با کنجد روز نان‌ نوشت‌: بهار

در آیین‌های‌ باستانی‌ ایران‌ برای‌ هر جشن‌ یا مراسم‌ مذهبی‌، خوانی‌ گسترده‌ می‌شد كه‌ در آن‌، افزون‌ بر وسایل‌ و اسباب‌ نیایشی‌، فرآورده‌های‌ فصل‌ و خوراكی‌های‌ گوناگون‌ نیز بر خوان‌ نهاده‌ می‌شدند. زیرا خوردن‌ خوراكی‌ در جشن‌ها و مراسم‌ دینی‌، یكی‌ از آداب‌ دیرینه‌ در ایران‌ بود و «میزد» نام‌ داشت‌.
این‌ خوان‌ را بر صفه‌یی‌ بلندتر از زمین‌ می‌چیدند و شخصی‌ را هم‌ برای‌ پخش‌ كردن‌ خوراكی‌ها و پذیرایی‌ می‌گماشتند كه‌ میزدپان‌ نام‌ داشت‌، یعنی‌: پاینده‌ خوان‌. امروزه‌ میزد به‌ صورت‌ میز و میزدپان‌ به‌ صورت‌ میزبان‌ در زبان‌ فارسی‌ به‌ كار می‌روند.
خوان‌ نوروزی‌ را روی‌ بهترین‌ بافته‌ها (شال‌ یا ترمه) می‌گستردند و بهترین‌ و نفیس‌ ترین‌ بشقاب‌ها، شمعدان‌ها و آتشدان‌ها را روی‌ آن‌ می‌چیدند. این‌ رسم‌ خوان‌ چیدن‌، امروزه‌ نیز در عروسی‌ها و سوگواری‌ها پابرجاست.
در دوران‌ ساسانیان‌، بازرگانی‌ ابریشم‌ ساسانی‌ از رونق‌ بسزایی‌ برخوردار بود و دست‌ بافته‌های‌ نفیس‌ با نخ‌های‌ زری‌ و نقره‌ یی‌، به‌ كشورهای‌ آسیایی‌ و اروپایی‌ صادر می‌شدند. هنوز هم‌ از این‌ پارچه‌ها در موزه‌های‌ نامدار گیتی‌ نگاهداری‌ می‌شود.
ساسانیان‌ با برخی‌ از این‌ كشورها، بازرگانی‌ كالا به‌ كالا داشتند. فراورده‌های‌ ساسانی‌ در هندوستان‌ با ادویه‌ و در چین‌ با ظرف‌های‌ گرانبها و نفیس‌ از جنس‌ كائولین‌ مبادله‌ می‌شدند. چون‌ این‌ قاب‌ها از چین‌ به‌ ایران‌ آورده‌ می‌شدند، ظرف‌های‌ چینی‌ نام‌ گرفتند.
این‌ ظرف‌ها در زبان‌ عربی‌ نیز، به‌ نام‌ كشور صین‌ ظرف‌های‌ صینی‌ نامیده‌ می‌شوند. ایرانیان‌ بعدها این‌ واژه‌ را به‌ صورت‌ سینی‌ نوشتند و آن‌ را برای‌ ظرف‌های‌ فلزی‌ به‌ كار بردند.
● نماد گرایی‌ سفره‌ نوروزی‌
سبزه‌: معمولاً از دانه‌ گندم‌، عدس‌ یا جو درست‌ می‌شود و نماد تجدید حیات‌ و تولدی‌ دوباره‌ است‌. رنگ‌ سبز آن‌ رنگ‌ ملی‌ و مذهبی‌ ایرانیان‌ است‌.
سنجد: نماد عشق‌ و مهربانی‌ و محبت‌ است‌.
سیب‌: سیب‌ سرخ‌ بزرگ‌ نماد تندرستی‌، سلامتی‌ و زیبایی‌ است‌.
سمنو: گندم‌ و غذاهایی‌ كه‌ با گندم‌ درست‌ می‌شوند نماد باروری‌ گیاهان‌ و حاصلخیزی‌ هستند.
سركه‌: سركه‌ نماد صبر و شكیبایی‌ است‌.
