جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


پشت پرده مه؛ «معناگرا»ی استثنائاً بامزه


پشت پرده مه؛ «معناگرا»ی استثنائاً بامزه
از تماشای فیلم نترسید. بر خلاف شكل و شمایل و سر و ظاهرش، پشت پرده مه یكی دیگر از آن فیلم های معناگرایی كه در آن جهانگیر الماسی بازی می كند، نیست. یعنی هست. اما چیزهای خوبی هم در آن پیدا می شود كه آن را از بقیه فیلم های این مدلی جدا می كند. اگر یك چهارم نهایی فیلم نبود و شخصیت ها و مكان هایی كه به زور به فیلمنامه وصله پینه شده اند، حتی می توانست فیلم خیلی خوبی باشد كه بشود تماشایش را به همه توصیه كرد.
جالب این جاست كه یك جوری نقاط ضعف بالقوه فیلم به نقاط قوتش تبدیل شده اند. به خصوص جهانگیر الماسی كه عوض كشدار حرف زدن و باد توی گلو انداختن و معنا پراكندن، نقش یك معلم سختگیر را خیلی با نمك بازی می كند و همراه بازیگر نقش مقابلش همان كودك ناشنوا، چند تا از بامزه ترین سكانس های امسال سینمای ایران را به وجود آورده است. مثلاً جایی كه معلم دارد با شاگرد كندذهن و بازیگوشش دعوا می كند و پرونده اش را محض تهدید نشانش می دهد، بعد پسر ناشنوا، دست می كند پرونده را از روی میز بردارد: «آقا اینو ببرم؟» كه الماسی با درماندگی رو می كند به اطرافیانش و می نالد: «لب خوانی اش هم كه افتضاح است»!
به این ترتیب به عنوان یك فیلم معناگرا عجیب است كه «پشت پرده مه» ادا ندارد و سازندگانش خودشان را زیاد تحویل نمی گیرند. سكانس های كوتاه فیلم، تماشاگر را پی خودش می كشد و ریتم نسبتاً خوب به كمك فیلم می آید. پرویز شیخ طادی هم به عنوان كارگردان، قدر تغییر لحن را می داند و مدام از كمدی به ملودرام و برعكس تغییر مسیر می دهد كه افتادن در این دست اندازها برای تماشاگر جالب است. شیخ طادی می داند كه در اغلب فیلم ها (و نه فیلم های خیلی خوبی كه همه چیزش با هم متناسب است و قدر و شأن والاتری دارد )، «معنا» به داروی تلخی می ماند كه باید آن را یواشكی به تماشاگر خوراند و اگر فاطمه طاهری و نقشی را كه بازی می كند كنار بگذاریم، تغییر مسیر بی مقدمه فیلم در سكانس های نهایی را هم نادیده بگیریم، آن وقت با فیلم بی ادعا یا كم ادعایی روبه رو می شویم كه كم كم در دل تماشاگر نفوذ می كند تا قصه تكراری عشق اش را با احتیاط برای او بگوید. ایده مركزی داستان هم كه ظاهراً مال رضا میركریمی است، قابلیت لازم برای جذب و درگیر كردن تماشاگر را دارد. ماجرای كودك معصوم و سر به هوا و معلولی كه ناگهان با یك ماجرای عشقی روبه رو می شود كه بین معلم سخت گیر و مادرش شكل گرفته است.
بعد از فیلم «دفتری از آسمان» و یكی از اپیزودهای مهجور فیلم «روایت سه گانه»، این سومین اثر پرویز شیخ طادی طراح صحنه و لباس فیلم های دفاع مقدس و دستیار ابراهیم حاتمی كیا در مقام كارگردان است كه بسیار بیش تر از دو فیلم قبلی اش دیده شده است و می تواند فرصت خوبی برای ورود او به سینمای ایران باشد. قرار نبود كه «پشت پرده مه» در سالن های سینما اكران عمومی شود. یك فیلم تلویزیونی به تهیه كنندگی سیما فیلم بود كه می توانست در حد بقیه این گونه تولیدات مطرح باشد. اما تهیه كننده فیلم رضا خزاعی آدم بلندپروازی است و نمی خواست فرصتی را كه برای تهیه چنین فیلمی نصیبش شده بود، به آسانی هدر دهد. این شد كه از تمام امكاناتش استفاده كرد و فیلم در مجامع مختلف مطرح شد تا جایی كه «پشت پرده مه» نامزدی دریافت چند جایزه در رشته های اصلی جشنواره فیلم فجر را به دست آورد. هر چند كه این روزها در اكران موفق نبوده و اوضاع و احوال رو به راهی ندارد.
در این مرحله از كار مشكل فیلم فقط نمادها و ماجراهای تحمیل شده به كل كار در بخش های نهایی نیست و نقطه اوجی كه در نیامده و تماشاگرش را در خلا رها كرده. به هر حال این یك فیلم تلویزیونی است كه امكان اكران در سالن سینما را یافته و این تغییر ناگهانی مدیوم باعث مشكلاتی است كه روی سر تماشاگر خراب می شود. «پشت پرده مه» بودجه كمی دارد و با وجود تلاش سازندگان اثر برای استفاده از حداكثر پولی كه در اختیار داشته اند (اتفاقی كه در سینمای ایران خیلی كم می افتد)، این فقر متاسفانه خودش را روی پرده نشان می دهد. صحنه پردازی فیلم و موسیقی به همین دلیل لطمه خورده است و حواس مان به این نكته هست كه بخشی از سینما، همان شكوهی است كه روی پرده خودش را به تماشاگر تحمیل می كند. تماشاگر هم درست به همین دلیل، سالن سینما را برای تماشای فیلم انتخاب كرده است. شاید اگر «پشت پرده مه» كوله بار جوایزی كه از جشنواره های داخلی برده، بیندازد پشتش و به موطن اصلی اش برگردد، در قاب كوچك تلویزیون موفق تر باشد. ارزش های فیلم و زحمت های گروه سازنده، در پخش تلویزیونی خودش را نشان خواهد داد و آن سكانس دلپذیری كه كودك با مادر و معلم اش راهپیمایی طولانی را برای رسیدن به خانه ای در دل مرغزار آغاز می كنند.
منبع خبر امیر قادری
منبع : سایت خبری ـ تحلیلی سینمای ما


همچنین مشاهده کنید