خورشید در سرزمین های دیجیتالی غروب نمی کند

افزایش سطح كسب و كار براساس شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات ، تاثیر مستقیمی در ارتقای اشتغال مولد و ارتقای سطح بهره وری در فناوری های روز شده است. فرایندی كه رسانه های نسل سوم برای ساكنان دهكده جهانی مك لوهان به ارمغان آورده است، نقشی به مراتب بیش از اختراع برق ادیسون در چند سده پیش داشته است. ارزش افزوده ای كه فناوری اطلاعات در حوزه های گوناگون برای فعالان خود به ارمغان آورده ، تاكنون در تاریخ علم و تجارت بی سابقه بوده است. در حقیقت، پول در سرزمین هایی است كه امروزه از آنها به سرزمین دیجیتال نام می برند. پولی كه بر خلاف روش های سنتی كسب درآمد ، به ۲ مولفه بنیادی نیاز ندارد: یكی سرمایه گذاری كلان و دیگری ، مكان و زمان خاص! امروز ، بر درآمد و روش های درآمدزایی بزرگان فناوری اطلاعات دنیا نگاه می كنیم. امیدواریم نام یك شركت ایرانی هم حداقل تا ۲۰ سال آینده در فهرست برترین های آی تی جهان قرار بگیرد.
● سهام های میلیاردی
در فهرست باشگاه ثروتمندان جهان، هم چون چند سال اخیر، نام پدر سیستم عامل های دنیا ، بیل گیتس به چشم می خورد. ۴۵ میلیارد دلار سرمایه، رقمی است كه مجله مشهور فورچونwww.fortune.com در سال ۲۰۰۴ برای رهبر مایكروسافت اعلام كرد. حضور گیتس در صدر باشگاه ثروتمندان و عدم تغییر در رتبه وی در ۵ سال اخیر، نشان دهنده ارزش و نوع اثربخشی فراگیر سرمایه های موجود در فناوری اطلاعات است كه بیشترین حجم گردش مالی سال های اخیر را در حوزه صنعت و تجارت به خود اختصاص داده است. بیش از یك سوم كل گردش تجارت جهانی در سال گذشته، متعلق به حوزه فناوری اطلاعات و رسانه های دیجیتال بود كه این مسئله، هشدار بزرگی برای كشورهای دور افتاده از تجارت الكترونیك
commerce -e به شمار می رود. براساس گزارش گلدن ساچز، در سال ۲۰۰۵ میلادی، انتظار می رود كه سقف هزینه های صرف شده در بخش تبلیغات آن لاین online advertising به ۲/۱۸ میلیارد دلار برسد و از این راه ، هزاران سایت معتبر وب كه رقم بازدیده كننده ای بیش از ۱ میلیون HIT در روز دارند، بزرگان صنایع و تجارت جهان را به سمت و سوی این بازار پرطمع جذب كنند. بیش از ۵۰ میلیون سایت اینترنتی كه تا اوایل سال ۲۰۰۵ براساس گزارش www.webhosting.info راه اندازی شده است ، میلیون ها دلار را به جیب شركت های ارائه دهنده hosting و شركت های طراحی وب كرده است. حجم بالای اشتغال زایی كه در ۲۰ سال اخیر در حوزه رسانه های نسل سوم ایجاد شده است، تاكنون با هیچ مقطع تاریخی قابل مقایسه نیست. شركتی مثل گوگل ، سایت به ظاهر كوچك www.google.com را با امكانات بی نظیری كه در اختیار كاربران خود قرار می دهد و همگی اكثراً رایگان است، با ۱۱۰۰ كارمند در ۲۰ كشور جهان مدیریت می كند. جالب آن است كه برخی از این كارمندان، فقط در خانه خود نشسته اند و پس از ارائه گزارش كاری ماهانه خود ، حقوقشان روی كارت های اعتباری صادر می شود.
