جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا
برنامه غذایی شیرخواران
دو هفته اول: تغذیه با حریره بادام .حریره بادام نیز مانند فرنی از یك قاشق مرباخوری یك بار در روز شروع میشود و تا روز ششم و هفتم به دوازده قاشق مربا خوری در روز میرسد.فراموش نشود كه در این مدت به تدریج مقدار و دفعات تغذیه با حریره بادام افزایش مییابد و تغذیه با فرنی كم میشود.
دو هفته آخر: ضمن ادامه تغذیه با شیر مادر قبل از هر وعده غذای كمكی، در این دو هفته شیرخوار با غذای جدیدی آشنا شده و سوپ به رژیم غذایی او افزوده میشود. به این ترتیب كه روز اول، صبح و عصر و شب هر بار از سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره بادام استفاده میكند و ظهر علاوه بر فرنی یا حریره بادام، یك قاشق مرباخوری به سوپ ظهر و شب اضافه اضافه ولی از فرنی یا حریره بادام كم میشود تا بر حسب اشتهای كودك مقدار سوپ به سه تا شش قاشق مرباخوری در هر وعده برسد.
● برنامه غذایی شیرخوار در هفته سوم ماه هفتم
شب ـ عصر ـ ظهر ـ صبح
سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ یك قاشق مرباخوری سوپ + ۳ قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره = روز اول
یك قاشق مرباخوری سوپ + ۳ قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ یك قاشق مرباخوری سوپ + ۳ قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره = روز دوم
۲ قاشق مرباخوری سوپ + ۲ قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ ۲ قاشق مرباخوری سوپ + ۲ قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره= روز سوم
۳ تا ۴ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ ۳ تا ۴ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره = روز چهارم
۳ تا۵ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ ۳ تا۵ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره = روز پنجم
۳ تا۶ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ ۳ تا۶ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره= روز ششم
● دو هفته اول ماه هشتم:
در این دو هفته ضمن ادامه برنامه قبل ، زرده تخم مرغ به رژیم غذایی شیرخوار اضافه و دفعات تغذیه او ۵ بار در روز می شود.
تخم مرغ را در آب به مدت ۲۰ دقیقه می جوشانند تا كاملا سفت شود، سپس زرده سفت شده را از سفیده آن جدا نموده و روز اول به اندازه یك نخود از زرده تخم مرغ را در كمی آب جوشیده یا شیر مادر نرم و حل كرده سپس به شیرخوار می دهند.
هر روز صبح همراه با فرنی زرده تخم مرغ را به تدریج اضافه می كنند تا ظرف ۱۰ روز به یك زرده كامل برسد. از آن به بعد یا هر روز نصف زرده تخم مرغ را همراه با ۳ قاشق مربا خوری فرنی یا حریره به كودك می دهند یا یك روز در میان یك زرده كامل تخم مرغ به او داده و روز بعد ۵ تا ۶ قاشق مرباخوری فرنی یا حریره بادام داده می شود.
شب ـ عصر ـ ظهر ـ ۱۰ صبح ـ صبح
۳ تا۶ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ ۳ تا۶ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ یك زرده كامل تخم مرغ = یك روز
۳ تا۶ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ ۳ تا۶ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ ۵ تا ۶ قاشق مرباخوری فرنی یا حریره= روز بعد
۳ تا۶ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ ۳ تا۶ قاشق مربا خوری سوپ ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره + نصف زرده تخم مرغ = یا هر روز
● برنامه غذایی كودك در دو هفته آخر ماه هشتم زندگی
شب ـ عصر ـ ظهر ـ ۱۰ صبح ـ صبح
سه تا شش قاشق مرباخوری سوپ + دو تا چهار قاشق مرباخوری ماست ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره و یا پوره ـ سه تا شش قاشق مرباخوری سوپ + ۲ تا ۴ قاشق مرباخوری ماست ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره و یا پوره ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره + نصف زرده تخم مرغ
● تغذیه شیرخواران در دو هفته اول ماه نهم
در این زمان میتوان حبوبات را نیز به سوپ شیرخوار اضافه كرد. به طور معمول تغذیه حبوبات از عدس و ماش كه هضم آسانتری دارند شروع میشود. در صورت امكان میتوان جوانه عدس یا ماش را به محتویات سوپ افزود. در مورد سایر حبوبات مثل لوبیا چیتی، لوبیا قرمز و ....بهتر است قبلا آنها را خیسانده سپس پوستشان را جدا كرده و بعد از پختن به سوپ افزود. هر سه روز یكبار میتوان نوع حبوبات را تغییر داد. اگر از آرد حبوبات استفاده میشود یك قاشق مرباخوری سرصاف كافی است. اضافه كردن كره یا روغن مایع به سوپ به اندازه یك قاشق مرباخوری برای شیرخوارانی كه خوب وزن نمیگیرند توصیه میشود.● دو هفته دوم ماه نهم
در این دو هفته باید میوه را به صورت آب میوه تازه در منزل تهیه كرد. همچنین باید از میوههای فصل باشد. در ابتدا و در روز اول، تغذیه شیرخوار را با یك قاشق مربا خوری آب میوه همراه با یك قاشق مربا خوری آب سالم و ساده شروع كرده و كم كم به ۶ قاشق مربا خوری آب میوه خالص در روزهای بعد رسانید. آب میوه را میتوان روزانه بعد از فرنی یا حریره در ساعت ۱۰ صبح به شیرخوار داد.
