جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


عابران یک دقیقه ای روان شناسی های خودمانی


عابران یک دقیقه ای روان شناسی های خودمانی
دوست داریم خوب زندگی كنیم و همیشه به آرزوهایی در گوشه و كنارهای روشن زندگی امید ببندیم، تا روز مبادا، فارغ از هر مشكلی با قافله آرزوهایمان همراه شویم و دور دنیای خوشبختی كه به ما رو كرده است، چرخ بزنیم!
اما گاه نمی دانیم این دنیا را چگونه زیبا ببینیم، گاهی آنقدر غرق در روزمرگی های دنیای ماشینی می شویم كه شفابخش ترین كلمات هم برایمان كارساز نیست .
شاید هم طبق عادت ، خودمان را به تقدیر می سپاریم و دلمان هم نمی خواهد برای لحظه ای در برابر مشكلات بزرگ و اتفاق هایی كه دلخواهمان نیست ، قد علم كنیم و قاطعانه بگوییم «نمی خواهم» و یا این كه كمی مثبت فكر كنیم و به مشكلات بگوییم، می توانیم در برابر تو بایستیم تا در مقابل زیبایی های زندگی، پوچ شوی.
تقریباً هر كسی می تواند دچار این افكار شود و چنین جملاتی را با خود زمزمه كند، در زندگی این راه را انتخاب كند، البته راهی كه مقصد آن، رسیدن به حال خوب باشد. حال خوب، شاید زندگی با عشق باشد، شاید هم باید برای این حال خوب مرد مریخی و زن ونوسی شد و همیشه، حتی روی زمین هم به امواج مثبت رسید. این جملات می تواند پیام های امیدواركننده یك كتاب باشد. یك كتاب روان شناسی كه صفحه به صفحه آن می تواند، التیام و شفا را برای روزهای زندگی تزریق كند.
بیشتر كتاب های روان شناسی كه به چنین مسائلی توجه دارند، بازار خوبی در میان مخاطبان خاص خود دارد. شاید مثل یك جور نسخه باشد برای آدم هایی كه فكر می كنند و یا این كه اعتقاد دارند با خواندن این كتاب ها به بهترین راه حل ها می رسند.
البته این كتاب ها ویژگی خاصی ندارد و از هر گروهی و قشری ممكن است به این كتاب ها روی بیاورند و دوست داشته باشند حداقل برای یك بار كتاب های روان شناسی را ورق بزنند، شاید این ورق زدن كسی را متوجه آنها نكند و به راحتی بتوانند راه حل مشكلات خود را لابه لای كلمات كتاب پیدا كنند.
در حال حاضر، تعداد كتاب های روان شناسی كه بیشتر آنها می خواهند جایگزین مشاوران وروان شناسان شوند، كم نیست و برای هر مشكل روحی، عاطفی، شخصیتی و روابط كاری... می توان چند نمونه از این مدل كتاب ها را با نویسندگان مترجمان مختلف پیدا كرد.
بعضی آدم ها، این كتاب ها را مثل دارو و قرص هایی می بینند كه هرچه بیشتر داشته باشند، خیالشان راحت تر است و می توانند در خلوت خود و در بین همه كتاب هایی كه برای خود تجویز كرده اند، به انتخاب دست بزنند تا هدف های خوشایندتری برای زندگی داشته باشند.
زهره داوودی، مشاور و روان شناس، ایجاد تغییرات در اهداف گذشته زندگی كه منجر به موفقیت های مطبوع افراد نشده است را یكی از خواسته های علاقه مندان به خواندن كتاب های روان شناسی می داند و می گوید: «در واقع این افراد می خواهند با كمك این كتاب ها به نوعی از مثبت اندیشی در تمام جوانب زندگی خود برسند تا بتوانند ساده تر بر مشكلات غلبه كنند.»
بیشتر مخاطبان این كتاب ها جذب عنوان هایی می شوند كه دوست دارند همه خواسته هایشان در همان عنوان به سر انجام برسد و روزنه های امید زندگی را هرچه زودتر و سریع تر از آن خود كنند.
داوودی، این مخاطبان را بیمارانی می نامد كه به دنبال نقاط مثبت زندگی بیراهه هایی را می روند كه ممكن است تحت هیچ شرایطی آنها را به بهترشدن نرساند و به تاریكی های زندگی برگرداند.
البته این مشاوره روان شناس اعتقاد دارد كه قسمت كوتاهی از زندگی ما در تاریكی است و مطمئناً روشنی های آن زندگی كه اندیشه های مثبت را در خود دارد، بیشتر است. شاید به دلیل همین سنگینی است كه مثبت اندیشی ها دور رانده می شود و مردم عادت دارند، باورهای غلط خود را كه قبول آنها راحت تر است، بپذیرند.
