جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

هدیه ای برای انسان های پنجاه هزار سال بعد


هدیه ای برای انسان های پنجاه هزار سال بعد
كئو (KEO) نام ماهواره ای است كه قرار است این رویا را به حقیقت بدل كند. بشر همیشه در این فكر بوده است كه آیا موجودات هوشمند دیگری در عالم وجود دارند یا نه و همیشه در فكر فرستادن پیام ها و نشانه هایی برای موجودات هوشمند آن سوی كیهان بوده است، اما كمتر كسی به فكر زمینی های چند هزار سال بعد بوده است. ژان مارك فیلیپ دانشمند فرانسوی و مبتكر طرح كئو از آن دسته افرادی است كه پیشرفت های علم و تكنولوژی را از دیدگاه انسانی نگاه می كند. كئو ماهواره كوچكی است كه قرار است حامل پیام انسان های معاصر به انسان های پنجاه هزار سال بعد باشد. تك تك ساكنان زمین می توانند برای نوادگان خود نامه بنویسند؛ از كودك و پیر و جوان و فقیر و ثروتمند و هر كس با زبان مادری خودش.
كئو این ظرفیت را دارد كه از هر شش میلیارد نفر ساكن این سیاره، نامه ای حداكثر چهار صفحه ای شامل شش هزار حرف (كه تقریباً ۹۰۰ كلمه است) با خود حمل كند. این نامه ها به آنها كمك خواهد كرد تا از فرهنگ و تمدن پیشینیان خود مطلع شوند و زمین را در پنجاه هزار سال قبل تصور كنند. كئو ماهواره ای كروی است كه با قطر هشتاد سانتی متر در مداری در ارتفاع ۱۸۰۰ كیلومتر از سطح زمین، به دور زمین خواهد چرخید و پس از پنجاه سال، همراه با اطلاعاتی كه درونش ذخیره شده به زمین برخواهد گشت.
این اطلاعات یعنی همان نامه ها، بر روی دی وی دی هایی از جنس شیشه های مقاوم در برابر اشعه ذخیره می شود. دی وی دی ها طوری ساخته شده اند كه در برابر حرارت و پرتوهای كیهانی و پرتوهای ناشی از انفجارهای هسته ای مقاوم هستند و اطلاعاتشان آسیبی نمی بینند، اما كسانی كه كئو را پیدا می كنند چطور می فهمند كه دی وی دی ها حاوی چه اطلاعاتی هستند؟ سازندگان نمی توانند دستگاه دی وی دی خوان را داخل ماهواره قرار دهند، چرا كه اندازه اش بزرگ است و معلوم نیست این سفر پنجاه هزارساله را سالم پشت سر بگذارد. اما سازندگان، راهنمای ساخت دستگاه دی وی دی خوان را برای كاشفان این هدیه فضایی، درون ماهواره قرار خواهند داد تا با ساختن آن بتوانند اطلاعات را بخوانند. یكی دیگر از این فعالیت ها ارسال پیام هایی از طریق رادیوتلسكوپ ها است تا شاید در زمانی نامعلوم موجودی در آن سوی كیهان آن را دریافت كند.
كئو حاوی الماسی است كه نقشه دی ان ای انسان بر روی آن حك شده است و داخل آن قطره ای از خون انسان، نمونه ای از آب دریا، نمونه ای از هوای جو و همچنین خاك زمین قرار دارد. به جز این اطلاعات، عكس هایی از مردمان تمامی اقوام و فرهنگ ها و دایره المعارفی شامل تمامی دانش بشری با نام كتابخانه اسكندریه داخل ماهواره گذاشته خواهد شد. برای آگاهی كاشفان آینده ماهواره، از زمان آغاز سفر یك ساعت نجومی در آن می گذارند. كروی بودن شكل ماهواره هم دست سازندگان را برای كشیدن نقشه كره زمین، بر روی آن باز گذاشته است. كئو به جز یك قسمت مركزی كروی شكل، دو صفحه خورشیدی بال مانند دارد كه از یك آلیاژ حافظه دار ساخته شده است.
یعنی با هرگونه تغییر شكل، دوباره به شكل اولیه برمی گردد. (و این ویژگی باعث می شود كه با قرار گرفتن متناوب در سایه زمین و نور خورشید درست مانند بال عمل كند و انرژی حركتی ماهواره را برای ماندن در مدار زمین تامین كند، اما این بال ها پس از چند سال از ماهواره جدا می شوند و از آن به بعد به دلیل نبودن منبع انرژی، ماهواره دیگر در همان مدار قبلی نمی ماند و به تدریج به مدارهای پایین تر می آید.) در واقع ماهواره به سمت زمین سقوط می كند. این سقوط به طور مارپیچی انجام می شود و طبق محاسبات انجام شده پس از پنجاه هزار سال به زمین می رسد. وقتی كئو به جو زمین رسید، با ایجاد شفق مصنوعی كه شبیه شفق قطبی است، ساكنان زمین را از فرود خود مطلع می كند. سطح داخلی ماهواره طوری ساخته شده است كه در برابر حرارت و شوك ناشی از برخورد با جو زمین مقاوم باشد. ضمن اینكه این ماهواره آنقدر سبك طراحی شده است كه اگر روی سطح آب فرود بیاید، غرق نمی شود.
