فلسفه آیورودا

آیورودا یکی از شاخه‌های طب مکمل است که قدمت نخستین متون علمی آن به قرن پنجم پیش از میلاد باز می‌گردد. این شاخه طبی به مرور زمان و طی قرون به وسیله دانشمندان علوم طبیعی تکامل یافته است.
متخصصان آیورودا معتقدند، بیماری نتیجه طبیعی عدم توازن در اندام‌های مختلف بدن است. بر اساس تعالیم آیورودا، سلامت و شادمانی روال عادی و طبیعی زندگی است و برای حفظ و نگهداری آن باید از رژیم غذایی خاص، گیاهان دارویی، مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی (پرانایاما) استفاده کرد.
متخصصان آیورودا، برقراری توازن در بدن و بهره‌گیری از شیوه‌های صحیح زندگی را محور اصلی درمان می‌دانند و معتقدند؛ زندگی در سلامت و تعادل، کلید عمر طولانی و عاری از بیماری است. بر اساس این دیدگاه، رژیم غذایی نامناسب، احساسات منفی و استرس، از عمده‌ترین عوامل ایجاد عدم توازن به شمار می‌روند. استرس موجب تولید سمی در بدن می‌شود که تنها راه چاره آن، تغییر در روش زندگی است. معالجات آیورودا شامل رژیم‌های غذایی، ماساژ با روغن‌های گیاهی، حجامت و استفاده از ملین‌ها است. یکی از روش‌های درمانی متعارف در آیورودا، ریختن روغن‌های خاص به روی پیشانی بیمار است. این روش را شیرودهارا می‌نامند.
مهم‌ترین درس آیوردا به عنوان دانش زندگی این است که سلامت انسان به نحوه زندگی و رفتار او بستگی دارد. هنگامی که انسان عاقلانه تصمیم‌گیری می‌کند؛ طبیعت، پاداش او را به شکل سلامتی و خوشبختی می‌دهد. در این غیر این صورت زندگی بدون توازن و بی‌خردانه منجر به بیماری می‌شود. آیورودا، سلامت را وضعیت طبیعی بدن می‌داند و معتقد است، طبیعت تمامی احتیاجات مورد نیاز برای حفظ آن را در اختیار انسان قرار داده است.
مطابق فلسفه آیورودا، همه چیز در این جهان از پنچ عنصر اساسی تشکیل شده است. آب، آتش،‌هوا، زمین و فضا (اتر). بسته به این که کدام یک از این عناصر در ساختار موجودات غالب باشد، آن را به عنوان جزء اصلی تشکیل‌دهنده آن موجود می‌شناسیم. این عناصر با هم ترکیب می‌شوند و سه خصلت عمده واتا، پیتا و کافا را به وجود می‌آورند.
«واتا»ها معمولاً لاغر هستند، پوستشان خشک و دارای چروک است. در عین این که از خلاقیت فکری و توانایی ذهنی بالایی برخوردارند، از ضعف قدرت تصمیم‌گیری رنج می‌برند. این گروه در گفتار و حرکت بسیار سریع هستند. از سایر ویژگی‌های این گروه می‌توان به عصبانیت، اضطراب، استعداد ابتلا به بی‌خوابی، آرتریت، ذات‌الریه و یبوست نام برد.
«پیتا»ها، اندامی متناسب، پوست چرب و اشتهای زیادی دارند. این افراد معمولاً به سرعت نسبت به وقایع اطراف خود عکس‌العمل نشان می‌دهند و مستعد ابتلا به تب و بیماری‌های التهابی می‌شوند.
«کافا»ها، خونسرد، بخشنده و خوش‌برخورد هستند. علاقه‌ای به ورزش و تحرک ندارند و اغلب از اضافه وزن رنج می‌برند. به آرامی حرکت می‌کنند و غذاهای چرب و پرنمک را دوست دارند. این گروه استعداد ابتلا به سرماخوردگی، عفونت سینوس و دیابت دارند.
هر یک از این سه گروه احتیاجات غذایی خاصی دارند و نیازمند برنامه و شیوه زندگی متفاوتی هستند؛ که عدم توجه به آن موجب بروز بیمای‌های خاص در هر یک از آن‌ها می‌شود. متخصصان طب آیورودا با توجه به سرشت یا «دوشا»‌ی بیمارانشان برای آ‌ن‌ها دارو تجویز می‌کنند.
مطالعات گوناگون اثرات مفید آیورودا در درمان بیماری‌ها را به اثبات رسانده است. تحقیقاتی که در سال ۱۹۹۰ انجام شد، نشان داد که عصاره گیاه دارویی به نام جینما سیلوستر که توسط متخصصان آیورودا تجویز می‌شود جهت کنترل افزایش خون مبتلایان به دیابت موثر است. همچنین نتایج تحقیق دیگری که در سال ۱۹۹۵ به روی ۶۰ بیمار مبتلا به پارکینسون انجام شد، حاکی از تاثیر داروی HP-۰۰۲ (که در طب آیورودا به کار می‌رود) در کاهش و کنترل علایم بیماری پارکینسون بوده است. بررسی‌های دیگر، اثر دارویی را که در طب آیورودا برای کاهش کلسترول و تری‌گلیسرید به کار می‌رود کاملاً مشخص ساخته است.

مهتاب غدیری