این كتاب ها شاید بتوانند در جای خود مفید باشند، اما گاهی برخی از كتاب های روان شناسی چند بار هم كه خوانده شود، نتیجه مثبتی نخواهد داشت و ممكن است تصور شخص نسبت به پیش زمینه ای كه در خصوص این كتاب ها داشته است، به هم بریزد و مجبور باشد كه برای قانع شدن به دنبال سبك های دیگری در این زمینه باشد، بتواند نویسنده ای را پیدا كند كه به نوعی با او همدردی كرده باشد.
دكتر باقری نیا به عنوان یك مترجم، این كتاب ها را راه حل مفیدی برای حل مشكلات نمی داند و كیفیت یك كتاب روان شناسی را در رابطه با مترجم و نویسنده آن می سنجد.
در واقع كتاب های روان شناسی هر دو كفه ترازو را به صورت مساوی پر كرده است: هم فایده دارد و هم ضرر.
این مترجم، فایده این كتاب ها را بیش تر از ضرر آنها می داند، از این لحاظ كه می توانند دریچه ای جدید برای آدم ها باز كند. آدم هایی كه اگر كمی خودبین باشند و از امكاناتی كه در اختیار دارند به نحو احسن استفاده كنند، می توانند به جهان متفاوت دیگری برسند كه دیدشان را نسبت به مشكلات زندگی هموارتر می كند.
پیچیدگی های دنیای امروز و روابط انسان ها می طلبد كه چنین كتاب هایی باشند و هر روز شاهد هستیم كه توجه مشتاقان را بیش تر به خود جلب می كند.
شهلایی مدیر انتشارات نقش و نگار، كه ناشر كتاب های روان شناسی است، یك كتاب خوب را پاسخی به نیازهای جامعه می داند و می گوید كه یك ناشر خوب باید با آگاهی از مسائل و پیچیدگی های روز، دست به انتخاب كتاب بزند. این ناشر، مخالف همه كلمات قصاری است كه جای كتاب های روان شناسی را اشغال كرده است.
از دیدگاه وی، كتاب مناسب باید فشار روانی كه مخاطب از آن رنج می برد را به صورت كاربردی برطرف كند، نه این كه فقط در قالب یك جمله یا پیام كوتاه امیدواركننده باشد.
متأسفانه در بازار كتاب، رشد مور و ملخی این كتاب ها خیلی زیاد شده است و به دنبال آن مخاطبانش هم همین طور.
البته شاید خواننده های این كتاب ها كه صرفاً می توانند كتاب های عامه فهم باشند، به بن بست های بیماران كلینیك های مشاوره روان شناسی نرسیده باشند و فقط از سر این كه حال و هوای روان شناسی كمی به مغزشان خطور كند، این كتاب ها را می خوانند.
این خواننده ها، عابران یك دقیقه ای كتاب های روان شناسی عام هستند كه بیش تر جذب نوشته های جذاب روی جلد و رنگ های دلنشین كتاب می شوند غافل از این موضوع كه «جلد كتاب هرچه می خواهد بگوید، بیننده باید عاقل باشد» .
البته این وضعیت برای نیمی از كتاب های روان شناسی است كه خاصیت مشاوره ای هم ندارند و فقط بازگوكننده داستان های واقعی دوست داشتنی و پراز راز و رمزهای موفقیت برای مخاطب هستند.
دكتر باقری نیا، دسته دیگری از این كتاب های روان شناسی را معرفی می كند كه افراد تمایل دارند از آنها همانند یك مشاور مكتوب استفاده كنند تا، شاید مقدمه ای باشد برای آشنایی ما با این مفاهیم.
در ادامه باید این نكته را اضافه كرد كه گاهی خرید چند جلد از این كتاب ها كم هزینه تر از یك ساعت مراجعه به یك روان شناس است.
با این وجود بیش تر مخاطبان ترجیح می دهند باز هم به همین كتاب ها مراجعه كنند، اگرچه با همان جلد و عنوان های مخاطب فریب باشد، یا این كه شاید بتواند كمی زمینه روان شناسی را به صورت كاربردی و كلینیكی داشته باشد.
در حال حاضر بازار كتاب های روان شناسی عامه فهم كه تقریباً هر كسی می تواند به راحتی یك رمان ساده،آن را مطالعه كند، روند صعودی خوبی را طی می كند و می تواند در این دنیای پیچیده بین روابط آدم های این عصر و مخصوصاً جامعه ما، هر لحظه هم جای بهتری برای خود پیدا كند و باز هم دوست داشته باشد كه راه های تازه تری برای بیرون راندن مشكلات به مخاطبان خاص خود معرفی كند.
شاید خواننده های كتاب های روان شناسی هم منتظر امتحان كردن این راه های نو باشند.
سارا منصوری
منبع : روزنامه همشهری


همچنین مشاهده کنید