توجه و تقلید کودکان را مورد تشویق قرار دهید

تقلید نقش بسیار حیاتی در یادگیری صحبت کردن کودکان دارد. کودک باید قادر به تقلید اعمال، صداها و کلمه‌ها باشد. قبل از اینکه بتواند تقلید کند، باید قادر باشد به افراد پیرامون خود توجه کند.
● چگونه می‌توانید چنین توجهی را در کودک مورد تشویق قرار دهید؟
در جلوی کودک بنشینید به‌طوری که هم‌سطح او قرار گیرید و بگوئید “به من نگاه کن” نگاه او را به‌طور مستقیم هدایت کنید. به‌ محض این‌که نگاهش به چشم شما افتاد، سعی کنید به ‌نوعی، خوشحالی خود را نسبت به او ابراز دارید و به ‌تدریج کمک کردن به او را کاهش دهید. زمانی که با خوراکی یا نوشیدنی عمل او را مورد تشویق قرار می‌دهید سعی کنید لبخند را فراموش نکنید و او را تشویق کنید تا به اهمیت موضوع توجه داشته باشد. وقتی در پاسخ به تقاضای شما به‌طور مستقیم نگاه می‌کند، به او یاد بدهید تا با شنیدن نام خود از محلی دورتر هم، پاسخ دهد. حال او را صدا بزنید، آیا به شما نگاه می‌کند؟ آیا وقتی با او صحبت می‌کنید، نگاه کردن به ‌شما را ادامه می‌دهد؟ اگر پاسخ شما منفی است برای تعلیم او از فرد دیگری کمک بگیرید. زمانی‌که کودک به شما نگاه نمی‌کند در کنار او و کمی پشت سرش قرار گیرید و نام او را صدا بزنید. اگر به هنگام صدا کردن نامش، به ‌شما پاسخ نمی‌دهد، به فرد دیگری بگوئید تا چانه کودک را نگه دارد و به‌ آرامی سرش را به طرف شما بچرخاند تا بتواند به‌طور مستقیم به طرف شما که نام او را صدا می‌زنید برگردد به او لبخند بزنید و عمل او را پاداش دهید. سعی کنید از جهات مختلف اتاق، نام او را صدا بزنید ولی همیشه قابل دید باشید. وقتی توانست شما را پیدا کند به نوعی به او نشان دهید که کار مهمی انجام داده است. افراد دیگر خانواده را نیز تشویق کنید تا در این بازی شما را همراهی کنند. وقتی کودکتان توانست با شنیدن نام خود، به‌طرف شما نگاه کند، به او یاد دهید تا اعمال، حرکات چهره، و بعداً صداهای شما را تقلید کند به او یاد دهید تا دست بزند، دستهایش را بالای سر خود نگه دارد، دست خود را به‌علامت خداحافظی تکان دهد، طبل بزند و... در این‌جا مثال‌هائی آمده است که شما می‌توانید برای یادگیری تقلید کردن یک عمل مورد استفاده قرار دهید.
۱. کودک را روی کوسن یا صندلی بنشانید و خودتان جلوی او بنشینید، برایش دست بزنید اگر عمل شما را تقلید نکرد، دستهایش را به آرامی بگیرید و آنها را به هم بزنید و دست زدن را به او یاد دهید. درباره کاری که کردید، با او صحبت کنید، مثلاً دست، دست دست بزن، سعی کنید کار را جالب کنید.
۲. کار را متوقف کنید دوباره دست بزنید. دوباره به او کمک کنید تا دست بزند، دستهایش را خیلی محکم نگیرید. وقتی برای انجام کار، با دستهایش شروع به تلاش می‌کند، با لبخند زدن عمل او را مورد تأکید و تشویق قرار دهید.
۳. این عمل را به‌همین ترتیب ادامه دهید و به تدریج کمک کردن به او را کاهش دهید. با مشاهده هر رفتاری که به‌منظور دست زدن از جانب کودک صورت می‌گیرد، به او لبخند بزنید.
۴. وقتی که کودک منظور شما را خوب فهمید و شروع به دست زدن کرد گرفتن دستهایش را به‌منظور کمک کاهش دهید تا بتواند به‌طور مستقیم دست بزند، به او نشان دهید که چقدر از موفقیت وی خوشحال شده‌اید.
- تقلید از حرکات چهره را شروع کنید. کودک را تشویق کنید تا تغئیرات چهره شما را تقلید کند مثلاً دهانش را باز کند، زبانش را از دهانش بیرون بیاورد، لبهایش را لیس بزند و... انجام این کارها برای کودکان قدری مشکل است، زیرا نمی‌توانند رفتار خود را ببینند بنابراین، از یک آینه استفاده کنید ولی به‌خاطر داشته باشید که شما همیشه نباید تکیه‌گاه او باشید. شما هم سعی کنید رفتارهای او را تقلید کنید.
- بعد از اینکه توانست اعمال شما را تقلید کند مرحله بعدی این است که ببینید آیا می‌تواند صداهای شما را تقلید کند. به صداهائی که درمی‌آورد، به دقت گوش کنید. صداهائی را که به زبان محاوره‌ای و روزمره نزدیک‌تر است و با آنها تشابه بیشتری دارد، مشخص کنید و آنها را به هنگام شنیدن تقلید کنید. اطمینان حاصل کنید که او می‌تواند لبهای شما را ببیند. در ابتدا، هرگونه تلاش او را برای بیان صداهای مشابه، مورد تشویق قرار دهید. اگر کودک نتوانست پاسخ دهد با انگشتان خود، لبهایش را به شکلی درآورید که برای ادا کردن آن صدای خاص لازم است. انواع مختلفی از صداهای شبه گفتار را با او تمرین کنید خواهید دید که در ابتدا، حروف صدا دار مانند (آ، او، ای) و حروف بی‌صدا مانند (پ، ب، م) را که برای او آسانتر هستند، می‌سازد.
- درمورد کودکان بزرگتر بهتر است با اسباب‌بازی‌هائی که به شکل حیوانات هستند کار کنید. برای هر حیوان صداهای مناسبی درآورید و کودک را برای همراهی با خود تشویق کنید.
- صدای حیوانات، به بسیاری از صداهای مورد نیاز در سخن‌ گفتن در سنین بعدی نزدیک است. بنابراین خواهید دید که به‌تدریج، صداهای بیشتری را تقلید می‌کند و صداهای نامفهوم او به سخن گفتن و گفتار بزرگترها شباهت زیادتری پیدا خواهد کرد.

نوشته نانسی مولویل
ترجمه: فاطمه روشنی - کارشناس مامائی

منبع : فصلنامه شیر مادر