سراب خودروی ارزان قیمت

وقتی همزمان با آخرین نشست مطبوعاتی خبرنگاران رسانه های جمعی با اسحاق جهانگیری از وی درخصوص مهم ترین خواسته ای که خواهان تحقق آن در دوران وزارت خود بوده اما محقق نشده است سئوال شد، وی از عدم اتمام کشتی ساخت داخل و به آب انداختن آن در آب های بندرعباس سخن گفت.
علیرضا طهماسبی وزیر جدید وزارت صنایع و معادن نیز که چند ماهی است بر مسند این وزارتخانه نشسته است در دومین جلسه ای که در آن به پرسش خبرنگاران پاسخ گفت بر تولید و عرضه خودروی ارزان قیمت با قیمتی معادل ۵/۴ تا ۵/۵ ملیون تومان در آینده ای نزدیک تاکید کرد. هرچند وعده جهانگیری در دوران صدارتش محقق نشد، اما به نظر می رسد با تاکید رئیس جمهوری بر تولید خودروی کاملا ملی و ارزان قیمت در اسرع وقت وعده وزیر جدید صنایع و معادن محقق شود.
علیرضا طهماسبی وزیر صنایع و معادن در اولین نشست مطبوعاتی خود با خبرنگاران پس از حضور در سومین اجلاس مشترک ایران و ونزوئلا (۱۲ آبان ماه سال جاری) اعلام کرد که هنوز زمان دقیق عرضه خودروی ارزان قیمتی که وعده آن داده شده است مشخص نیست، اما این طرح هم اکنون در حال پیگیری است و طی چند ماه اخیر نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
با وجود ارائه تسهیلات از سوی شرکت های لیزینگ و افزایش توان خرید عموم برای داشتن حداقل یک دستگاه خودروی شخصی، هنوز اکثریت متقاضیان خواهان تولید و عرضه خودروی ارزان قیمت وعده داده شده هستند.
برخی از دست اندرکاران بازار خودرو معتقدند تولید و عرضه این خودرو بازار برخی خودروها را دچار نوسان خواهد کرد. در مقابل برخی دیگر هم معتقدند خودروهایی که در کلاس های C و B، A تولید و عرضه می شوند و هر یک دارای آبشن های خاص خود هستند و مشتریان مشخص دارند و نباید این تصور بوجود آید که خودروهای ارزان قیمت باعث رکود در بازار این قبیل خودروها با متوسط قیمتی حدود ۶ تا ۲/۹ میلیون تومان خواهد شد.
از طرف دیگربعضی اشخاص براین باورند که اگر چنین استدلالی درست باشد پس در سایر کشورها به ویژه کشورهای اروپایی که قیمت بسیاری از خودروها پایین است پس دیگر خودروهای لوکس و گران قیمت نباید مشتری داشته باشند.
وعده ها مشمول زمان نشوند
یکی از مباحث مطرح در طی تحقیق و تفحص از صنعت خودروسازی مربوط به آن است که قیمت واقعی خودروهای تولید داخل تعیین شوند. بسیار شنیده می شود که قیمت تمام شده یک خودرو در فلان کارخانه خودروسازی به مراتب پایین تر از قیمتی است که به متقاضیان ارائه می شود.
وقتی از احمد مهدوی ابهری مخبر کمیسیون صنایع و معادن مجلس در این باره می پرسیم، وی در جواب می گوید: مسلما اگر مشخص شود قیمت واقعی خودروهای داخلی به مراتب ارزان تر از قیمت عرضه آنهاست، از طریق مراجع قضایی موضوع پیگیری خواهد شد. وی در عین حال در خصوص علت تاخیر در طراحی و تولید خودروی ارزان قیمت داخلی اظهار می کند: با افزایش سطح کیفی تولید خودرو در داخل به نظر می رسد به حد قابل قبول برای ساخت خودروی کاملا داخلی و ارزان قیمت رسیده باشیم. تولید دومین موتور ملی با نظارت آلمانی ها و ساخت داخل خود گواهی بر این مدعاست.
وی با انتقاد از اینکه نباید وعده مسئولان به علت پاره ای مشکلات چون عدم برنامه ریزی دقیق، عدم تخصیص منابع کافی و کندی حاکم بر نظام اداری برای راه اندازی فعالیت ها مشمول زمان شود، اظهار داشت: مردم انتظار دارند آنچه که مسئولان می گویند در مدت زمان کوتاهی به تحقق بپیوندد و چنان نباشد که ایده آلی مطرح شود، اما تا زمان تحقق آن سال ها مردم در انتظار به سر ببرند چرا که طولانی شدن دوره تحقق یک وعده سطح توقع متقاضیان را نیز افزایش خواهد داد.
