چگونه میتوانم خود را برای حاملگی آماده سازم؟

بمنظور حصول اطمینان از نتجه موفقیت آمیز حاملگی باید قبل از آنکه حامله بشوید به افداماتی مبادرت کنید .
۱- باید توسط تیمی مرکب از شوهرتان، پزشکی که در دیابت تخصص دارد ، متخصص مامایی ، پزشک عمومی یک پرستار مجرب در زمینه آموزش دیابت و یک نفر متخصص تغذیه تحت مراقبت قرار بگیرند . بایستی بتوتنید در طول هفته با اعضای تیم مزبور براحتی تماس برقرار کنید . بسیاری از خانمهای دیابتی مایلند قبل از حاملگی اقدام به به ملاقات با چنین تیمی بنمایند .
بهتر است که متخصص زایمان یا پزشک خانواده و پزشک متخصص دیابت در جریان سه ماههه اوا و دوم حاملگی هر دو تا چهار هفته یکبار و در سه ماهه آخر حاملگی هر هفته یکبار شما را ببینند .در هر مراجعه آنان وضعیت رشد و تکامل داخل رحمی جنین شما را کنترل می نمایند . عوارض احتمالی همراه با حاملگی عبارتند از مسمومیت حاملگی ( که مشخص می شود با افزایش فشار خون ، تورم بدن و مدفوع و دفع پروتئین در ادرار ) ، تجمع مایع در کیسه ای که جنین را در برمیگیرد و عفونت دستگاه ادراری . چنین عوارضی در خانمهای حامله دیابتی بیشتر از مادران حامله غیر دیابتی اتفاق می افتد. متخصص تغذیه برای شما برنامه غذایی ویژه ای را توصیه خواهد کرد ، که کلیه نیازهای اساسی غذایی شما و جنین را فراهم خواهد کرد.
۲- باید معاینه دقیقی از شما بعمل آید در این معاینه باید وضعیت سلامت کلیه ها و چشمها بدقت مورد ارزیابی قرار بگیرد فشار خون شما نیز بایستی کنترل شود . توصیه می شود قبل از اقدام به حامله شدن غلظت هموگلوبین گلیکوزیله در خون شما اندازه گیری شود . این آزمایشَ وضعیت کنترل قند خون شما را در ۶ تا ۸ هفته گذشته نشان خواهد داد و در تعیین اینکه آیا وضعیت کنترل دیابت شما اجازه شروع حاملگی را می دهد یا نه روش مفیدی است . در طول مدت حاملگی نیز نیز بایستی هموگلوبین گلیکوزیله شما هر چند یکبار اندازه گیری شود.
۳- برای آگاهی از وضعیت قند خون خود در طول مدت حاملگی نیاز به وسیله ای برای کنترل قند خون خود دارید در جریان حاملگی لازم است قند خون شما به بهترین وجه ممکن کنترلشود و درصورت لزوم روزانه دو تا سه بار انسولین تزریق شود.
چنانچه قبل از حاملگی قند خونتان را در منزل اندازه نمیگرفتید حالا که حامله شده اید اندازه گیری مرتب قند خون در منزل توسط خود شما کاملا الزامی است . قند خونتان را می توانید با قرار دادن قطرهای از خون نوک انگشت خود در روی نوار مخصوصی اندازه بگیرید در برخی از این نوارها تغییر رنگ حاصل با نمونه های موجود مقایسه می شود در حالیکه در نوار های دیگر غلظت کلوکز خون با عدد مشخص می شود.
۴- چنانچه قبل از حاملگی از قرص های پایین آورنده قند خون استفاده می کردید اینک که قصد حامله شدن دارید ، باید قرصها را قطع و از انسولین برای کنترل قند خونتان استفاده کنید . پزشکتان نحوه تبدیل قرص به انسولین را بشما توضیح خواهند داد.
۵ - هر اندازه که میتوانید در مورد دیابت و حاملگی یاد بگیرید همکاری شوهرتان با شما برای کنترل بهتر قند خونتان اهمیت دارد ، زیرا با توجه به نیاز شما به مراقبت های جدی ، فرد دیگری که اطلاعاتی در این مورد دارد می تواند در صورت بروز هر گونه مشکل احتمالی بیاری شما بشتابد.
