جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا
آغاز انقلاب فرهنگی از دانشگاه
دانشگاه از زمان تاسیس آن (۱۳۱۴) مهمترین مركز مبارزات آزادیخواهانه ملت ایران بوده است. حتی پیش از آن نیز در میان كسانی كه مبارزات ضد استبدادی را پیش میبردند، هموارههای چهرههای دانشگاهی كه عموماً در خارج از كشور تحصیل كرده بودند به چشم میخورد. دانشگاه تهران و دانشگاه تبریز به علت سابقه بیشتری از نظر تاثیرگذاری در تحولات نقش بیشتری را داشتند. پس از شهریور ۱۳۲۰، دانشگاه به یكی از مراكز اصلی تحركات سیاسی تبدیل شد. نقش دانشگاه و دانشگاهیان در جریان ملی شدن صنعت نفت به رهبری دكتر محمد مصدق كه خود چهرهیی دانشگاهی محسوب میشود، نیز بسیار چشمگیر بود. حتی پس از كودتای ۲۸ مرداد نیز هم در تاسیس نهضت مقاومت ملی و هم در بیانیههایی كه علیه دولت كودتا و قرارداد كنسرسیوم نفتی صادر شد، دانشگاهیان صفوف اصلی مبارزه بودند. حادثه ۱۶ آذر ۱۳۳۲ و كشتار دانشجویان در صحن دانشگاه تهران كه اوج نارضایتی ملت از دولت كودتا را به تصویر میكشید، نمونه دیگری برمیزان تاثیرگذاری دانشگاه در مبارزات مردم ایران است.
در سالهای ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۳ نیز ظهور اندیشمند با نفوذی چون علی شریعتی از دانشگاه و حركت فكری عظیمی كه او به وجود آورد، دانشگاه را به مركز توجه ملت ایران مبدل كرد. با نزدیكتر شدن موج انقلاب در سال ۱۳۵۶، نقش دانشگاه بیش از پیش برجسته شد. زمانی كه با اوجگیری تظاهرات و تحصنهای دانشجویی، دانشگاه تهران و دانشگاه ملی (شهید بهشتی) تعطیل شد. استادان و كاركنان دانشگاه در دانشگاه تهران متحصن شده و خواستار آزادی زندانیان سیاسی شدند. سیزدهم آبان ۵۷ نیز با هجوم نظامیان به دانشگاه، گروه زیادی از دانشجویان و دانشآموزان كشته شدند و به این ترتیب دانشگاه كاملاً تعطیل شد. زمانی كه دولت بختیار از ورود امام خمینی(ره) به ایران جلوگیری كرده بود جمعی از روحانیون در مسجد دانشگاه تهران متحصن شدند. در مورد اهمیت دانشگاه در جریان انقلاب نكات بسیاری میتوان ذكر كرد. پس از پیروزی انقلاب نیز دانشگاه به عنوان محل برگزاری نماز جمعه انتخاب شد و مهندس بازرگان نیز اولین سخنرانی خود را در دانشگاه انجام داد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی از آنجایی كه بسیاری از گروههای سیاسی توان تاثیرگذاری بر توده مردم را نداشتند و از آنجایی كه میزان اثرگذاری دانشگاه را تجربه كرده بودند، عمده فعالیت خود را در مراكز دانشگاهی متمركز كردند. از طرفی جو ملتهب پس از پیروزی انقلاب و آزادی بینظیری كه پس از آن ایجاد شده بود، دانشجویان نیز چندان تمایلی برای حاضر شدن در كلاسهای درس نداشتند و مسائل سیاسی جاذبه قویتری برای آنان داشت كه این امر پس از وقوع یك انقلاب فراگیر به صورت طبیعی نمود پیدا كرد.
در این میان جریانهای چپ ماركسیستی بیشترین نفوذ را در این مراكز به دست آورده بودند. این گروهها كه به علت موقعیت فكری و اجتماعی خود امكان حضور در مراكز سنتی شهری و روستایی را نداشتند، دانشگاهها را تنها نقطه امید خود برای تاثیرگذاری بر روند انقلاب میدانستند. روز اول مهرماه ۱۳۵۸، امام خمینی(ره) در پیامی به مناسبت بازگشایی دانشگاهها مینویسد: «سلام بر دانش و دانشگاهیانی كه چراغ راه هدایت و راهنمایی ملت به سوی تعالی و سعادت و فضل و فضیلت میباشند... سلام بر دانشجویان و استادانی كه در سالهای طولانی اختناق با محرومیتها و شكنجهها و ناراحتیهای روحی و جسمی مواجه و با شهامت و شجاعت در مقابل استبدادها و قلدریها ایستاده و تسلیم قدرتهای شیطانی نشدند.» ایشان در ادامه این پیام با اشاره به اینكه احتمالاً بعضی گروهها در كار دانشگاهها اخلال كنند و از رفتن سر كلاسها جلوگیری كنند از دانشجویان میخواهد كه نسبت به چنین اقداماتی بیتفاوت نباشند و در بخش دیگری از پیام خود فرمودند: «اسلام دین مستند به برهان و متكی به منطق است و از آزادی بیان و قلم نمیهراسد و از طرح مطلبهای دیگر كه انحراف آنها در محیط خود آن مكتبها ثابت و در پیش دانشمندان خودشان شكست خورده هستند، باكی ندارد. شما دانشجویان محترم نباید با پیروان مكتبهای دیگر با خشونت و شدت رفتار و درگیری و هیاهو راه بیندازید كه میدانم نخواهید كرد و خود با آنان به بحث و گفتوگو برخیزید و از دانشمندان اسلامی دعوت كنید با آنان در بحث بنشینند تا تهیبودن دست آنها ثابت شود».
