این فقط یک کمد نیست

● نگاهی به فیلم وقایع نگاری نارنیا
فیلم «وقایع نگاری نارنیا: شیر، جادوگر و كمد لباس» را آندرو آدامسن براساس فیلمنامه ای از كتاب پرطرفدار سی.اس. لوئیس كارگردانی كرده است. كتاب هفت جلدی و مشهور لوئیس مجموعه ای به هم پیوسته است كه مثل داستان های هری پاتر طرفداران پر و پا قرصی در سطح بین المللی دارد و از قرار معلوم شركت والت دیزنی قصد دارد كار ساخت انیمیشن این مجموعه پرطرفدار را در آینده نزدیك آغاز كند.
نارنیا داستان چهار دختر و پسر نوجوان و به عبارتی دو خواهر و دو برادر است كه با كمك یك كمد لباس به سرزمین استثنایی و جادویی به نارنیا سفر می كنند. آنها كه در دوران جنگ جهانی اول از منازل خود در شهر لندن به خانه یك پروفسور نیمه دیوانه انگلیسی در حومه شهر تبعید شده اند، حال و روز خوشی ندارند اما با كشف یك كمد لباس پر از كت های خز در خانه این پروفسور دیوانه توسط لوسی، دنیای تازه و خارق العاده ای پیش چشمانشان گشوده می شود. كمد كذایی یك كمد لباس معمولی نیست بلكه این قابلیت را دارد كه پای پیتر، سوزان، ادموند و لوسی را به دنیای جادویی به نام نارنیا باز كند. سرزمینی كه در آن حیوانات به زبان آدمیزاد سخن می گویند و حاكمش شیری مهربان، كاردان و رئوف به نام اصلان است كه با قوانین مختص به خودش ساكنان نارنیا را رهبری می كند. اولین كسی كه پا به سرزمین نارنیا می گذارد لوسی است. زمانی كه داستان را برای دوستانش تعریف می كند دستش می اندازند و حرف هایش را باور نمی كنند، اما وقتی كه لوسی آنها را با خود به درون كمد لباس می برد و پایشان را به نارنیا باز می كند، حرف هایشان را پس می گیرند. مشكل اینجاست كه نارنیا طلسم شده، آن هم تحت تاثیر جادوی نیروی شیطانی به نام جادیس. جادیس سفیدپوش مخالفانش را تبدیل به سنگ می كند و اطرافیانش را به مبارزه می طلبد. حیوانات سرزمین نارنیا از چهار قهرمان نوجوان فیلم كمك می گیرند تا از شر نیروی جادویی جادیس خبیث راحت شوند...
نارنیا سرشار از جلوه های ویژه و شكوه و عظمت فیلم های تخیلی، جنگیدن با نیروی خبیث دنیای تخیلی، مشاهده رنج و عذاب حیوانات آن سرزمین و تلاش برای رهانیدن آنها دستمایه های خوبی برای ساخت فیلمی نوجوانانه به كارگردان می دهد.
در مجموعه داستان نارنیا نمادهای مسیحیت به چشم می خورند. اصلان (سلطان نارنیا با صدای لیام نیسن) استعاره ای از مسیح است. در واقع حضور این نماد بیش از هر موضوع دیگری بر فضای فیلم حاكم است. آندرو آدامسن كه پیش از این انیمیشن شرك را از وی شاهد بودیم با نارنیا نشان داد كه راه خودش را در هالیوود پیدا كرده است.«تای بور» منتقد «بوستون گلوب»، وقایع نگاری نارنیا را چنین توصیف می كند: یك نفس عمیق بكشید و ریلكس باشید، اصلان خون كسی را نمی ریزد.
«شیر، جادوگر و كمد لباس» نخستین كتاب از مجموعه هفت جلدی سی.اس. لوئیس، وقایع دنیای جادویی به نام نارنیا را روایت می كند كه بچه هایی از دنیای ما كشف اش می كنند.
سی.اس. لوئیس فیلسوف، نویسنده و استاد دانشگاه آكسفورد كه مجموعه این داستان ها را در طول دوران بعد از جنگ جهانی دوم نوشته به شخصیت های داستانش تمثیلی مسیحی داده است. وقایع نگاری نارنیا از یك روز شنبه كسل كننده و بارانی شهر لندن آغاز نمی شود بلكه صحنه ابتدایی فیلم صحنه بمباران شهر لندن توسط هواپیماهای آلمان نازی و فرار كودكان به سمت پناهگاه ها است.پیتر بزرگ ترین عضو گروه چهار نفره قهرمانان فیلم به همراه سوزان نق نقو و بهانه گیر، ادموند بدعنق و لوسی شجاع وقایع فیلم را رقم می زنند. تیلدا سونتین كه در فیلم كنستانتین در نقش شیطان ظاهر شده بود، این بار نیز در كسوت جادوگری سفیدپوش به نام جادیس ظاهر شده است. صورت یخی و مثلث شكل او به خوبی با ایفای نقش جادوگر تطابق دارد. در صحنه ای از فیلم بچه ها با یك جفت سگ آبی مواجه می شوند كه آنها را از یك پیشگویی قدیمی آگاه می كنند.
طبق این پیشگویی چهار انسان به نارنیا می آیند و اهالی را از شر جادوی جادیس سفیدپوش آزاد می كنند. خب حالا پای ما به مشكل اصلی داستان فیلم باز شده است؛ مسئله ای كه دست اندركاران اثر هرگز درپی حل آن برنیامدند. آندرو آدامسن نشان داده كه با حیوانات و موجودات عجیب الخلقه نظیر شرك راحت تر از انسان ها كنار می آید و تا آخرین لحظه تمایل دارد توانایی انسان ها را در برابر موجودات ماورایی و عجیب الخلقه به چالش بكشد.
«راجر ایبرت» منتقد مشهور سینما در نقد فیلم می نویسد: سی.اس.لوئیس نویسنده مجموعه كتاب های نارنیا و «تالكین» نویسنده سه گانه «ارباب حلقه ها» دوستان نزدیكی بودند كه هر دو در دانشگاه آكسفورد تدریس می كردند، یك نوع پیپ می كشیدند، یك نوع نوشیدنی می خوردند و مسیحیانی معتقد بودند. با این همه گرچه لوئیس عاشق دنیای تالكین بود اما این مهر و علاقه منجر به تقلید نشد. البته جای تعجب ندارد، زمانی كه شما دنیای خودتان را خلق می كنید از دنیای دیگران دور می افتید. دنیای جی.آر.تالكین مختص به دوران میانی زمین شناسی بود اما لوئیس به معنای واقعی كلمه به دنیای بعدی می اندیشد؛ دنیایی كه در شعری از ای. ای. كامینگز به آن اشاره شده و به نظر می رسد الهام بخش لوئیس در نوشتن مجموعه نارنیا بوده است: «به من گوش بده؛ اینجا دوزخ است، جهنمی از دنیای خوب دیگر، بیا برویم.»

ترجمه: مینا ساجدی نیا

منبع : روزنامه شرق