● حاملگی چگونه دیابت مرا تحت کنترل خواهد داشت ؟
حاملگی معمولا اثر دراز مدت چندانی در روی دیابت ندارد . لیکن ، اقدامات لازم برای کنترل بهتر دیابت ، در جریان حاملگی با انچه که قبل از حاملگی معمولند تاحدی متفاوت خواهد بود .در سه ماهه اول حاملگی ممکن است نیاز شما به انسولین اندکی کاهش یابد .زیرا مقداری از قند شما توسط جنین در حال تکامل مصرف می شود . بعلاوه به علت تهوع و استفراغ حاملگی مهٔزان غذایی مصرفی روزانه معمولا تقلیل می یابد .با بکار گیری اقدامات زیر از کاهش شدید قند خون جلوگیری کنید.
غذا را اندک ولی در تعداد دفعات بیشتر میا کنید .
شب قبل از رفتن به رختخواب اندکی غذا بخورید .
همیشه با خود مقداری ماده قندی همراه داشته باشید .
از ماه سوم حاملگی به بعد نیاز شما به انسولین احتمالا افزایش خواهد یافت .زیرا همورنهایی که توسط جفت تولید و وارد جریان خون می شوند از میزان اثر انسولین می کاهند . به همین دلیل است که به انسولین بیشتری نیاز خواهید داشت . در این مرحله به احتمال زیاد مجبورید که برای کنترل بهتر قند خونتان روزانه دو بار یا بیشتر انسولین تزریق کنید . بدین ترتیب ممکن است بدین ترتیب ممکن است مقدار انسولین تزریقی روزانه شما بطور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد .
در اواخر دوران حاملگی ممکن است انسولین مورد نیاز شما اندکی کاهش بیابد ولی برای هر گونه کاهش در مقدار انسولین روزانه باید با نظر پزشک معالجتان عمل نمایید بمنظور نگه داشتن قند خونتان در وضعیت مطلوب ، باید از برنامه منظمی که در آن رژیم غذایی ، ورزش و تزریقات مکرر انسولین معمولی (کریستال) گنجانده شده تبعیت کنید .
● آیا بچه من بچه سالمی خواهد بود ؟
در صورتی که دیابت شما در جریان حاملگی بخوبی کنترل شود شانس داشتن یک بچه سالم همانند شانس مادری است که مبتلا به دیابت نمی باشد . در مادرانی که قند خونشان در سه ماهه اول حاملگی یعنی زمانیکه اعضای مختلف جنین در حال تشکیل و تکامل است بخوبی کنترل نشده باشد احتمال پیدایش نقایض مادر زادی در بچه دوبرابر بیشتر می شود. بعلاوه عدم کنترل قند خون در سه ماهه آخر حاملگی موجب می شود که بچه در درون شکم مادر جثه بزرگی پیدا کند . این بچه ها علارغم جثه بزرگشان معمولا نارس بوده و در چند روز اول بعد از تولد مشکلات و نارسایی های تنفسی دارند . همچنین ممکن است بهنگام تولد دچار کم قندی شوند.
در مادری که برای مدتهای طولانی از دیابت رنج می برند . ممکن است در جریان حاملگی جفت بطور طبیعی تکامل نیابد. این اختلال تکامل جفت موجب می شود که خون کافی از مادر به جنین نرسد که نتجه آن نارسایی تغذیه ای جنین خواهد بود وبدین ترتیب بچه در موقع تولد وزن کمتری خواهد داشت . گاهی نیز جفت به اندازه ای کوچک است که نمی تواند خون و مواد غذایی ضروری برای رشو و تکامل جنین را در اختیار او قرار دهد . در چنین شرایطی شانس ادامه حیات جنین چه در داخل رحم وچه بعد از تولد بسیار کم خواهد بود .
از آنجا که بچه های مادران مبتلا به دیابت ممکن است در چند روز اول زندگی به مراقبت های ویژه ای نیاز داشته باشند لذا ، نوزاد بلافاصله بعد از تولد بایستی تحت مراقبت دقیق پزشکی قرار بگیرد.
● شانس ابتلای کودک من به دیابت چقدر است؟
احتما ل پیدایش دیابت در بچه شما بهنگام تولد بسیار بسیار اندک است در صورتی که دیابت شما غیر وابسته به انسولین باشد .شانس توارث استعداد ابتلا به دیابت در آطنده در بچه شما ۵۰% است . البته این بدان معنی نیست که هر کسی که شانس ابتلا داشته باشد قطعا در آینده دچار دیابت خواهد شد. چنانچه دیابت شما وابسته به انسولین باشد توارث دخالت چندانی ندارد . برای ابتلا به دیابت نوع ۱ وجود یک ژن از هر کدام از والدین ضروری است . حدود ۵ تا ۶ درصد بچه هایی که یکی از والدین آنها مبتلا به دیابت نوع یک می باشند ، شانس ابتلا به آن را دارند . در صورتی که هم پدر و هم مادر مبتلا به دیابت نوع یک باشند ، شانس پیدایش دیابت در بچه های آنان در دوره ای از حیاتشان ۲۵ تا ۳۰ درصد است .
