك ماندن بدن كمك می كنند. همچنین می توانید لباس هایی به رنگ های خنثی بپوشید كه در تمام طول سال كاربرد دارند مثل قهوه ای كم رنگ، طوسی یا آبی كم رنگ.
● عملیاتی پوشیدن
همیشه دو لایه لباس بپوشید یا لباس خنك دیگری برای روی لباستان به همراه داشته باشید. در فضای بسته محل كار یا مراكز خرید معمولاً فضا را بیش از آنچه لازم است - برای رفاه حال مشتریان- خنك می كنند و اگر بیرون و زیر آفتاب داغ تابستان عرق كرده باشید با كوچك ترین وزش باد كولر، سرما خواهید خورد. بهتر است همیشه لباس نازكی همراه داشته باشید تا وقتی وارد محیط سردتر می شوید، و به آن دما عادت كنید، بپوشید. حتی ممكن است دما در طول روز بالا و پایین برود. برعكس زمستان كه آقایان وقتی وارد ساختمان می شوند كتشان را در می آورند می توانید كت تابستانی و رنگ روشنی تهیه كنید كه وقتی وارد مكان های سرپوشیده و خنك می شوید به تن كنید.
در تابستان بدن خود را با لباس های بلند و گشاد بپوشانید. سعی كنید لباس های آستین بلند و شلوارهای بلند بپوشید. به یاد داشته باشید اولین خط دفاعی در برابر اشعه مضر آفتاب لباس است. SPF (فاكتور محافظت در برابر آفتاب) اكثر لباس ها بین ۵ تا ۹ است. لباس های نخی با بافت فشرده از پوست بیشتر محافظت می كنند. خریدهایتان را از روی كیفیت انجام بدهید نه كمیت. انگلیسی ها می گویند «ما آنقدر پول نداریم كه لباس ارزان قیمت بخریم.» با پولی كه در اختیار دارید بهترین پارچه ها را انتخاب كنید. به سراغ مدهای كلاسیك بروید تا بتوانید سال ها از آن استفاده كنید. پول خود را بیشتر صرف خرید لباس اصلی مانند مانتو، شلوار، پیراهن و كفش بكنید. همیشه «قانون سه تایی» را به یاد داشته باشید: لباسی بخرید كه رنگ و طرح آن حداقل به سه لباس دیگرتان بیاید. هنر هماهنگ كردن طرح ها و رنگ ها را با هم یاد بگیرید و لباس اصلی تان را با كیف یا روسری ارزان قیمت تری هماهنگ كنید.
همه خریدهایتان را یك جا انجام ندهید. هر چند وقت یك بار به مركز خرید و فروشگاه ها سری بزنید و ضمن ویترین گردی لباس های به درد بخور و زیبایی را كه می پسندید بخرید. حراج ها را هم از نظر نیندازید. گاهی اوقات لباس های فصل و طبق مد روز هم در این حراج ها پیدا می شوند كه می توانید با تخفیف بخرید و تمام طول فصل استفاده كنید.
خانم ها هرجا كه امكان دارد می توانند به جای شلوار دامن بپوشند. پوشیدن دامن به خنك شدن بدن كمك می كند. اما اگر به پیك نیك می روید حتماً شلوار بلند و پیراهن یا مانتوی آستین بلند بپوشید. كفش های جلوبسته برای محیط كار رسمی تر هستند. اما برای جلوگیری از گرم شدن پا می توانید كفش های پارچه ای را به جای كفش های چرمی امتحان كنید. در جاهایی كه گرد و خاك زیاد است یا برای پیاده روی های طولانی حتماً كفش جلوبسته بپوشید.
