جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

بازگشت پیروزمند


بازگشت پیروزمند
از آخرین روز دی ۱۳۵۷ كه امام‌خمینی(ره) عزم خود را برای بازگشت به تهران بر زبان جاری كردند، بختیار آخرین نخست‌وزیر شاه سیر سقوط مرحله به مرحله خود را بیشتر از گذشته احساس می‌كرد و این احساس از اظهارات و اقدامات وی و از روند تحولاتی كه به سرعت به وقوع می‌پیوست مشهود بود.
در همان روز ۳۰ دی بود كه چند ساعت پس از اظهارات امام، ارتشبد قره‌باغی از ریاست ستاد ارتش استعفا كرد؛ هر چند بختیار تلاش كرد مانع رفتن وی شود. روز اول بهمن رئیس شورای سلطنت به فرمان امام‌‌خمینی از مقام خود كناره‌گیری كرد و در استعفای خود شورای سلطنت را غیرقانونی خواند. در همین روز امام در مصاحبه‌ای تاكید كردند بختیار خیانتكار است و باید سرنگون شود.
فردای آن روز ـ روز دوم بهمن ـ ژنرال هایزر كه برای تحكیم دولت بختیار و واداشتن ارتش به همراهی با وی به ایران آمده بود، در تلگرافی به واشنگتن تصریح كرد«در صورت سقوط بختیار، ارتش برای حفظ یكپارچگی خود و كشور باید با آیت‌‌الله خمینی كنار آید.» سناتور «فرانك چرچ» رئیس كمیته روابط خارجی سنای امریكا نیز به دولت كارتر پیشنهاد كرد دست از حمایت بختیار بردارد زیرا این حمایت مردم ایران را خشمگین‌‌تر ساخته و سقوط دولت را تسریع می‌كند. در همین روز رمزی كلارك وزیر دادگستری پیشین امریكا پس از دیدار با امام‌‌خمینی در نوفل‌لو‌‌شاتو گفت: «كلید حل مشكل ایران فقط در دست ایشان است.»
روز سوم بهمن امام‌‌خمینی تاكید كردند: بالاترین قانون، اراده مردم است و ما با استفاده از همین قانون رژیم موجود را تغییر خواهیم داد. امام فرمودند: «ما موافق تمدن هستیم ولی نه آن چیزی كه شاه تبلیغ می‌كرد.» در این روز سید جلال‌الدین تهرانی رئیس مستعفی شورای سلطنت نیز در نوفل‌لو‌شاتو با امام خمینی ملاقات كرد و بار دیگر بر غیرقانونی بودن این شورا تاكید نمود.
روز چهارم بهمن، بختیار دستور بستن فرودگاه تهران را صادر كرد. این در حالی بود كه مردم از سراسر كشور به سوی تهران روان بودند تا در مراسم استقبال از امام شركت كنند. روز ۵ بهمن بختیار از امام‌ خواست برنامه بازگشت را به تاخیر اندازد، اما امام این درخواست را نپذیرفت.
روز ۶ بهمن اخبار متعددی از اعلام همبستگی كادر دیپلماتیك سفارتخانه‌های ایران در امریكا، اروپا و آسیا با انقلاب اسلامی به تهران رسید و افسران و همافران در پایگاههای نظامی شهرهای بزرگ، با انقلاب ابراز همبستگی كردند.
روز ۷ بهمن بختیار تلویحاً خواستار ملاقات با امام‌خمینی شد و امام نیز تصریح كردند كه وی و دولتش غیرقانونی است و باید استعفا دهد. در همین روز میلیونها نفر از مردم سراسر كشور خواستار بازگشایی فرودگاه شدند.
روز ۸ بهمن رژه بزرگی از افراد نیروی هوایی مركب از افسران و همافران در خیابانهای تهران به حمایت از اما‌م‌خمینی برگزار شد و روز ۹ بهمن بختیار خبر بازگشایی فرودگاه مهرآباد را اعلام كرد ولی گفت: «استعفا نمی‌دهد.» امام‌‌خمینی در همین روز از بختیار و دولتش به عنوان «حاشیه» یاد كردند و خطاب به مردم فرمودند: «خائن اصلی را با خفت بیرون كردید، این نتیجه را هم كه حاشیه‌‌ای بیش نیست از صحنه خارج كنید.» اخبار روز ۱۰ بهمن حاكی از تظاهرات گسترده در سراسر كشور علیه بختیار بود. فرودگاه نیز به تدریج به محاصره مردم در می‌آمد.
