پاک کننده خون

این چشم اندازی است كه متخصصان سلاح های میكروبی را نگران می كند: تروریست ها ویروس آبله را در یكی از شهرها آزاد كرده اند كه بیماری و ترس را در شهر می پراكند. چون درمانی برای این بیماری وجود ندارد و واكسن آن چندان در دسترس نیست، نخستین افرادی كه با آن برخورد می كنند و كسانی كه در اورژانس كار می كنند بسیار آسیب پذیر هستند. اما نوآوری تازه ای می تواند تلخی این داستان نگران كننده را برطرف سازد. شركت اتلون مدیكال، كه در زمینه فناوری زیستی در سن دیه گو كار می كند، دستگاه جابه جاشونده ای ساخته است كه ویروس ها را از خون پاك سازی می كند. این دستگاه، كه «هموپیوریفایر» به معنای پاك كننده خون نام گرفته است، نه تنها ویروس آبله بلكه شمار زیادی از ویروس های دیگر از جمله ماربورگ و ابولا را نیز پاك سازی می كند. دستگاه پاك كننده خون كه به اندازه یك خودكار است، خون بیمارانی را كه كلیه هایشان آسیب دیده است، پاك سازی می كند و می توان آن را دستگاه دیالیز همراه نامید. هم این دستگاه و هم دستگاه دیالیز از صافی بهره مندند كه مواد زهرآگین را از خون پاك می كند. اما دستگاه پاك كننده خون پادتن هایی مانند سیانوویرین نیز دارد كه به شماری از ویروس های گوناگون پیوند می شود و آنها را از خون برداشت می كند. این پادتن ها را در گیاهان تولید می كنند و می توان از گیاهان برای ساختن پادتن هایی برای میكروب هایی كه با مهندسی ژنتیك تولید شده اند نیز بهره گرفت. شركت اتلون دو نسخه از این دستگاه ساخته است. یكی با درازای ۳۰ و پهنای ۵۴/۲ سانتی متر برای كار در بیمارستان ها طراحی شده است؛ نمونه دیگر به اندازه یك خودكار بزرگ كه می توان آن را با خود به همراه داشته است. هر دو نسخه به یك پمپ مرتبط می شوند. اما نمونه همراه، بدون آن نیز كار می كند و از قلب بیمار به عنوان موتور بهره می گیرد تا خون را از درون صافی بگذراند. شركت اتلون به تازگی چند دستگاه پاك كننده خون را به مركز نظارت و پیشگیری از بیماری ها در آتلانتا فرستاده است تا مورد آزمون قرار گیرند. با این همه، شركت آزمون های خود را در جانوران با پیروزی به انجام رسانده است و امید دارد تا پایان سال آن را در گروهی از بیماران بیازماید.
• چگونگی كار دستگاه پاك كننده خون
۱- خون آلوده از راه یك لوله كه به یكی از سرخرگ ها مرتبط است، به درون دستگاه پاك كننده خون جریان می یابد.
۲- مواد زهرآگین از آن برداشت می شوند. ویروس های كوچك از صافی می گذرند، اما سلول های سفید و قرمز خون از آن نمی گذرند. صافی از ماده ای به نام پلی سولفان درست شده و روی آن با پادتن ویژه ای پوشیده است. پادتن ها به میكروب های بیماری زا پیوند می شوند و از ورود دوباره آنها به خون جلوگیری می كنند.
۳- خون پاك سازی شده از راه لوله دوم، كه به درون سرخرگ دیگری راه دارد، به جریان خون بازمی گردد. بدن انسان نزدیك ۵ لیتر خون دارد. همه این خون طی ۱۲ دقیقه از دستگاه پاك كننده خون می گذرد. این فرآیند بارها انجام می شود تا طی چند ساعت همه مواد زهرآگین از خون برداشت شوند.

popsci.com,Mar.۲۰۰۶

دیوید كوهن
ترجمه: حسن سالاری

منبع : روزنامه شرق