آتورواستاتین

آتورواستاتین یک استاتین یا مهارکننده آنزیم ۳HMG-COA. هیدروکسی ـ ۳. متیل گلوتاریل کوآنزیم A) ردوکتاز و یک داروی تنظیم‌کننده چربی خون با عملکرد بر روی چربی‌های پلاسما است. در اثر مصرف دارو در درمان هیپرلییدمی، LDL کلسترول، تری گلیسیریدها و آپولیپوپروتئین B کاهش‌یافته و HDL کلسترول افزایش می‌یابد.
اشکال داروئی موجود در دنیا شامل قرص‌های ۲۰mg ،۱۰mg و ۴۰mg هستند.
● موارد مصرف (اندیکاسیون‌ها) شامل:
هیپرکلسترولمی: به‌همراه رژیم درمانی برای کاهش سطوح افزایش‌یافته کلسترول توتال، LDL کلسترول، آپولیپوپروتئین B و تری‌گلیسیرید.
دیس بتالیپوپروتئینمی: برای درمان افرادی‌که به بیماری دیس‌بتالیپوپروتئینمی اولیه (فردریکسون تیپ III) مبتلا هستند و به اندازه کافی به رژیم درمانی پاسخ نمی‌دهند.
سطح بالای گلیسیرید سرم: به‌همراه رژیم درمانی برای درمان بیمارانی که سطوح بالای تری‌گلیسیرید سرم دارند (فردیسکون تیپ IV)
اندیکاسیون جدید: به‌همراه رژیم درمانی جهت افزایش سطوح HDL کلسترول سرم در بیماران دارای هیپرکلسترولمی اولیه و دیس‌لیپیدمی ترکیبی (فردریکسون lla و llb)
آتورواستاتین به سرعت از دستگاه گوارش جذب می‌‌شود. دارو در عبور اول کبدی توسط ایزوآنزیم Cyp۳A۴ سیتوکروم p۴۵۰ به چند ترکیب که هر یک مهارکننده فعال آنزیم HMG-COA ردوکتاز (آنزیم کاتالیزکننده مرحله کنترل سرعت سنتز کلسترول در بدن) هستند، متابولیزه می‌شود. نیمه عمر متوسط حذف آتورواستاتین از پلاسما ۱۴ ساعت است هر چند نیمه‌عمر عمر فعالیت مهارکنندگی HMG-COA ردوکتاز به‌علت وجود متابولیت‌های فعال در خون تقریباً ۳۰ـ۲۰ ساعت است. دارو ۹۸ درصد به پروتئین‌های پلاسما باند می‌شود. راه دفع دارو، ترشح در صفرا است.
درمان با آتورواستاتین به‌صورت خوراکی (به‌شکل ملح کلسیم) در بزرگسالان با دوز ابتدائی ۱۰mg روزانه آغاز می‌شود که در فواصل ۴ هفته‌ای پس از شروع درمان براساس میزان چربی خون و نیاز به تنظیم آن به‌حداکثر دوز ۸۰mg روزانه می‌رسد. ایمنی و اثربخشی دارو در کودکان ثابت نشده است.
قبل از شروع درمان، برای بیمار یک رژیم استاندارد پائین‌آورنده کلسترول قرار داده و در طول درمان آن را ادامه دهید.
قبل از تجویز دارو، سابقه بیمار شامل داروهای مصرفی و هر نوع آلرژی را بررسی نمائید. در صورت وجود نقص عملکرد کبدی و مصرف الکل به‌علت افزایش ریسک میوپاتی، دارو را با احتیاط تجویز نمائید.
مصرف هم‌زمان دارو با داروهای ضدقارچ آزولی، سیکلو سپورین، اریترومایسین، جم‌فیبروزیل و نیاسین ممکن است باعث میوپاتی یا رابد و میولیز شدید شود. از تجویز هم‌زمان خودداری نمائید.
مصرف هم‌زمان بادیگوکسین باعث ایجاد سطوح بالای دیگوکسین در خون می‌شود. مصرف هم‌زمان آتورواستاتین با آنتی‌اسیدها باعث کاهش سطح پلاسمائی دارو می‌شود.
عارضه جانبی شایع دارو سردرد است. سایر عوارض جانبی شامل بی‌خوابی، تهوع، یبوست یا اسهال، آرتریت، درد مفاصل، درد عضلانی، برونشیت، راش جلدی، واکنش‌های آلرژیک و عفونت است.
موارد منع مصرف دارو شامل بیماری‌های فعال کبدی، سطح بالای ترانس آمینازهای سرم، حاملگی (گروه x) و شیردهی است.
● به بیمار توصیه نمائید:
از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری نماید.قبل از مصرف هر داروی دیگر یا مکمل‌ها با پزشک مشورت نماید. درباره رژیم غذائی مناسب (کم‌کلسترول و کم‌چرب)، کنترل وزن، تمرینات ورزشی و مصرف مکمل‌های حاوی کوآنزیم Q۱۰ (دارو ذخایر کوآنزیم Q۱۰ بدن را تخلیه می‌نماید) با یک متخصص تغذیه مشورت نماید. این دارو به‌علت اثرات خطرناک بر روی جنین نبایستی در خانم‌ها حین حاملگی یا زمانی که احتمال حامله بودن وجود دارد، مصرف شود. هنگام مصرف دارو بیمار بایستنی از راه‌های مطمئن ضدبارداری استفاده نماید. دارو را روزی یک‌بار با یا بدون غذا در یک زمان مشخص از شبانه‌روز مصرف نماید. از تماس طولانی با نور مستقیم آفتاب خودداری نماید. از ضدآفتاب و لباس پوشیده استفاده کند، زیرا دارو باعث حساسیت به نور می‌شود. در صورت مشاهده علائم زیر سریعاً به پزشک اطلاع دهید: دردعضلانی، حساسیت غیرمعمول به تماس یا فشار، ضعف مخصوصاً اگر همراه تب باشد.

دکتر آرمینه کازرونی‌زند (داروساز)

منبع : مجله درد