جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


شوک‌ نفتی‌ میزبان‌ بازار جهانی‌


شوک‌ نفتی‌ میزبان‌ بازار جهانی‌
گروه‌ اقتصادی‌: بازار جهانی‌ نفت‌ این‌ روزها به‌ دنبال‌ مناقشات‌ هسته‌یی‌ ایران‌ با غرب‌ ناآرامی‌های‌ عراق‌ و رهبری‌ افراد پا به‌ سن‌ گذاشته‌ بر کشورهای‌ حاشیه‌ خلیج‌فارس‌ بر لبه‌ تیغ‌ قرار گرفته‌ است‌.
از سوی‌ دیگر و به‌ دنبال‌ سخنان‌ احمدی‌نژاد در نشست‌ مطبوعاتی‌ خویش‌ مبنی‌ بر اینکه‌ ایران‌ برای‌ مقابله‌ با تهدیدهای‌ غرب‌ برای‌ وضع‌ تحریم‌، اهرم‌ لازم‌ دارد، وزیر اقتصاد نیز احتمال‌ داده‌ که‌ بازار نفت‌ با برخورد تند شورای‌ امنیت‌ علیه‌ ایران‌ بی‌ثبات‌ خواهد شد.
دانش‌جعفری‌ اظهار داشت‌ که‌ هرگونه‌ تحریم‌ احتمالی‌ علیه‌ ایران‌ از سوی‌ غرب‌ احتمالا می‌تواند با بر هم‌ زدن‌ وضعیت‌ سیاسی‌ و اقتصادی‌ ایران‌، قیمت‌های‌ نفت‌ را بالاتر از سطحی‌ ببرد که‌ غرب‌ پیش‌بینی‌ می‌کند.
شایان‌ ذکر است‌ که‌ پس‌ از اظهارنظر وزرای‌ خارجه‌ بریتانیا، آلمان‌ و فرانسه‌ مبنی‌ بر به‌ بن‌بست‌ رسیدن‌ مذاکرات‌ سه‌ ساله‌ با ایران‌، قیمت‌ نفت‌ در بازارهای‌ جهانی‌ تا یک‌ دلار افزایش‌ پیدا کرد و این‌ به‌ آن‌ دلیل‌ است‌ که‌ ایران‌ چهارمین‌ صادر کننده‌ بزرگ‌ نفت‌ جهان‌ بوده‌ و معامله‌گران‌ از این‌ واهمه‌ دارند که‌ وضع‌ تحریم‌های‌ اقتصادی‌ یا حمله‌ به‌ تاسیسات‌ اتمی‌، عرضه‌ نفت‌ از سوی‌ این‌ کشور را مختل‌ کند.
در این‌ خصوص‌ کارشناسان‌ معتقدند وابستگی‌ کشورهای‌ خاورمیانه‌ که‌ یک‌ پنجم‌ نیاز نفت‌ جهان‌ را تامین‌ می‌کنند به‌ درآمدهای‌ نفتی‌ و روابط‌ و قراردادهای‌ موجود این‌ کشورها با امریکا باید باعث‌ تضمین‌ امنیت‌ انرژی‌ از کشورهای‌ حاشیه‌ خلیج‌ فارس‌ شود ولی‌ در این‌ میان‌ ایران‌ و عراق‌ بازیگران‌ اصلی‌ بازار، برخلاف‌ منافع‌ امریکا در منطقه‌ حرکت‌ می‌کنند.
● پرچم‌ بی‌ثباتی‌ برفراز بازارهای‌ نفت‌
مصطفی‌ علنی‌ کارشناس‌ مرکز تحقیقات‌ خلیج‌فارس‌ در دبی‌ در این‌ رابطه‌ می‌گوید: در حال‌ حاضر پرچمی‌ که‌ بر فراز خاورمیانه‌ وجود دارد، نشانگر بی‌ثباتی‌ و عدم‌ اطمینان‌ در بازارهای‌ نفتی‌ است‌.
