خرس کوچولو دیگر بزرگ شده

شخصیتهای جانوری در كتاب های خردسالان كنش هایی همانند انسان ها دارند و مشكلاتی كه این شخصیت ها با آن روبه رو هستند، می تواند به رشد شخصیت كودكان كمك كند. در حقیقت می توان گفت آثاری با شخصیت های جانوری این مجال را به كودك خردسال می دهد تا ارتباط صمیمانه تری با آنها برقرار كند و سبب رضایت شان شود، زیرا آفرینندگان این آثار شخصیت های جانوری را به رویارویی و چیرگی بر ترس ها و عواطف مشترك با كودك و حس های او وامی دارند. در آثار «مارتین وادل» خرس هایی را می توان یافت كه كودك به راحتی با آنها ارتباط برقرار می كند و در موقعیت های مشابه با خود او قرار دارند. ترس هایی مشترك، نیاز به توجه و بازی، كنجكاوی، مشغله والدین و... مجموعه داستان قصه های خرس كوچولو و خرس بزرگ پیشتر توسط رضی هیرمندی ترجمه شده بود و داستان «خوش بخوابی خرس كوچولو» نام كتاب دیگری است كه با همین رویكرد اخیراً توسط انتشارات افق به چاپ رسیده است.
كودكان در دوره های پیش دبستانی بازنمایاندن دنیای كودكانه خود را فرا می گیرند و به مرور به این تشخیص می رسند كه دیگران هم مانند آنها دارای احساس هایی هستند و با درك این احساسات به آرامی از مشاركت در فعالیت های گروهی و بازی لذت می برند. آنها به تدریج نتایج! خوب و بد كار را درك می كنند، كودكان ترس هایی غیرمنطقی همچون ترس از تاریكی، رعد و برق و جانوران و ترس از تنهایی را بروز می دهند. از گشت و گذار در محل های جدید و آشنا لذت می برند و به تدریج از آرام نشستن و گوش سپردن به قصه هایی كه برایشان خوانده می شود لذت می برند. از طرف دیگر كودكان به محیطی امن و پرمهر نیاز دارند و این امر به آنها كمك می كند تا بهتر «من» خود را بشناسند و اعتماد به نفس پیدا كنند و خودشناسی و احساس استقلال یكی دیگر از مراحل رشد كودكان خردسال است كه باید به آن بها داد. اما «مارتین وادل» خالق «قصه های خرس كوچولو و خرس بزرگ» همه این موارد را در این مجموعه آثار جای داده است. او كودك و مراحل رشدش را می شناسد و از طرفی به موقعیت، احساسات و مشغله والدین توجه دارد و در حقیقت هر دو طرف را درك می كند. این نویسنده با بهره گیری از شخصیت این دو خرس به راحتی با مخاطب ارتباط برقرار می كند و در خلال داستان به والدین هم چگونه رفتار كردن با كودك و نیازهای او را گوشزد می كند و از طرف دیگر موقعیت و احساسات والدین را هم برای كودك باز می گوید.
می توان گفت در لایه های زیرین كتاب های وادل گفتمانی بین والدین و كودكان برقرار است.
«داستان خوش بخوابی خرس كوچولو» داستان خرس كوچولویی است كه استقلال فردی را تجربه می كند و احساسش نسبت به خرس بزرگ مانع از فراموش كردن و ترك كردن او است:
«خرس كوچولو از تخته سنگ های روی خانه شان كه اسمش «غار خرس» بود بالا رفت. آن بالا جایی به اندازه خرس كوچولو یا یك خرده بزرگتر بود. خرس كوچولو با خودش گفت: «این جا می توانم یك غار برای خودم داشته باشم، با میز و صندلی و تختخواب.»
و در ادامه خرس بزرگ به خرس كوچولو كمك می كند تا وسایلش را از روی تخت سنگ ها به غارش ببرد. درست همان حمایت و هدایت والدین در كمك به استقلال فرزندشان. در هنگام خواب هم خرس بزرگ همین شیوه را به كار می گیرد و به خرس كوچولو می گوید: «خوش بخوابی، خرس كوچولو. اگر به من احتیاج داشتی، پایین توی غارمان هستم.»
و در حقیقت به این طریق حمایت خودش را در تمام لحظه ها به خرس كوچولو یادآور می شود.
اما موقع خواب خرس كوچولو می گوید: «نكند خرس بزرگ دلش برای من تنگ شده باشد.» و به همین دلیل به دیدن خرس بزرگ می آید.
و دیالوگ بین این دو صمیمیت و محبت والدین و فرزندان را یادآور می شود و در انتها «خرس بزرگ در حالی كه خرس كوچولو را در آغوش داشت روی صندلی نشسته بود. كنده ها توی بخاری آهسته آهسته می سوخت. خرس بزرگ، زیر لب گفت: «خوش بخواب خرس كوچولو.»
اما خرس كوچولو حالا دیگر خوابیده بود.»
مارتین وادل نویسنده ایرلندی این مجموعه تاكنون بیش از دویست كتاب برای كودكان و نوجوانان نوشته است. او جوایز گوناگونی از جمله دو بار جایزه «اسمارتیز» را دریافت كرده و برنده جایزه هانس كریستین اندرسن نیز شده است.

نویسنده: مارتین وادل
ترجمه: رضی هیرمندی
ناشر: افق، ۱۳۸۴
گروه سنی: ب
هیربد كهن

منبع : روزنامه شرق