در حالی كه یك بار هم به دفتر گوگل مراجعه نكرده اند. وضع در مایكروسافت و یاهو و آمازون نیز تقریباً چنین است. كاهش هزینه های فیزیكی و سرباری كه قبلاً برای شركت های تمام فیزیكی ایجاد می شد، این بار كم و به این ترتیب ، رقم نهایی تولید یك محصول از سوی فروشنده، بسیار كمتر از رقم های تولیدی در سال های گذشته است. وضع در صنعت سخت افزار نیز به این ترتیب است. تا پایان سال ۲۰۰۵ میلادی، تعداد ۷۹۵ میلیون گوشی تلفن همراه توسط شركت های ممتازی چون نوكیا ، سونی، ال جی و زیمنس در جهان به فروش رفته است و پیش بینی می شود كه این رقم به ۹۰۰ میلیون گوشی تلفن همراه در سال ۲۰۰۶ بالغ شود. یعنی از هر ۷ نفر در دنیا، یك نفر صاحب موبایل است.
با رشد اینترنت در كشورهای مختلف جهان ، امروز به راحتی می توان ادعا كرد كه از هر ۶ نفر، یك نفر روزانه به اینترنت متصل می شود و ۱۵ درصد كل جمعیت ۶ میلیاردی كره خاكی ، دارای یك نشانی پست الكترونیك فعال هستند. یعنی ۱۵ درصد جمعیت كره زمین آن لاین و در دسترس الكترونیكی هستند! آیا این باور را ۳۰ سال پیش نیز می توانستیم به ذهن خطور دهیم ؟ مایكروسافت در ۲۰ سال فعالیت خود با فراز و نشیب های فراوانی روبه رو بوده است. از dos۶.۲ تا ویندوز لانگهورن ، غول نرم افزاری دنیا را در ۳۱ اوت ۲۰۰۵ میلادی، با ۲۹۴ میلیارد دلار ارزش سهام مواجه كرده است. اینتل و IBM هر یك با ۱۵۷ و ۱۲۹ میلیارد دلار ارزش سهام، در رتبه های دوم و سوم بعد از مایكروسافت قرار دارند. سهام بزرگان وب سایت در اینترنت نیز رو به افزایش است. گوگل، ۲۸۸ دلار به ازای فروش هر سهم خود در آمد دارد و خرده فروشی ebay.com نیز ۴۸ دلار قیمت هر سهم خود را تعیین كرده است و ۳ برابر خرده فروشی amazon.com ، یعنی به مقدار ۵۸ میلیارد دلار سرمایه در اختیار دارد.
● درس های دیجیتالی
گسترش فعالیت های متنوع و تجاری سایت های مشهور وب ، درآمدهای مضاعفی را به جیب صاحبان امپراتوری های دیجیتال ، سرازیر كرده است و بر رونق سرزمین دیجیتالی افزوده است. بسیارند كسانی كه راه كسب و كار را در قرن بیستم، از اساتید مدرسه های آموزش عالی تجارت و اقتصاد هاروارد و كمبریج یاد گرفتند. اما الان ، مدرسه گوگل ، یاهو و آمریكن آن لاین، با رفتار سازمانی الكترونیكی e- organizational behavior خود ، درس درآمدزایی را در دهكده جهانی به كاربران یاد می دهند. این درس، بر ۳ مولفه كلی خلاصه می شود: نوآوری ، نوآوری، نوآوری. بله، نوآوری رمز بقا و پیروزی در دنیای كنونی مشهور به موج سوم تافلر است. ارزش افزوده ، كاربردی كردن خلاقیت، مدیریت بهینه مدرن، بسیج نیروهای مادی و معنوی در برنامه ریزی مبتنی بر هدفی كه پیتر دراكر www.peterdrucker.com آن را ابداع كرد، همه و همه در چارچوب این مولفه راهبردی خلاصه شده است. محصولات نوآوری های اینترنتی اخیر كه توسط چند شركت بزرگ ارائه خدمات وب ایجاد شده است، نشان دهنده بارز تبلور فكرهای دیجیتالی در سال های آغازین هزاره سوم است. هزاره ای، كه امروز نام هزاره دیجیتالی Digital Millennium)) برای آن ثبت شده است. گوگل با راه اندازی بیش از ۱۲ لابراتوار در حال توسعه و ارائه بیش از ۳۰ كاربرد مختلف برای كاربران میلیونی خود، درآمد نجومی وب مدار خود را در سیلیكون ولی براساس خدمات جست وجوی وبی ، ارتقا می دهد.