وی معتقد است: البته شرکت های خودروسازی کشورهای پیشرفته نیز سال ها تلاش کرده اند تا به تولید داخلی در حد مطلوب با نرخ مناسب رسیده اند اما مسئولان این شرکت ها با نزدیک شدن به زمان عرضه محصول خبر آن را به اطلاع عموم رسانده اند.
خودروی ارزان قیمت، ۳ سال آینده
با حساب سرانگشتی می توانیم بگوییم تقریبا از حدود ۴ سال گذشته بحث تولید خودروی ارزان قیمت مطرح شده بود. با روی کارآمدن دولت جدید و اعلام مجدد این خبر با اندکی تفاوت از سوی وزیر جدید صنایع کابینه نهم متقاضیان امیدوار بودند که مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو در خبری اعلام کند که مثلا خودروی کاملا ایرانی با قیمت مناسب حداقل تا اواسط سال آینده به بازار می آید. اما اظهار نظر منوچهر منطقی در بازدید نمایندگان ارشد رسانه ها از گروه صنعتی ایران خودرو این امید را نقش برآب کرد، چرا که وی اعلام کرد خودروی کاملا ایرانی تا سال ۱۳۸۷ یعنی ۳ سال آینده به بازار می آید.
به عبارت دیگر از زمان اعلام یک خبر تا تحقق آن (در صورت مساعد بودن شرایط) حداقل باید یک دوره ۷ ساله را متصور شد که صد البته این دوره چندان کوتاه نیست.
نکته قابل تامل آن است که از دیدگاه مسئولان گروه صنعتی ایران خودرو طراحی و تولید خودرویی کاملا ملی جزو اهداف بلند مدت این شرکت است. این در حالیست که بنا به تاکید رئیس جمهوری و اعلام نظر ۲ وزیر، وزارت صنایع (جهانگیری وزیر دوره قبل و طهماسبی وزیر دوره جدید) این خودرو در آینده ای نزدیک باید روانه بازار شود.
در واقع با توجه به اینکه وزیر فعلی وزارت صنایع و معادن اولویت کاری وزارتخانه مربوطه را تولید خودروی داخلی و ارزان قیمت می داند، مشخص نیست خودروسازان تا چه حد شرایط کافی و لازم را برای هر چه سریع تر محقق شدن این اولویت داشته باشند.
تولید موتور ملی، اولین گام
این طور که به نظر می رسد خودروسازان با تولید موتور ملی به عنوان اصلی ترین بخش یک خودرو گام های ابتدایی تولید خودرویی کاملا داخلی با قیمتی ارزان را تجربه می کنند. هر چند که اگر قرار باشد تولید این موتور با نظارت آلمانی ها انجام پذیرد تا حدی بر هزینه های تولید این خودرو افزوده خواهد شد.
در این میان نقش قطعه سازان را هم نباید نادیده بگیریم. چنانچه مدیر عامل شرکت ساپکو در همین زمینه می گوید: قطعه سازان تا پایان امسال مهلت دارند تا توان خود را برای تولید قطعات این موتور از نظر سرمایه گذاری، فناوری و تکنولوژی تولید افزایش دهند.
به گفته مجتبی شیواپور، برای ساختن خودروی کاملا داخلی با قیمت ارزان باید تولید قطعات در ابتدا با مشارکت خارجی ها در داخل انجام پذیرد تا زمینه افزایش و ارتقای دانش فنی و طراحی قطعه سازان داخلی فراهم آید.
لزوم تعامل بین خواسته ها و تحقق ها
با توجه به مطالب عنوان شده اگر خودروی ارزان قیمت ۳ سال آینده وارد بازار شود و تولید و عرضه آن طولانی تر نگردد باز می توان امیدوار بود که وعده مسئولان فقط با اندکی تاخیر محقق شود. از سوی دیگر به نظر می رسد آنچه خواسته مقامات ارشد وزارت صنایع بوده و هست تحقق خواسته ها در حداقل زمان ممکن و آنچه شدنی و قابل تحقق است، برنامه ریزی واحدهای بزرگ خودروسازی در میان و بلندمدت است. در واقع تعامل مناسب بین خواسته مسئولان تا تحقق یک خواسته امری است که شاید کمتر در بعد صنعت کشور مورد توجه قرار می گیرد و علت اصلی معطل ماندن بسیاری از طرح ها نیز بجز تامین اعتبار و کاغذبازی های اداری ناشی از همین عدم تعامل هاست.

منبع : خبرگزاری ایسنا