● رژیم غذایی در جریان حاملگی چه اثری دارد؟
رژیم غذایی در جریان حاملگی اهمیت ویژه ای دارد و برنامه آن باید به کمک و راهنمایی های متخصص تغذیه و پزشک معالج تهیه و تنظیم شود . پزشک ممکن است استفاده از ویتامین ها و مواد معدنی ویژه ای را توصیه کند . افزایش وزنی در حدود ۱۱ تا ۱۲ کیلو در جریان حاملگی طبیعی است . در خانمهای دیابتی حامله ممکن است از آین حد بیشتر یا کمتر باشد . چنانچه بهنگام شروع حاملگی چاق هستید ، حاملگی زمان تلاش برای کم کردن وزن نیست . تلاش برای کاهش وزن در جریان حاملگی ممکن است رشد و تکامل داخل رحمی جنین شما را مختل کند . البته استفاده از رژیمهای غذایی در بر دارنده تمتم مواد غذایی مورد نیاز بدن و اجتناب از مصرف غذاهای سرخ شده یا حاوی چربی زیاد می تواند به کنترل افزایَ وزن بیشتر در شما کمک کند .
در جریان ماههای آخر حاملگی متخصص تغذیه نیازههی تغذیه ای شما را برای کمک بیشتر به رشد نهایی بجه تان مورد ارزیابی قرار خواهد داد . لازم است که ادرارتان را از نظر وجود کتونها مورد آزمایش قرار دهید . ،زیرا کتوزیس مداوم می تواند منجر به اختلالاتی در تکامل داخل رحمی بچه بشود . چنانچه برای مدت طولانی مثلا در طول شبانه روز ، غذایی مصرف نکنید ممکن است کتونها در بدن شما تولید و در ادرارتان ظاهر گردند . این حالت را کتوزیس ناشی از روزه داری می نامند . توصیه میشود که برای جلوگیری از کتوزیس ، خانمهای حامله در اواخر شب مقداری ماده غذایی حاوی نشاسته و پروتئین مصرف می کنند .
در صورتی که کتونها در ادرار وجود داشته باشد بایستی بلافاصله با پزشک تماس بگیرید .● درجریان حاملگی به چه آزمایشاتی نیاز دارم؟
علاوه بر آزمایشات خون و ادرار و اندازه گیری هموگلوبین گلیکوزیله آزمایشاتی نیز برای ارزیابی بچه داخل رحم نیز لازم است . ممکن است در شروع حاملگی هفته های ۱۲ تا ۱۶ حاملگی سونوگرافی از رحم شما توصیه می شود . تا اندازه بچه و زمان حاملگی مشخص شود . سونوگرافی از رحم غالبا در ماههای آخر حاملگی نیز تکرار می شود .تا میزان رشد داخل رحمی جنین تخمین زده شود . تعداد دفعات و زمان انجام سونوگرافی توسط پزشک متخصص زنان و زایمان و مامایط تعیین می گردد. در ده هفته پایانی حاملگی ، به اقدامات تشخیصی بیشتری برای تعیین سلامت بچه مبادرت می شود. تعیین تعداد ضربات قلب بچه برای مدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه و ثبت ضربان از جمله این اقدامات است . ممکن است از شما خواسته شود تا تعداد لگد زدن های بچه را داخل رحم بشمارید.مثلا بدنبال ، خوردن صبحانه شروع به شمردن تعداد پازدن های بچه تان می کنید و آنقدر ادامه می دهیم تا حد اقل تعداد ۱۰ لگد را شمرده باشید و آنگاه مدت زمانی را که طی آن این پا زدن را ثبت کرده اید به اطلاع پزشک معالجتان می رسانید.
چنانچه متخصص زنان و مامایی بخواهد بجه تان را زودتر از موعد از شکمتان خارج کند و زایمان شما را تحریک نماید معمولا اقدام به کشیدن مقداری مایع آمنیوتیک خواهد کرد . با بررسی هایی که بر روی مقداری از این مایع انجام می شود می توان وضعیت تکاملی ریه ها بچه را مشخص نمود .