رهبر فقید انقلاب میافزاید: «ما با آزادی و منطق، موافق هستیم ولی اگر توطئه و خرابكاری باشد، تكلیف دیگری داریم و از خداوند متعال خواستارم كه كار به آنجا نكشد».
پس از آن در مذاكرات شورای انقلاب نگرانیهایی مطرح میشود. شهید بهشتی در جلسه مورخ ۱۴/۶/۱۳۵۸ میگوید: «گروههای مخالف مسیر انقلاب، ممكن است از تجمع در دانشگاهها و مدارس برای منظورهای خود بهرهبرداری كنند، طبعا باید پیشبینی لازم را در این امر داشت». پس از آنكه لزوم پاكسازی دانشگاهها از گروهكهای مخالف انقلاب احساس شد زمینه انقلاب فرهنگی فراهم آمد. شورای انقلاب همه دانشگاهها را از ۱۵ خردادماه تعطیل اعلام كرد تا به وضع آنها رسیدگی شده و فرصت كافی برای تهیه برنامه و نظام آموزشی جدید به وجود آید. در دوم اردیبهشتماه ۱۳۵۹، انقلاب فرهنگی بطور رسمی آغاز شد و پس از چند روز مهلت برای خروج گروههای سیاسی از دانشگاهها، مجددا تا آخر امتحانات پایانی سال بازگشایی شد و امامخمینی(ره) فرمان تشكیل «ستاد انقلاب فرهنگی» را در ۲۴ خردادماه ۱۳۵۹ صادر كردند.اقدامات ستاد انقلاب فرهنگی از سال ۱۳۵۹ شروع و در سال ۱۳۶۳ پایان پذیرفت و از آن پس امور اصلاحی دانشگاهها برعهده شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت.
● ستاد انقلاب فرهنگی
اولین قدمی كه توسط ستاد انقلاب فرهنگی برداشته شد، تشكیل گروههای برنامهریزی فنی مهندسی، كشاورزی، هنر، علوم انسانی، پزشكی و علوم پایه بود و هدف كلی واحد برنامهریزی آموزشی در رشتههای مختلف برای رسیدن به دانشگاه اسلامی بود. برای هر مجموعه از رشتههای تحصیلی مرتبط، یك گروه تخصصی در ستاد شكل گرفت كه این گروهها براساس اهداف عمومی دانشگاههای اسلامی اقدام به تدوین اهداف تخصصی رشته خود نمودند. یكی از بخشهای مهم در ستاد انقلاب فرهنگی، جهاد دانشگاهی بود كه هم مدیریت دانشگاهها و هم نظارت بر اجرای پارهیی از مصوبات ستاد انقلاب فرهنگی را برعهده داشت.
پس از تشكیل ستاد، در مدت كوتاهی، شورای جهاد دانشگاهی به مثابه تنها نماینده ستاد انقلاب فرهنگی در دانشگاههای سراسر كشور تشكیل شد. تاسیس كمیته گزینش استاد از دیگر اقدامات این ستاد بود. از وظایف این كمیته، انتخاب استادان مناسب فرهیختهیی بود كه هم از لحاظ علمی و هم از نظر اخلاقی مورد انتخاب قرار میگرفتند و به موازات آن كمیته گزینش دانشجو نیز برای اولین بار در سال ۱۳۶۱ پس از بازگشایی دانشگاهها شكل گرفت.در ابتدای كار ستاد، مقرر شده بود كه دانشگاهها بمدت ۶ ماه بسته بمانند تا طی این مدت، اهداف انقلاب فرهنگی یعنی اسلامی شدن دانشگاهها و برنامهریزی برای آن محقق شود. در حالی كه این مدت، دو سال طول كشید و پس از این مدت طولانی نیز تنها كلاسهای رشتههای فنی و مهندسی تشكیل شد و برگزاری كلاسهای رشته علوم انسانی به تعویق افتاد. بعد از آن در آذرماه ۱۳۶۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی به منظور رفع نقیصههای ستاد آغاز به كار كرد.
رضا شجاعیان
منبع : روزنامه اعتماد
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
اسرائیل ایران حمله ایران به اسرائیل آمریکا گشت ارشاد سفر استانی ارتش جمهوری اسلامی ایران ایران و اسرائیل دولت وعده صادق دولت سیزدهم جنگ
سیل زلزله قتل قوه قضاییه تهران کنکور سیلاب شهرداری تهران آموزش و پرورش پلیس سلامت سازمان هواشناسی
بانک مرکزی خودرو قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا بازار خودرو ایران خودرو حقوق بازنشستگان قیمت سکه بورس دلار مالیات
تلویزیون احسان علیخانی شبکه نمایش خانگی سینمای ایران کتاب موسیقی سریال دفاع مقدس تئاتر
دانشگاه تهران دانشگاه آزاد اسلامی
رژیم صهیونیستی فلسطین عملیات وعده صادق جنگ غزه روسیه سازمان ملل چین حماس اسراییل حسین امیرعبداللهیان حزب الله لبنان لبنان
پرسپولیس فوتبال صنعت نفت آبادان استقلال لیگ قهرمانان اروپا رئال مادرید بارسلونا بازی لیگ برتر کشتی فرنگی تراکتور سپاهان
هوش مصنوعی سامسونگ تلگرام اپل وزیر ارتباطات ایلان ماسک ناسا عیسی زارع پور
چاقی پیاده روی درمان و آموزش پزشکی دیابت سلامت روان