● برنامه غذایی شیرخوار در اواخر ماه نهم
شب ـ عصرـ ظهرـ ۱۰ صبح ـ صبح
سه تا شش قاشق مرباخوری سوپ + دو تا چهار قاشق مرباخوری ماست ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره و یا پوره ـ سه تا شش قاشق مرباخوری سوپ + ۲ تا ۴ قاشق مرباخوری ماست ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره یا پوره + ۶ قاشق مرباخوری آب میوه فصل ـ سه قاشق مرباخوری فرنی یا حریره + نصف زرده تخم مرغ
توجه: تا یك سالگی استفاده از كیوی، انواع توت (توت سفید، توت فرنگی و تمشك) خربزه، آلبالو و گیلاس به علت ایجاد حساسیت در شیرخوار توصیه نمیشود.
● برنامه غذایی شیرخوار در ماه دهم
در این دوره به جای آب میوه ساعت ۱۰ صبح می توان از خود میوه های مجاز استفاده كرد. مثلا از یك قاشق مرباخوری هلو، سیب، موز و ... شروع نمود و به سه قاشق مرباخوری رساند. میوه های مورد نظر باید كاملا رسیده و شسته شده باشد و بعد از جدا كردن پوست و هسته آن ، میوه را با پشت قاشق كاملا نرم كرده ، سپس به شیر خوار میدهند.
مقدار میوه را به تدریج زیاد كرده و به جای فرنی ساعت ۱۰ صبح ۵ تا ۶ قاشق مرباخوری میوه به كودك داده میشود.
در اواخر هفته دوم این ماه خرمای رسیده كه پوست و هسته آن را جدا كرده باشند بعد از غذای ظهر به عنوان دسر برای كودك لذت بخش است.
كم كم مقدار سوپ بر حسب اشتهای كودك ظهر و شب هر بار حداكثر به ۶ تا ۱۰ قاشق مربا خوری می رسد.
اگر سوپ در حجم زیاد و بیش از ۱۰ قاشق مربا خوری در هر وعده باشد اشتهای كودك را برای وعده بعد شیر مادر كه هنوز غذای اصلی اوست كم می كند.
در این زمان شیرخوار را با غذاهایی كه خود می تواند با دست بردارد و به دهان ببرد باید آشنا كرد مثل نان ، بیسكویت ساده ، ماكارونی پخته شده ، تكه هایی از سیب زمینی یا هویج پخته شده ، كوفته قلقلی و....
● برنامه غذایی شیرخوار درماه یازدهم و دوازدهم
تنوع غذا در تهیه سوپ، كته، پوره و … رعایت میشود. همچنین با توجه به اشتهای كودك میتوان به مقدار غذای هر وعده او اضافه كرد. توصیه میشود كه هنوز هم از دادن غذاهای سفره خانواده به علت داشتن نمك و چاشنی اجتناب شود.
توجه: از پایان شش ماهگی و همزمان با شروع غذای كمكی تا پایان ۱۲ ماهگی، غذای اصلی شیرخوار هنوز شیر مادر است. لذا تغذیه با شیر مادر به طور مكرر و برحسب تقاضا و تمایل شیرخوار در تمام مدت شب و روز به ویژه قبل از هر وعده غذای كمكی باید مورد توجه قرار گیرد.
از دادن مواد غذایی زیر تا یك سالگی باید اجتناب كرد: چون گروهی ایجاد حساسیت میكنند، برخی باعث خفگی شیرخوار شده و تعدادی نیز مشكلات دیگری به وجود میآورند:
۱ـ مواد غذایی كه ممكن است در شیرخوار زیر یك سال ایجاد حساسیت كنند عبارتند از:
شیر گاو (جوشاندن شیر در تهیه فرنی، مقدار ماده آلرژی موجود در شیر را كم میكند)، سفیده تخممرغ، انواع توت، كیوی، آلبالو، گیلاس، خربزه و بادام زمینی.
۲- مواد غذایی كه در دوره شیرخوارگی مجاز نیست و ممكن است باعث خفگی شیرخوار شود عبارتند از:
دانه كشمش، دانه انگور، ذرت، تكههای سوسیس، آجیل، تكههای سفت و خام سبزیها مثل هویج و … و تكههای گوشت.
۳- مواد غذایی كه ممكن است مشكلات دیگری ایجاد كنند عبارتند از:
قهوه یا چای پررنگ كه سبب بیقراری كودك میشود. عسل كه باعث احتمال مسمومیت میشود (بوتولیسم) ولی استفاده از عسل پاستوریزه اشكالی ندارد.
به طور كلی تا یك سالگی، عسل غیر پاستوریزه، شیر پاستوریزه، پنیر، سفیده تخم مرغ، شكلات، میگو، فلفل و ادویهجات، ترشیها، نمك، نوشابههای گاز دار، آب میوههای صنعتی و از میوهها، خربزه، كیوی، انواع توت (توت سفید، توت فرنگی، تمشك)، آلبالو، گیلاس و یا از حبوبات، لپه و نخود، همچنین از گروه سبزیها، اسفناج و كلم توصیه نمیشوند.
منبع : پایگاه اطلاعرسانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
همچنین مشاهده کنید