هر چند وقت یك بار، یك سرویس جدید از گوگل، تاثیر مستقیمی در افزایش سهام این شركت گذاشته است و امروز كه سرویس جست وجوی نقشه های ماهواره ای برخی از نقاط اروپا و آمریكا، توسط این شركت ارائه شده است ، هزاران نفر از سرویس ماهانه این خدمات بهره جسته اند. یك عده با پرداخت ماهانه ۲۰ تا ۴۰۰ دلار در سال از سوریس گوگل ارث http://earth.google.com استفاده می كنند و از كیلومترها بالاتر، ساختمان خود را مشاهده می كنند و از یك طرف هم ، مراكز نظامی كره جنوبی از پخش تصاویر توانایی نظامی خود از طریق این سرویس خشمگین می شوند. سرقت ۵ میلیارد دلاری موسیقی دیجیتال در وب در سال گذشته نیز از جمله مخرب ترین نقش فناوری دیجیتالی در اقتصاد به شمار می رود كه در كنار فعالیت های هكینگ و دزدی های دیجیتال میلیون دلاری در اروپا و آمریكای شمالی، درس های غیراخلاقی دنیای دیجیتال در حال افزایش است. اگرچه بسیاری از كشورها، سالانه میلیون ها دلار صرف مقابله با هرزه نگاری در صفحات وب می كنند، اما همچنان تجارت سكس در وب، پول خوبی را در جیب استكبار اینترنتی می ریزد.
● بازار دیجیتال ایران
سرزمین دیجیتالی ایران در حال شكل گرفتن است. از اواخر دهه شصت كه بحث سازندگی و پایان جنگ تحمیلی و تقویت بخش خصوصی در دستوركار سران نظام قرار گرفت، افق هایی در تدوین و استقرار نظام آی تی مدار كشور با تشكیل شورای عالی انفورماتیك ایران www.shci.ir شكل گرفت كه بعداً با ایجاد شورای عالی فناوری اطلاعات و تغییر نام وزارت پست و تلگراف و تلفن به وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات هدفمند شد. برگزاری حداقل ۱۰ دوره نمایشگاه بین المللی اله كامپ ، اله سیت، نمایشگاه بین المللی مخابرات و تدوین طرح توسعه و كاربرد فناوری اطلاعات ایران یا تكفا www.takfa.ir از جمله نمونه كارهای ساختاری صورت گرفته در زمینه استقرار سرزمین دیجیتالی در ایران است. دولت الكترونیك ایران از پایان دوره ریاست جمهوری آقای هاشمی تا پایان دوره ریاست جمهوری آقای خاتمی ، بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان در قالب طرح تكفا و از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور ، فقط برای توسعه سایت های دولتی وب ایران در اینترنت بودجه دریافت كرد و میلیاردها تومان نیز برای توسعه تحقیق و توسعه برنامه های نرم افزاری و سخت افزاری بخش خصوصی كه محرك دولت الكترونیك ایران است ، ظرف این سال ها پرداخت گردید. گسترش ۵۶ هزار كیلومتری كابل فیبرنوری در ایران در سال جاری، بخشی از بسترسازی های سرزمین دیجیتالی در ایران زمین به شمار می آید كه نوید آینده ای درخشان را برای فعالان این بخش به ارمغان می آورد.
به نظر می رسد، رسیدن به سرزمین های دیجیتالی، نیاز به اكتشاف عجیب ندارد. این سرزمین ها كشف شدنی نیست بلكه ساختنی است و شهرك های دیجیتالی را مانند نمونه های خارجی آن، باید به همت و تلاش متخصصان ایرانی راه اندازی كرد. این تلاش، نیازمند برنامه ریزی كلان و مدون و هوشمند دولت و توجه به نیازهای مختلف كشور در عرصه های گوناگون است. اعطای بودجه های كلان وقتی قابل توجیه است كه نیازهای مربوطه در جهت گسترش بستر الكترونیكی شدن شهرها و روستاهای كشور به سوی سرزمین دیجیتال گام بردارد.

علی محمد آقازمانی

منبع : پایگاه اطلاع رسانی ITanalyze