به یاد داشته باشید با كفش های جلوبسته حتماً جوراب بپوشید وگرنه ممكن است به قارچ دچار شوید. جنس جوراب تابستانی باید از الیاف مصنوعی باشد تا رطوبت را از پا دور كند و از تاول و عفونت قارچی جلوگیری كند. جوراب های كوتاه تا مچ پا برای این فصل مناسبند. جایی كه معذور یت ندارید و محیط هم تمیز است پوشیدن صندل بدون جوراب اشكالی ندارد. وقتی پایتان خنك می شود احساس خنكی به تمام بدن سرایت می كند. كلاه یا آفتابگیر، كرم ضد آفتاب و عینك آفتابی از دیگر ابزار دفاعی در روزهای گرم تابستان برای دفع اشعه مضر آفتاب هستند كه باید استفاده درست و به موقع از آنها را تمرین كنید.
كلاه یا آفتاب گیر بهترین راه محافظت پوست صورت از تابش اشعه آفتاب است. مزیت كلاه برای آقایان این است كه كاسه سر و گوش ها را هم محافظت می كند. لبه كلاه باید حداقل پنج سانتی متر باشد.
پوست صورت و دست ها در تابستان نیاز به مراقبت ویژه دارند. این قسمت ها را سخاوتمندانه با كرم ضد آفتاب بپوشانید. در فعالیت های روزمره خارج از خانه، در حیاط یا حتی وقتی می خواهید آفتاب بگیرید كرم ضد آفتاب را فراموش نكنید. بسیاری از متخصصان عقیده دارند تابش آفتاب تابستانی حتی در فضای بسته داخل خانه، در روزهای ابری و از پشت شیشه ماشین هم برای پوست ضرر دارد بنابراین در این موارد هم از استفاده از كرم ضد آفتاب دریغ نكنید.
حتی لباس های روشن هم اشعه مضر آفتاب را از خود عبور می دهند. لباس هایی كه از جنس نخ سفید نشده، پلی استرهای براق و ابریشم نازك یا ساتن مانند درست شده اند اشعه UV را به خود جذب یا منعكس می كنند و به هر حال از رسیدن اشعه به پوست جلوگیری می كنند. پارچه های تیره تر هم UV را به خود جذب می كنند و آن را از پوست دور نگه می دارند. به تازگی پارچه هایی طراحی شده اند كه از پوست در مقابل اشعه UV محافظت می كنند بعضی از این پارچه هاSPF برابر ۳۰ دارند.
آفتاب بین ساعت های ۱۰ صبح تا دو بعدازظهر از هر وقت دیگری شدیدتر است طوری برنامه ریزی كنید كه اگر امكان دارد در این ساعت ها بیرون از خانه نباشید. حداقل ۴۵ دقیقه تا نیم ساعت پیش از بیرون رفتن از خانه به مقدار كافی كرم ضد آفتاب با SPF حداقل ۱۵به پوست صورت و پشت دست ها بمالید و یك دقیقه ماساژ بدهید تا كاملاً به خورد پوست برود. كرم ضد آفتاب را هر دو ساعت یك بار تجدید كنید به خصوص اگر به استخر رفته یا عرق كرده باشید. حتماً پیش از تجدید كرم صورت و دست ها را از باقی مانده كرم یا سایر آلودگی ها پاك كنید.
خوب بگردید تا ضد آفتاب مناسب پوستتان پیدا كنید طوری كه با آن احساس راحتی كنید و بهانه ای برای استفاده نكردن از آن نداشته باشید. مثلاً اگر پوست حساسی دارید كرم ضد آفتاب همراه با اكسیدروی یا دی اكسیدتیتانیوم بخرید. برای كسانی كه زیاد عرق می كنند یا زمانی كه به استخر می روند ضد آفتاب ضد آب توصیه می شود.