سماق‌: بیشتر ایرانیان‌ سماق‌ را نماد گیرایی‌ و جذابیت‌ زندگی‌ می‌دانند، بعضی‌ نیز معتقدند سماق‌ به‌ دلیل‌ رنگ‌ سرخ‌ و آتشینش‌ یادآور پگاه‌ و طلوع‌ خورشید است‌.
سیر: مظهر تندرستی‌ و سلامتی‌ كامل‌ است‌.
سركه‌: نماد رونق‌ و شكوفایی‌ و دارایی‌ است‌.
سنبل‌: گل‌ سنبل‌ بنفش‌ یا صورتی‌ نماد زندگی‌ و زیبایی‌ است‌ و همچنین‌ آمدن‌ بهار را بشارت‌ می‌دهد.
سنگك‌: بعضی‌ از ایرانیان‌ نان‌ سنگك‌ بر سر سفره‌ خود می‌گذارند كه‌ نماد رونق‌ و شكوفایی‌ است‌.
گل‌: نماد دوستی‌ است‌.
ماهی‌ قرمز: نماد زندگی‌ است‌.
آیینه‌: در بالاترین‌ بخش‌ سفره‌ قرار داده‌ می‌شود تا نور و روشنایی‌ و راستی‌ را در سال‌ جدید به‌ ارمغان‌ آورد.
شمع‌: در دو سمت‌ آیینه‌ قرارداده‌ می‌شود و مظهر نور و روشنایی‌ است‌. زرتشتیان‌ در قدیم‌ براین‌ باور بوده‌اند كه‌ سرزمین‌ اهورامزدا سرزمین‌ نور و روشنایی‌ است‌ و هركجا كه‌ نور باشد شیطان‌ در آن‌ راه‌ نمی‌یابد. بعضی‌ نیز براین‌ باورند كه‌ شمع‌ نماد سرور و شادی‌ است‌.
تخم‌ مرغ‌: تخم‌ مرغ‌ها كه‌ بنابر سلایق‌ افراد با رنگ‌های‌ گوناگون‌ تزیین‌ می‌شوند مظهر باروری‌ و حاصلخیزی‌اند.
كتاب‌ مقدس‌: پیروان‌ مذاهب‌ مختلف‌ بنابر اعتقادات‌ مذهبی‌ كتاب‌ مقدس‌ خود را بر روی‌ سفره‌ قرار می‌دهند كه‌ این‌ كتاب‌ به‌ منزله‌ طلب‌ آمرزش‌ و بركت‌ است‌.
اسپند: در زمان‌های‌ قدیم‌ مقدس‌ بوده‌ و در رسوم‌ مربوط‌ به‌ دعا و نیایش‌ به‌ كار برده‌ می‌شده‌. بنابراین‌ قراردادن‌ آن‌ در سر سفره‌ را خوش‌ یمن‌ می‌دانند. سپنتا ریشه‌ واژه‌ اسپند است‌ كه‌ در اوستا آمده‌ و به‌ معنی‌ مقدس‌ است‌.
آب‌:نماد روشنایی‌ و پاكی‌ است‌. برخی‌ براین‌ باورند كه‌ آب‌ و سكه‌ باید در كنار یكدیگر قرار گیرند و سكه‌ را درون‌ ظرفی‌ از آب‌ سرسفره‌ می‌گذارند.
پرتقال‌: پرتقال‌ را معمولاً در ظرف‌ آب‌ قرار می‌دهند كه‌ نمادی‌ است‌ از كره‌ زمین‌ در مركز كائنات‌.نان‌: امروزه‌ بعضی‌ از مردم‌ نان‌ سنگك‌ بر سر سفره‌ خود می‌گذارند اما در قدیم‌ در عصر ساسانیان‌ مردم‌ نان‌هایی‌ به‌ اندازه‌ یك‌ كف‌ دست‌ یا كوچك‌تر می‌پختند كه‌ درن‌ نام‌ داشت‌. آنها این‌ نان‌ را بر سر سفره‌ نوروزی‌ خود قرار می‌دادند و برخی‌ اوقات‌ با كنجد روی‌ آن‌ جملاتی‌ درخصوص‌ تبریك‌ سال‌ جدید می‌نوشتند.

سروین‌ عالی‌ داعی‌

منبع : روزنامه اعتماد