انفجار قیمت ها

تحولات اخیر در روابط جمهوری اسلامی ایران با برخی کشورهای غربی در هفته های اخیر تاثیر مستقیم و سریعی در بازار نفت جهان داشته و اکثر کارشناسان پیش بینی کرده اند که تداوم این شرایط و تشدید آن قیمت های بی سابقه در بازار انرژی جهان را درپی دارد و همه در انتظار انفجار قیمت های نفت هستند.با چنین رویدادی اکثر کشورهای مصرف کننده انرژی به ویژه کشورهای آسیایی که وابستگی شدیدی به انرژی های وارداتی دارند دچار خسارات اقتصادی شدیدی خواهند شد.
مناقشه غرب با جمهوری اسلامی بر سر غنی سازی اورانیوم و ناآرامی در نیجریه قیمت نفت را در معاملات جمعه به حدود ۶۹ دلار در هر بشکه رساند و بیم آن می رود که نفت به این زودی ارزان نشود.
تعادل شکننده عرضه و تقاضا به حساسیت بازار منجر شده است و کوچکترین نگرانی درباره قطع جریان نفت، به خصوص در صورت وضع تحریمهای احتمالی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران، نفت را گران می کند.
جمهوری اسلامی هشدار داده است که تحریمها می تواند قیمت نفت را به سطحی برساند از پیش بینی های کارشناسان غربی بالاتر است.
ایران چهارمین تولید کننده بزرگ نفت جهان است و یک دهم ذخایر اثبات شده طلای سیاه را دارد.
ایران همچنین به عنوان دومین تولید کننده بزرگ اوپک خواستار کاهش سقف تولید این کارتل شده است.
حسین کاظم پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک، گفته است اوپک نباید مساله کاهش تولید را به تعویق بیاندازد.
ایران خواستار مذاکره درباره کاهش تولید به میزان یک میلیون بشکه در سه ماهه دوم سال شده است.
به عقیده اردبیلی در حال حاضر بازار تشنه نفت می تواند هر حجم تولید را جذب کند، ولی با رفتن سرما، تقاضا کاهش خواهد یافت.وی پیش بینی کرده است که قیمت نفت در روزهای آتی بالا خواهد رفت.
سقف تولید اوپک در حال حاضر ۲۸ میلیون بشکه در روز است و این کارتل در اجلاس دسامبر خود تصمیم گرفت پیشنهادش برای ارایه دو میلیون بشکه نفت اضطراری را تمدید نکند.
اجلاس بعدی اوپک در۳۱ ژانویه برگزار خواهد شد.
ایران پیش بینی می کند در سال جاری خورشیدی بین ۴۰ تا ۴۵ میلیارد دلار نفت بفروشد.
●تلاش آمریکا برای کاهش نگرانی ها
دولت آمریکا در حالی که با اقدام سیاسی و تلاش برای بسیج جهانی بر ضد ایران بر نگرانی ها در بازار انرژی می افزاید از سوی دیگر با تلاش های دیپلماتیک موازی در تلاش است تا نگرانی ها از بروز یک بحران جهانی درپی افزایش قیمت نفت بکاهد.
مذاکرات گسترده با مقامات کشورهای تولیدکننده نفت و اعضای اوپک از جمله تلاش هایی است که هدف آن ایجاد اطمینان از تامین نفت خام بازار بین المللی است. وزیر انرژی آمریکا در روزهای اخیر در تماس های تلفنی با مسئولان نفتی در کشورهای تولیدکننده نفت تلاش برای جلب نظر آنان را به تولید و عرضه بیشتر نفت آغاز کرده است.
به رغم این تلاش ها ولی در حال حاضر سطح مازاد تولید نفت در جهان به حدی پایین است که احتمال جایگزینی حذف تولید نفت ایران در بازار بسیار اندک است.
ایران در حال حاضر ۴/۲ میلیون بشکه نفت صادر می کند که حدود ۵ درصد نیاز بازار جهان است.
●پیش بینی افزایش قیمت ها
در عین حال بانک سرمایه گذاری گلدمن ساکس پیش بینی اش در خصوص قیمت جهانی نفت در سال ۲۰۰۶ را ۵/۴ دلار افزایش داد.
گلدمن ساکس در گزارش اخیر خود در مورد چشم انداز بازار نفت پیش بینی کرد که بهای نفت در سه ماهه سوم سال جاری از مرز ۷۰ دلار در هر بشکه فراتر رود.این در حالی است که به اعتقاد این بانک تنش های سیاسی علیه ایران و بحران در نیجریه می تواند این زمان را به جلو بیاندازد.
گلدمن ساکس همچنین پیش بینی خود درخصوص میانگین بهای نفت در سال جاری را با چهار دلار و پنجاه سنت افزایش به ۶۸ دلار و ۵۰ سنت در هر بشکه رساند.
یک کارشناس اقتصادی گروه گلدمن ساکس سال گذشته میلادی با مطرح کردن احتمال رسیدن بهای نفت به مرز ۱۰۵ دلار در هر بشکه باعث نگرانی در بازار شده بود، بار دیگر تأکید کرد که در صورت صحت تئوری های موجود، با توجه به تحلیل رفتن ذخایر جهانی نفت، احتمال رسیدن بهای نفت به سقف ۱۰۵ دلار وجود دارد.
کارشناس اقتصادی گروه گلدمن ساکس در نیویورک - پیش بینی کرده است که در صورت وجود نداشتن سرمایه گذاری مناسب که موجب تحلیل رفتن ذخایر جهانی نفت می شود، بهای نفت تا سال ۲۰۰۹ از ۵۰ دلار به مرز ۱۰۵ دلار در هر بشکه برسد.
از سوی دیگر کارشناس موسسه مالی یو بی اس نیز در این رابطه گفت: افزایش قیمت نفت حتی به بالای ۱۰۵ دلار در هر بشکه در صورتی که سرمایه گذاری مناسبی در این بخش صورت نگیرد امکان دارد، و تولید با حداکثر سقف ممکن به تحلیل چاه های نفتی می انجامد که این امر می تواند تاثیراتی حتی به مراتب بیشتر از حد پیش بینی داشته باشد.
این در حالی است که برخی از مقامات نفتی همچون علی النعیمی وزیر نفت عربستان و رکس تیلرسون رئیس بزرگترین شرکت نفتی جهان -اکسون موبیل اعتقاد دارند که ذخایر جهانی نفت تا ده ها سال کافی خواهد بود و فروشندگان نفتی در رابطه با در دسترس بودن منابع نفتی اغراق می کنند.
علاوه بر این گروه بر این باورند که فناوری های جدید امکان برداشت حجم بیشتری از ذخایر نفتی را ممکن می کند ولی با پذیرش این ایده ها نیز نمی توان انتظار داشت که التهاب کنونی بازار در آینده ای نزدیک فروکش کند.

محمد علی خسروی

منبع : روزنامه همشهری