SPF هر كرم ضد آفتاب از روی مقدار زمانی كه پوست با ضد آفتاب می سوزد و نسبت به زمانی كه بدون ضد آفتاب می سوزد محاسبه می شود. مثلاً اگر كسی كه بدون كرم ضد آفتاب در عرض ۱۰ دقیقه می سوزد، كرمی با SPF برابر دو بزند ۲۰ دقیقه طول می كشد تا پوستش بسوزد و اگر SPF كرم ۳۰ باشد ۳۰ برابر زمان بیشتر لازم است. البته نباید از SPF برای تخمین زمان سوختن پوست استفاده كرد چون پوست در معرض آفتاب حتی اگر نسوزد هم آسیب می بیند. به علاوه هر چه SPF كرم ضد آفتاب بالاتر باشد محافظت آن از پوست به همان نسبت بیشتر نمی شود. مثلاً كرم ضد آفتاب با SPF برابر ۱۵ حدود ۹۳ درصد از اشعه سوزاننده خورشید را دفع می كند و كرمی با SPF برابر ۳۰ حدود ۹۷ درصد. برای كودكان زیر شش ماه كرم ضد آفتاب، به هیچ وجه توصیه نمی شود. بهتر است این كودكان اصلاً زیر تابش مستقیم نور خورشید قرار نگیرند. اگر مجبور شدید به آنها لباس آستین بلند بپوشانید طوری كه بدنشان اصلاً آفتاب نخورد و مقدار خیلی كمی ضد آفتاب به صورت و پشت دست شان بمالید.
لب ها هم در مقابل تابش نور خورشید بسیار حساسند و برای جلوگیری از ترك خوردن یا پوسته پوسته شدن باید مدام آنها را مرطوب كرد تا منجر به مراحل اولیه سرطان پوست نشود. محصولات ضد آفتاب مخصوص لب با SPF حداقل ۱۵ استفاده كنید و هر دو ساعت یك بار آن را تجدید كنید.
به خانم ها توصیه می شود در روزهای گرم تابستان كمتر آرایش كنند. آرایش غلیظ در آفتاب داغ به راه می افتد و هم روی پوست لكه ایجاد می كند. هم منافذ پوست را مسدود می كند. در این روزها عطرهای ملایم تر و تابستانی به كار ببرید .
عطر تند در هوای داغ حتی اگر خیلی كم باشد به نظر زننده می آید. عینك آفتابی در تابستان نه یك وسیله زینتی كه وسیله ای ضروری برای مراقبت از چشم هاست. همان طور كه اشعه تند آفتاب تابستان پوست را دچار خشكی، چروك یا لكه می كند به چشم هم آسیب می رساند و بینایی را تحت تاثیر قرار می دهد. حتی ممكن است باعث آب مروارید هم بشود. برای جلوگیری از چنین زیان هایی استفاده از عینك آفتابی در تمام فصول سال به خصوص تابستان ضروری است. عینك آفتابی حتی از كنتاكت لنزهای جاذب UV هم كه به تازگی به بازار عرضه شده اند عملكرد بهتری دارند. در انتخاب عینك آفتابی به برچسب UV-A یا UV-B برابر با ۹۹ یا ۱۰۰ دقت كنید. عینكی را انتخاب كنید كه تمام ناحیه چشم و پلك ها را بپوشاند و تا حد امكان از گوشه و كنار آن نور خورشید به چشم نرسد.
مراقب باشید قیمت عینك شما را گمراه نكند. مهم ترین نكته در انتخاب عینك محافظت چشم در برابر اشعه مضر UV است در حالی كه خیلی از عینك ها تحت تاثیر مد یا مارك به خصوص یا استحكام بالا قیمت بیشتری دارند و لزوماً محافظت UV كاملی ندارند. حتی تیره بودن رنگ شیشه هم لزوماً محافظت در برابر UV را افزایش نمی دهد. محافظت UV عینك آفتابی در اثر پوشش شیمیایی خاصی ایجاد می شود كه به شیشه آن می زنند. عینك های نیمه شفاف مثلاً آبی رنگ مد هستند اما شما به همان عینك های دودی یا قهوه ای پایبند باشید تا حق چشمتان را خو ب ادا كرده باشید. چشم كودكان نسبت به نور آفتاب حساس تر است و بیشتر آسیب می بیند چرا كه عدسی چشم كودكان شفاف تر است. كودكان خود را از همین سنین عادت بدهید كه از عینك آفتابی استفاده كنند.

نوشین دیانتی

منبع : روزنامه شرق