رازهای فوتبال و فناوری

فوتبال و فناوری راز و رمزهایی با هم دارند؛ تشابهات زیاد و البته تفاوت های گسترده! موفقیت در هر كدام، شبیه موفقیت در دیگری است. تشابهات و اختلافات آنها می تواند نكات آموزنده ای داشته باشد. یك تشابه، این است كه برای مثال در فوتبال، استعدادهای كشور توسط تیم های داخلی شناخته می شوند؛ در صحنه بازی های لیگ، بازیكن ها هنرنمایی می كنند و بعد توسط باشگاه های بزرگ جهان خریداری می شوند و آموزش می بینند تا تبدیل به یك بازیگر حرفه ای با ساق های طلایی شوند. در علم و فناوری نیز استعدادها در قالب المپیادها و مسابقات مختلف نشان داده شده و سپس توسط دانشگاه های بزرگ جهان پذیرفته شده، آموزش صحیح می بینند تا استعدادها شكوفا شوند و به مغز متفكر علمی تبدیل گردند. اما از این به بعد، فوتبال و فناوری با هم متفاوتند! صاحبان ساق طلایی با حسرت به دنبال حضور در تیم ملی كشور می باشند، اما صاحبان مغز، چندان اشتیاقی به حضور در تیم فناوری كشور ندارند! چرا؟
یك تشابه دیگر، این است كه كشور، بازیكنان بزرگی در حوزه فوتبال دارد؛ مردانی بزرگ كه بارها و بارها خود را اثبات كرده اند و باعث افتخار شده اند. در كشور، متخصصان فناوری وجود دارند و البته باعث افتخارات متعددی نیز برای كشور شده اند.
اما از این به بعد، فوتبال و فناوری با هم متفاوتند! افتخار فوتبالیست ها شفاف و روشن است؛ گل زدن، ملاك مشخص و معینی است كه افتخار را برای فوتبالیست به همراه می آورد. گل زدن قابل تحریف نیست. كسی نمی تواند برای تبلیغ خود بگوید بازی باخته را برده است. اما در حوزه فناوری، تولید ثروت و افزایش كیفیت زندگی مردم ملاك است؛ ملاكی كه كمتر كسی آن را اندازه می گیرد. لذا می بینید كه هر كسی می تواند ادعایی كند و اگر به نفع مدیر یا مسئولی باشد، فورا مصاحبه می شود و این كشف یا اختراع(راستین یا دروغین) به همه ایران اعلام می گردد. رسانه ها تقدیر می كنند و مدیران باد به غبغب انداخته و با افتخار، آن را جزء بیلان كاری خود معرفی می كنند. اما فردای آن روز دیگر نه ثروتی از فناوری كشف شده ایجاد می شود و نه رفاهی پدید می آید. فقط تقدیرنامه ای از مدیری بر سردر دفترش نصب می گردد! چرا؟
تشابهات و تفاوت های متعدد دیگری نیز بین فوتبال و فناوری وجود دارد، اگرچه برای عده ای تشابه فوتبال و فناوری این است كه هر دو با حرف «ف» شروع می شوند!
احساس عقب افتادگی در فوتبال، شبیه احساس عقب افتادگی در فناوری است، اما فرق آنها این است كه برای درمان مشكلات تیم ملی می توان (و حتی پسندیده است) از مربی خارجی استفاده كرد ولی برای هدایت فناوری كشور، حتی استفاده از مشاور خارجی نیز پسندیده نیست! چرا؟
جواب تما می چراها در یك جمله و شاید یك كلمه ساده نهفته است. ایران، استاندارد فدراسیون بین المللی فوتبال(فیفا) را پذیرفته است و در قالب قوانین آن عمل می كند. بازیگران دیگر را به خوبی می شناسد، با قواعد بازی، بازی می كند، حكم داور را می پذیرد و از آن تمكین می كند، قرعه كشی آنها را قبول دارد، آفساید نمی كند و اگر خطا كند، پنالتی می خورد. اكنون یك سوال باقی مانده است؛ آیا بازیگران حوزه فناوری را می شناسیم؟ آیا قوانین بین المللی توسعه فناوری را پذیرفته ایم و طبق آن عمل می كنیم؟ آیا در تدوین سیاست ها، استانداردهای جهانی فناوری را تمكین می كنیم؟ شاخص فناوری در جهان، خلق ارزش است؛ تا چه اندازه خلق ارزش(تولید ثروت و افزایش رفاه مردم) در توسعه فناوری را ملاك قرار دادیم؟ شاخص برتری فناوری، حضور برنده در عرصه رقابت های بین المللی است؛ تا چه اندازه با قواعد بازی فناوری، بازی می كنیم؟ حضور در زنجیره های كالا و فناوری است كه ارتقای فناوری در كشور را تضمین می كند؛ آیا توانسته ایم در آنها حضور یابیم؟ زنجیره تا مین شبكه های جهانی كالا و خدمات، كمتر نام پرآوازه ایران را شنیده اند. كاش برای آن هم حداقل به اندازه فوتبال فكری بكنیم! آینده فرزندانمان در دستان ماست؛ كاش برای آن فكری بكنیم.

محمدعلی بحرینی

منبع : روزنامه همشهری