جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


یاد چهارشنبه‌سوری‌های‌ قدیم‌ بخیر


یاد چهارشنبه‌سوری‌های‌ قدیم‌ بخیر
ایرانیان‌ از دیرباز به‌ عنوان‌ مردمانی‌ شاد با اعیاد فراوان‌ بودند و طبق‌ مدارک‌ معتبری‌ که‌ موجود است‌، عنوان‌ کرده‌اند که‌ در تاریخ‌ کهن‌ خود بطور متوسط‌ هر پانزده‌ روز یک‌ جشن‌ داشته‌اند. کثرت‌ جشن‌ها و اعیاد موید این‌ ادعا است‌ که‌ نیاکان‌ ما بهانه‌های‌ فراوانی‌ جهت‌ بروز احساسات‌ درونی‌ خود داشته‌اند جشن‌های‌ معروف‌ سده‌، مهرگان‌، چهارشنبه‌سوری‌، سیزده‌ به‌ در و... و معروف‌ترین‌ آن‌ عید باستانی‌ ایرانیان‌ عید فرخنده‌ نوروز بوده‌ که‌ با ورود اسلام‌ به‌ ایران‌، اعیاد مذهبی‌ بر اعیاد ملی‌ ما، افزوده‌ شده‌ و مردمان‌ ایران‌ هم‌ پایبند بر گرامیداشت‌ اعیاد مذهبی‌ و هم‌ اعیاد ملی‌ بوده‌اند.
ولی‌ از چند دهه‌ قبل‌، شاهد این‌ هستیم‌ که‌ عده‌یی‌ با به‌ زیر سوال‌ بردن‌ جشن‌های‌ ملی‌ ما سعی‌ داشته‌اند با عناوین‌ اینکه‌ این‌ جشن‌ها پایه‌ خرافاتی‌ و شرک‌ و آتش‌پرستی‌ دارد، خواسته‌اند اعیاد ملی‌ ما را به‌ ناحق‌ در تقابل‌ اعیاد مذهبی‌ نشان‌ دهند. مثلا چون‌ با جشن‌ سیزده‌ به‌ در مخالف‌ بودند و نتوانستند این‌ جشن‌ همگانی‌ را حذف‌ کنند،آمدند با تغییر نام‌ این‌ روز ، تلاش‌ کردند که‌ سیزده‌ به‌ در را کم‌رنگ‌ و لوث‌ کنند و نیز در مورد جشن‌ چهارشنبه‌ سوری‌، جشنی‌ که‌ از غروب‌ آخرین‌ سه‌شنبه‌ پایان‌ سال‌ با آتش‌ زدن‌ چند بوته‌ کاه‌ و با پریدن‌ از روی‌ آتش‌ و گفتن‌ «سرخی‌ تو از من‌، زردی‌ من‌ از تو» شروع‌ می‌شد تا دور هم‌نشینی‌ و صرف‌ شام‌ که‌ معمولا سبزی‌ پلو با ماهی‌ و آجیل‌ و میوه‌ همراه‌ است‌ تا نیمه‌های‌ شب‌ ادامه‌ دارد و خوشی‌ آن‌ شب‌ فراموش‌نشدنی‌ در اذهان‌ مردم‌ تا سال‌ دیگر باقی‌ می‌ماند،تبدیل‌ شده‌ به‌ اینکه‌ هنوز یک‌ ماه‌ مانده‌ به‌ شب‌ چهارشنبه‌ برخی‌ فرصت‌طلب‌ با انفجار ترقه‌ها، نارنجک‌ها و بمب‌های‌ دست‌ساخت‌ خطرناک‌ که‌ باعث‌ ایجاد رعب‌ و وحشت‌ می‌شود که‌ تا چندین‌ روز بعد از عید نیز ادامه‌ می‌یابد، چهره‌یی‌ زشت‌ از آن‌ شب‌ به‌ تصویر کشیده‌ می‌شود.