روز ۱۱ بهمن در ساعت ۵/۳ بعد از نیمه شب، امام به سوی هواپیمایی كه قرار بود ایشان را به تهران ببرد، براه افتادند.
صبح روز پنج‌شنبه ۱۲ بهمن ۱۳۵۷، هواپیمای حامل امام‌‌خمینی «ایرفرانس» در حالی كه صدها خبرنگار و فیلمبردار خارجی ایشان را همراهی می‌كردند در فرودگاه مهرآباد به زمین نشست. كثرت جمعیتی كه برای استقبال در خیابانهای فرودگاه تا بهشت زهرا (س) اجتماع كرده بودند در تاریخ ایران بی‌سابقه بود. عده كثیری هم كه در مراسم استقبال شركت‌ نكرده بودند در خانه‌های خود پای تلویزیون نشسته و مراسم را تماشا می‌كردند كه ناگهان برنامه قطع شد و سرود شاهنشاهی با تصویر شاه پخش گردید. این جریان كه نتیجه درگیری در ایستگاه فرستنده مركزی تلویزیون بین نظامیان و كاركنان پخش تلویزیون بود جمعیت بیشتری را به خیابانها كشاند.
امام‌‌خمینی پس از ایراد سخنان كوتاهی در فرودگاه، كه موضع ایشان را در مخالفت با رژیم سلطنتی و بقایای این رژیم روشن می‌ساخت، قسمتی از مسیر را با اتومبیل طی كرده و سپس با هلی‌كوپتری كه از طرف نیروی هوایی برای انتقال ایشان به بهشت‌زهرا در نظر گرفته شده بود عازم بهشت‌زهرا شدند. امام در نطق تاریخی خود در بهشت‌زهرا جای هیچگونه مذاكره و آشتی با رژیم سلطنتی و دولت منصوب شاه باقی نگذاشتند. جملاتی از این نطق كه عنوان درشت روزنامه‌‌های آن روز را تشكیل می‌داد این بود كه «من دولت تعیین می‌كنم. من توی دهن این دولت می‌زنم. من به پشتیبانی این ملت دولت تعیین می‌كنم. دولت غیرقانونی باید برود ...» امام‌‌خمینی در همین نطق اساس سلطنت پهلوی را باطل و غیرقانونی اعلام كردند و تاكید نمودند كه مجلس مؤسسانی كه رضاشاه را به سلطنت برگزید با زور سرنیزه تشكیل شده و غیرقانونی بوده است و به تبع آن سلطنت محمدرضاشاه هم باطل و غیرقانونی است. امام‌‌خمینی، در جواب بختیار كه گفته بود یك مملكت دو دولت نمی‌تواند داشته باشد اظهار داشتند این حرف صحیح است «لكن دولت غیرقانونی باید برود. تو غیرقانونی هستی. دولتی كه ما تعیین می‌كنیم متكی به آرای ملت است. متكی به حكم خداست.» یك قسمت مهم و حساس از سخنان امام خمینی خطاب، به ارتش و فرماندهان ارتش بود. از جمله اینكه «ما می‌خواهیم ارتش مستقل باشد ... ما می‌خواهیم ارتش مطیع مستشاران آمریكایی و اجنبی نباشد. آقای ارتشبد، آقای سرلشگر تو نمی‌خواهی مستقل باشی؟ می‌‌خواهی نوكر باشی؟». امام همچنین از قشرهایی از ارتش كه به ملت پیوسته‌اند تشكر كردند و اعلام داشتند كه ملت باقیمانده ارتشیان را نیز كه به مردم متصل شوند با آغوش باز خواهند پذیرفت.
روز ۱۲ بهمن از نقاط عطف تاریخ انقلاب اسلامی ایران به شمار می‌رود. پیروزی انقلاب و سقوط رژیم شاهنشاهی تنها ۱۰ روز پس از ورود امام صورت پذیرفت.
منبع : موسسه مطالعات وپژوهش های سیاسی


همچنین مشاهده کنید