محمدعلی‌ زینی‌ کارشناس‌ ارشد انرژی‌ مرکز مطالعات‌ جهانی‌ انرژی‌ در لندن‌ نیز در خصوص‌ سن‌ بالای‌ رهبران‌ عرب‌ اظهار می‌دارد: سن‌ بالای‌ رهبران‌ می‌تواند به‌ بی‌ثباتی‌ سیاسی‌ بینجامد ولی‌ ثبات‌ بازار نفت‌ را به‌ هم‌ نمی‌ریزد، چرا که‌ این‌ کشورها بر روی‌ نفت‌ زندگی‌ می‌کنند و نفت‌ تکیه‌ گاه‌ آنها است‌.
گزارش‌ها حاکی‌ از آن‌ است‌ که‌ افزایش‌ قیمت‌های‌ نفت‌ باعث‌ تقویت‌ اقتصادهای‌ وابسته‌ به‌ انرژی‌ کشورهای‌ حاشیه‌ خلیج‌فارس‌ شده‌ است‌ که‌ تلاش‌ می‌کنند نیازهای‌ نسل‌ جوان‌ شده‌ خود را پاسخ‌ گویند. در این‌ میان‌ امریکا بزرگترین‌ مصرف‌کننده‌ نفت‌ جهان‌ به‌ شمار می‌رود.
از سویی‌ انتظار می‌رود عربستان‌ بزرگترین‌ صادر کننده‌ نفت‌ جهان‌ و دو کشور دیگر عضو اوپک‌ امارات‌ و کویت‌ که‌ هر سه‌ از متحدین‌ برجسته‌ امریکا به‌ شمار می‌روند از این‌ پس‌ نقش‌ بسیار برجسته‌تری‌ برای‌ مصرف‌کنندگان‌ نفتی‌ خود بازی‌ کنند. بطوری‌ که‌ کویت‌ و عربستان‌ بارها تاکید کرده‌اند تلاش‌ می‌کنند بازارهای‌ جهانی‌ نفت‌ از لحاظ‌ تاثیر نفت‌ با مشکل‌ مواجه‌ نشوند و در ادامه‌ از سرمایه‌گذارهای‌ لازم‌ برای‌ افزایش‌ ظرفیت‌ تولیدشان‌ خبر داده‌اند.
مصطفی‌ علنی‌ در ادامه‌ در این‌ مورد بخصوص‌ می‌گوید: در آینده‌ تغییری‌ در سیاست‌های‌ کشورهای‌ حاشیه‌ خلیج‌ فارس‌ نسبت‌ به‌ امریکا رخ‌ نخواهد داد و با وجود شرایط‌ حساس‌ ایران‌ و عراق‌، سایر کشورها خود را بیشتر به‌ امریکا نزدیک‌ خواهند کرد.
او معتقد است‌ بازارهای‌ نفتی‌ باید بیشتر به‌ فکر شرایط‌ موجود در عراق‌ و همچنین‌ مناقشات‌ ایران‌ باشد.
● قیمت‌ نفت‌ تا مرز صددلار
رییس‌ اتحادیه‌ نفت‌ و گاز روسیه‌ نیز هشدار می‌دهد که‌ هرگونه‌ اعمال‌ تحریم‌ بین‌المللی‌ علیه‌ ایران‌ می‌تواند قیمت‌های‌ جهانی‌ نفت‌ را تا حد زیادی‌ افزایش‌ دهد. گنادی‌ اشمال‌ می‌افزاید: در صورتی‌ که‌ صادرات‌ گاز ایران‌ قطع‌ شود، بازار جهانی‌ نفت‌ با چنان‌ کمبودی‌ مواجه‌ خواهد شد که‌ نه‌ روسیه‌ و نه‌ سایر صادرکنندگان‌ نفت‌ قادر به‌ حل‌ آن‌ نخواهند بود.