پوسته ماهواره هم از جنس تیتانیوم و تنگستن است تا از خطرات احتمالی در طول این همه سال محافظت شود. سعی نكنید با كنار هم چیدن كلماتی كه با این حروف شروع می شوند، KEO را كشف رمز كنید و معنی این كلمه عجیب را كه شاید هم یك عبارت چندكلمه ای باشد پیدا كنید. كئو مخفف هیچ چیز نیست و هیچ معنایی ندارد، اما با دقت و مطالعه زیاد برای این ماهواره انتخاب شده است. پژوهشگران زیادی در طرح كئو درگیر هستند و تعدادی از آنها زبان شناسانی هستند كه با تحقیق بر روی زبان های زنده دنیا به این نتیجه رسیده اند كه حروف این كلمه از تمام حروف دیگر در زبان های بشر بیشتر استفاده می شود و در ضمن در تمامی زبان ها همین طور «كئو» تلفظ می شود.
كار جالب دیگری كه انجام شده این است كه چند حرف در كنار هم احیاناً معنای بدی در هیچ كدام از زبان ها ندهد. جالب است بدانید كه این واژه در چند زبان دارای معنا نیز هست، مثلاً در زبان سنگالی به معنی «سفر خوبی داشته باشید» و در زبان تایوانی اسم خاص زنانه و در یك زبان آسیایی به معنای «الماس» است.
حالا به فرض كه برای انسان های آینده هم نامه نوشتیم، اصلاً كه چه بشود؟ یونسكو كئو را طرح منتخب قرن ۲۱ نام گذاری كرده و یكی از برنامه هایش این است كه این طرح به درد انسان های امروز هم بخورد. یونسكو در اهدافش برای حمایت از این طرح، به جنبه آموزشی آن اشاره كرده است كه یكی از اهداف آن دانش آموزان تمامی كشورهای دنیا هستند. با كمك و علاقه مندی معلمان، دانش آموزان می توانند نامه های خود را برای انسان های آینده بنویسند و از این راه خلاقیت خود را پرورش دهند و مطالب جدیدی یاد بگیرند. «نامه ای برای انسان های پانصد قرن دیگر» از بهترین موضوعات انشایی است كه می شود به دانش آموزان داد، به این ترتیب پدر و مادران آنها هم با این طرح آشنا می شوند.
حتی فكرش هم مو بر تن آدم سیخ می كند؛ پنجاه هزار سال بعد!! ما حتی نمی توانیم دویست سال دیگر را تصور كنیم، چه برسد به اینكه برای آدم های پنجاه هزار سال بعد نامه بنویسیم و بگوییم ما در این روزگار حالمان خوب است و فقط نگران آنها هستیم. اما انتخاب این عدد هم برای خودش حكایتی دارد. می دانید پنجاه هزار سال قبل در زمین چه خبر بوده است؟ این تاریخ به زمانی برمی گردد كه انسان های اولیه نقش های دیوار غارها را برای ما به یادگار گذاشته اند. درست مثل ما كه برای آیندگان خود كئو را به یادگار می گذاریم. انسان های آینده از ما خوش شانس تر خواهندبود، چرا كه ما اكنون اطلاعات كاملی در مورد آن غارنشینان نداریم و همه چیز را از روی شواهد و قراین فهمیده ایم.
آنها نامه های ما را خواهند خواند و تصاویر ما را خواهند دید. ما به نوادگان پانصد قرن بعدمان این شانس را می دهیم تا بفهمند پنجاه هزار سال گذر زمان چه معنایی دارد؛ چیزی كه خودمان هم آرزوی دانستنش را داریم. اما آیا نوادگان ما پیغام هایی را كه ما برایشان گذاشته ایم خواهند خواند؟ آیا اصلاً نژاد بشر در پنجاه هزار سال هنوز هم وجود خواهد داشت؟ ما هیچ وقت این چیزها را نخواهیم فهمید، اما برای كسی كه دوست دارد نامه ای برای ۱۵۰۰ نسل بعد بفرستد، كئو تنها وسیله ای است كه ممكن است این كار را انجام دهد. این اولین بار نیست كه انسان پیغام هایی را برای دیگر موجودات می فرستد. در سفرهای فضایی یكی از مهمترین آرزوهای بشر، ارتباط برقرار كردن با موجودات هوشمند دیگر است.
برای همین در فضاپیماهایی كه به اعماق فضا و خارج از منظومه شمسی فرستاده شده اند مثل «ویجر ۱ و ۲» نشانه ها و پیام هایی برای موجودات هوشمندی كه احتمالاً این فضاپیماها را پیدا می كنند، فرستاده شد. یكی دیگر از این فعالیت ها ارسال پیام هایی از طریق رادیوتلسكوپ ها است تا شاید در زمان نامعلوم موجودی در آن سوی كیهان آن را دریافت كند، اما در مورد زمینی های آینده هم كئو اولین كپسول زمان نبوده است. اولین كپسول زمان توسط شركت «وستینگ هاوس» برای نمایشگاه بین المللی نیویورك ساخته شد. آنها این كپسول را كه حاوی وقایع تاریخی، آمار، پیام ها و نماد مشهور آن روزگار بود، در سال ۱۹۳۹ در محوطه نمایشگاه دفن كردند تا پنج هزار سال بعد با حفاری از زیر خاك بیرون بیاید.
میثم كریم پور
منبع : روزنامه شرق


همچنین مشاهده کنید