● چه وقت باید به اعضای تیم مراقبت تماس بگیرم؟
تشخیص سریع و درمان به موقع مشکلاتی که در جریان حاملگی پیدا می شود بسیار حیاتی است در صورتی که هر یک از این حوادث زیر اتفاق بیفتد ، باید با اعضای تیم مراقبت خویش سریعا تماس بگیرد.۱- چنانچه قند خون ناشتای شما بالاتر از ۹۰ میلی گرم در صد یا قند خونهای متعاقب خوردن غذایتان از ۱۲۰ میلی گرم در صد میلی لیتر تجاوز نماید . اگر چه شما خود می توانید مقدار انسولین تزریقی خود را تنظیم کنید ولی در جریان حاملگی به تغییرات بیشتر و جدی تری نیاز دارید . تا قند خون بخوبی کنترل شود.
۲- در مواردی که کتونها در ادرارتان پیدا شود ، این وضعیت می تواند از عدم کنترل خوب قند تان ، ازکتوزیس گرسنگی ویا کاهش غیر طبیعی قند خون شما ناشی شود
۳ - چنانچه دچار بیماری دیگری شدید ، علائم عفونت ادراری داشتید ، تعداد دفعات ادرار کردنتان افزایش یافت و یا سوزش اداری بهم زدید .
۴- در صورتی که در اثر تهوع و استفراغ قادر به خوردن غذا نباشید .
۵- اگر حرکات بچه در داخل شکم یا تعداد پازدن های او کاهش یابد .
آیا پیش از آنکه زایمانم شروع شود باید در بیمارستان بستری شوم .
کنترل عالی دیابت در جریان حاملگی ، بویژه در چند هفته آخر همیت اساسی دارد . به همین جهت در صورت بروز هر گونه مشکلی ممکنست پزشک معالجتان چند هفته مانده به وقت زایمانتان بستری شدن در بیمارستان را به شما توصیه کند . قند خونهای بالا در چند هفته آخر می توان رشد و تکامل داخلی رحمی رحم بچه را بشدت مختل کند .
پس از بستری در بیمارستان اقدامات بستری ویژه ای برای ارزیابی وضعیت تکاملی بچه شما بعمل خواهد آمد و بهترین زمان و روش برای بیرون آوردن بچه شما از رحم مشخص خواهد شد . هر اندازه زمان در نظر گرفته شده برای زایمان شما به زمان مطلوب نزدیکتر باشد بهتر خواهد بود، بشرطی که قند خونتان بخوبی کنترل شده و هیچگونه عارضه یا مشکلی پیش نیاید .تعیین زمان مناسب برای ختم حاملگی بعهده پزشک است .
● زایمان چگونه خواهد بود؟
پس از تعیین زمان مناسب برای زایمان ، باید مشخص گردد که آیا بچه بطریق زایمان طبیعی زاده می شود و یا با سزارین بیرون آورده خواهد شد. اگر چه زایمان بروش طبیعی هنوز کم خطر ترین روش برای مادر و بچه محسوب می گردد لیکن متخصصین زایمان ممکن است در صورت بروز هر گونه مشکل یا پیش آمد ناگواری که سلامت بچه را تهدید کند اقدام به درآوردن بچه با سزارین نمایند .
● آیا بعد از زایمان نیازم به انسولین تغییر خواهد یافت؟
تنها برای مدت کوتاهی بهد از زایمان ممکن است نیاز به انسولین به کمتر از مقداری که قبل از حاملگی تزریق می کردید تقلیل یابد. اصولا باید مقدار انسولین تزریقی به حدی که قبل از حامله شدن تزریق می کردید کاهش دهید. چنانچه علا ئم کم قندی پیدا کردید . بایستی مقدار انسولین تزریقی روزانه خود را کم کنید.
● آیا می توانم بچه ام را شیر دهم؟
بلی شما می توانید بچه خود را شیر دهید .بشرطی که میزان انسولین تزریقی و رژی» غذایی شما بر اساس نیاز های تغذیه ای خود و فرزندانتان تنظیم شده باشد . برای کسب اصمینان بیشتر ، مقدار انسولین مورد نیازتان در جریان شیر دهی با پزشمک معالج و متخصص تغذیه خود مشورت کنید . شیر دهی به بچه می توتند موجب کاهش سریع قند خون شما بشود .برای جلو گیری از چنین وضعیتی بهتر خواهد بود که قبل از نوبت شیر دادن به بچه یک لیوان شیر بنوشید. مصرف این مقدار شیر موجب می شودذ که شما بتوانید قند و مواد اضافی لازم برای تولید شیر بیشتر را بمنظور سیر کردن کودک خود تامین نمایید.

منبع : موسسه اطلاع‌رسانی طعام اسرار