او اطمینان‌ می‌دهد که‌ تحت‌ چنین‌ برنامه‌یی‌، افزایش‌ قیمت‌ها قابل‌ توجه‌ بوده‌ اما احتمال‌ رسیدن‌ آن‌ به‌ مرز صددلار بعید به‌ نظر می‌رسد.
اشمال‌ اظهار می‌دارد: جامعه‌ جهانی‌ باید در برخورد با ایران‌، مسائل‌ عراق‌ را مدنظر داشته‌ باشد چرا که‌ اعمال‌ تحریم‌های‌ سابق‌ علیه‌ عراق‌ ضربات‌ سنگینی‌ بر بدنه‌ بازار جهانی‌ نفت‌ وارد کرد لذا اعمال‌ تحریم‌ علیه‌ صادرات‌ نفت‌ ایران‌ نیز تهدیدی‌ جدی‌ برای‌ بازار جهانی‌ نفت‌ خواهد بود.
از سوی‌ دیگر منوچهر تکین‌ تحلیلگر برجسته‌ مرکز مطالعات‌ جهانی‌ انرژی‌ مستقر در لندن‌ هشدار می‌دهد: در صورت‌ توقف‌ صادرات‌ نفت‌ خام‌ از ایران‌ به‌ بازارهای‌ غربی‌، شوک‌ عظیمی‌ به‌ بازارهای‌ جهانی‌ وارد خواهد آمد و بهای‌ این‌ محصول‌ از مرز صددلار در هر بشکه‌ نیز خواهد گذشت‌.
تکین‌ اضافه‌ می‌کند: میزان‌ عرضه‌ و تقاضا در بازارهای‌ جهانی‌ نفت‌ کاملا وابسته‌ و نزدیک‌ به‌ یکدیگر است‌ و جهان‌ هیچگونه‌ ظرفیت‌ تولید مازادی‌ برای‌ نفت‌ ندارد.
وی‌ تصریح‌ می‌کند: در این‌ میان‌ ایران‌ که‌ ۱۰ درصد ذخایر نفت‌ خام‌ جهان‌ را در اختیار دارد و روزانه‌ در حدود چهار میلیون‌ بشکه‌ نفت‌ خام‌ تولید و دو میلیون‌ و ۶۰۰ هزار بشکه‌ نفت‌ به‌ کشورهای‌ ژاپن‌، چین‌، کره‌جنوبی‌، تایوان‌ و اروپا صادر می‌کند، نقش‌ بسیار مهمی‌ را ایفا خواهد کرد.
● بهای‌ نفت‌ خام‌ در مرز ۶۵ دلار
با وجود همه‌ این‌ مسائل‌ بهای‌ نفت‌ در بازارهای‌ جهانی‌ با توجه‌ به‌ افزایش‌ فشار کشورهای‌ غربی‌ به‌ ایران‌ به‌ دلیل‌ برنامه‌ هسته‌یی‌ و قطع‌ بخشی‌ از تولیدات‌ نفتی‌ نیجریه‌ باز هم‌ افزایش‌ پیدا کرد.
بهای‌ نفت‌ خام‌ برای‌ تحویل‌ در ماه‌ فوریه‌ در بازار مبادلات‌ نفتی‌ نیویورک‌ نایمکس‌ با ۳/۱ دلار افزایش‌ به‌ ۶۴ دلار و ۹۵ سنت‌ در هر بشکه‌ رسید و این‌ در حالی‌ است‌ که‌ هر بشکه‌ نفت‌ در بازار نفتی‌ سنگاپور نیز به‌ قیمت‌ ۶۴ دلار و ۸۰ سنت‌ معامله‌ شده‌ بود.
در همین‌ حال‌ بهای‌ هر بشکه‌ نفت‌ خام‌ برنت‌ دریای‌ شمال‌ در روز ۲۶ دی‌ماه‌ گذشته‌ با ۶۷ سنت‌ افزایش‌ به‌ ۶۲ دلار و ۹۳ سنت‌ در هر بشکه‌ رسیده‌ بود.
منبع : روزنامه اعتماد


همچنین مشاهده کنید