تا جایی‌ که‌ ما هر روز باید به‌ اهل‌ خانه‌ سفارش‌ کنیم‌ که‌ در خیابان‌ها گوش‌ به‌ زنگ‌ راه‌ بروند،چون‌ هر آن‌ ممکن‌ است‌، ترقه‌یی‌ یا نارنجک‌ دست‌سازی‌ زیر پایشان‌ منفجر شود و اگر آمادگی‌ این‌ صداهای‌ مهیب‌ را نداشته‌ باشیم‌ امکان‌ دارد از هول‌ پس‌ بیفتیم‌! واقعا مقصر اصلی‌ این‌ قضیه‌ کیست‌؟ آیا ما حق‌ داریم‌ فقط‌ نوجوانان‌ و جوانان‌ و خانواده‌هایشان‌ را به‌ علت‌ بی‌توجهی‌ به‌ فرزندان‌ خود گناهکار بدانیم‌؟ در این‌ بین‌ سختگیری‌های‌ بی‌ مورد ما،هیچ‌ نقشی‌ نداشته‌؟ مگر شاد بودن‌ گناه‌ محسوب‌ می‌ شود که‌ آنقدر با آن‌ مخالفت‌ کردیم‌ که‌ نتیجه‌اش‌ اینکه‌ چهارشنبه‌سوری‌ امروز تبدیل‌ شده‌ به‌ وحشت‌ و دلهره‌. هیچ‌ سالی‌ نیست‌ که‌ در رسانه‌ها آمار زخمیان‌ و حتی‌ کشته‌شدگان‌ این‌ مواد منفجره‌ دست‌ساز را نشنیده‌ باشیم‌ چه‌ اشکال‌ دارد حالا که‌ جوانان‌ بخاطر بروز هیجانات‌ درونی‌ خود،دست‌ به‌ کارهای‌ خطرناک‌ می‌زنند که‌ هم‌ زیان‌های‌ جبران‌ناپذیری‌ از لحاظ‌ جانی‌ به‌ دنبال‌ دارد و هم‌ از لحاظ‌ مالی‌، مسئولین‌ بیایند به‌ جای‌ برخورد قهرآمیز با این‌ مساله‌ به‌ آن‌ سمت‌ و سوی‌ منطقی‌ بدهند.
مثلا با در اختیار گذاشتن‌ ترقه‌های‌ استاندارد و بی‌خطر، آمار خسارات‌ و تلفات‌ را کم‌ کنند. همان‌ طور که‌ در اکثر ممالک‌ دنیا، در جشن‌های‌ ملی‌ هزاران‌ کیلوگرم‌ مواد منفجره‌ مصرف‌ می‌ شود و مشکل‌ خاصی‌ هم‌ برای‌ شهروندان‌ پیش‌ نمی‌آید و مردم‌ یک‌ شب‌ را با جشن‌ و پایکوبی‌ به‌ صبح‌ می‌رسانند. حال‌ آنکه‌ جامعه‌ ما به‌ دلایل‌ مختلف‌ بهداشت‌ روانی‌اش‌ در هم‌ ریخته‌ است‌، جا دارد که‌ مسئولین‌ برای‌ تخلیه‌ هیجانات‌ درونی‌ جوانان‌ هم‌ که‌ شده‌، با این‌ مهم‌، منطقی‌ و اصولی‌ برخورد کنند و با در اختیار گذاشتن‌ امکانات‌ و ابزارهای‌ لازم‌، در برپایی‌ این‌ جشن‌ و جهت‌ دادن‌ آن‌ کوشا باشند.
باید این‌ جشن‌ها را باور کرد، همانطوری‌ که‌ جوانان‌مان‌ با اعتقاد و از سر ارادت‌ و اخلاص‌ در مراسم‌ دهه‌ ماه‌ محرم‌ مشتاقانه‌ شرکت‌ می‌کنند و به‌ عنوان‌ گردانندگان‌ اصلی‌ مراسم‌ سوگواری‌ به‌ حساب‌ می‌آیند و با اعتقاد به‌ سر و سینه‌ می‌زنند و هیچ‌ ایرادی‌ هم‌ به‌ این‌ کارشان‌ وارد نیست‌، همانگونه‌ هم‌ حق‌ دارند در روزهای‌ شادی‌ احساسات‌شان‌ را بروز دهند که‌ از قدیم‌ گفته‌اند «اندازه‌ نگه‌دار که‌ اندازه‌ نکوست‌» یقینا افراط‌ و تفریط‌ را هیچ‌ عقل‌ سلیمی‌ نمی‌پسندد، همانطوری‌ که‌ اگر از آسمان‌ به‌ جای‌ برف‌، طلا ببارد کسی‌ را رغبت‌ جمع‌آوری‌ آن‌ نخواهد بود.
در خاتمه‌ باید یادآور شوم‌ اگر حساسیت‌های‌ بی‌مورد را به‌ کنار گذاریم‌، باز هم‌ می‌توان‌ انتظار داشت‌ که‌ چهارشنبه‌سوری‌ در همان‌ یک‌ روز خلاصه‌ شود و به‌ چهارشنبه‌سوزی‌ تبدیل‌ نگردد.

محمد عین‌الله‌زاده‌
از طاهر گوراب‌ گیلان‌
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید