در تهران با قایق سفر کنید!

با شروع بارندگی در چند روز گذشته آنچه بیش از همه شهروندان تهرانی را آزرده‌خاطر کرده داستان نخ‌نما شده آب‌گرفتگی در سطح معابر و خیابا‌ن‌ها است. هر چند اولین باران‌های پائیزی چهره شهر دود گرفته‌مان را تغییر داده و باعث شده نفس تازه بکشیم، اما وجود مشکلاتی که سال‌ها است در فصل پائیز و زمستان گریبانگیر شهروندان بوده لذت پیاده‌روی در زیر باران‌های پائیزی را از ما گرفته. از جمله این مشکلات تردد عابران و وسایل‌نقلیه است. اکثر خیابان‌ها و کوچه‌های قدیمی شیب دارند و به همین دلیل آب در یک سمت آنها جمع می‌شود. هر سال تا پایان فصل زمستان مردم این مصیبت را تحمل می‌کنند و امیدوارند که سال آینده دیگر خبری از این مشکلات نباشد، اما چه فایده که در سال‌های آتی نیز قضیه به همین قرار است و به قولی روز از نو و روزی از نو.هرچند بازسازی این معابر و خیابان‌ها وقت‌گیر و هزینه‌بر است اما به‌طور حتم آنقدر پرهزینه نیست که به خاطرش سال‌ها شهروندان از اوضاع و شرایط موجود در رنج و عذاب باشند.تهران به‌عنوان پایتخت ایران از لحاظ ساختار شهری به‌ویژه خیابان‌ها از حداقل امکانات مهندسی برخوردار نیست یکی از دلایل عمده این موضوع زیرسازی‌های غیرکارشناسانه و غیرفنی در این‌باره است. بدین معنی که اکثر کارهای مرتبط با ساخت‌وسازهای خیابانی از سوی شهرداری به پیمانکاران واگذار شده است. این پیمانکاران از صلاحیت لازم برخوردار نبوده و در بسیاری از موارد با سهل‌انگاری کارهای مرتبط شهری را انجام می‌دهند. براساس استانداردهای جهانی روکش خیابان‌ها و جاده‌ها باید گونه‌ای تعبیه شود که شیب آن به جوی آب هدایت شود، اما در ایران همین نگاه غیراصولی و غیرفنی باعث شده که چنین نکات مهمی در زیرساخت‌های شهری لحاظ نشود و ما این‌گونه شاهد آب گرفتگی در سطح معابر و خیابان‌ها هستیم.
نکته دیگر که می‌توان در این زمینه به آن اشاره کرد، عدم نظارت دقیق و مدیریت شهری نسبت به بحث‌های زیربنائی و زیرساختی شهرها است. متأسفانه در جامعه ما به دلایل گوناگون شهرداری‌ها که متولی مسائل شهری هستند در بخش نظارت‌ها دقت لازم را ندارند. همچنین آنان مقوله ترمیم و لکه‌گیری خیابان‌ها را بدون مطالعه مهندسی و تأیید صلاحیت برعهده پیمانکاری که اکثراً با روابط انتخاب شده‌اند نه ضوابط می‌گذارند. این‌دو مقوله به انضمان ناکافی بودن اطلاعات شهروندان در این‌باره وضعیت خیابان‌های شهر را بدین‌صورت در می‌آورد که شما پس از هر بارش دچار مشکلات عدیده می‌شوید.برای این‌گونه مسائل و مشکلات شهری باید چند نکته را مدنظر داشت. اول اینکه با توجه به ازدحام اتومبیل‌ها و افزایش سفرهای درون‌شهری، خیابان‌ها و بزرگراه‌های تهران باید افزایش پیدا کنند تا بتوان از استهلاک زیاد معابر که باعث پستی و بلندی می‌شود جلوگیری کرد. از سوی دیگر بحث لکه‌گیری به‌گونه‌ای که در ایران متداول است نه تنها اصولی نیست بلکه خود باعث ایجاد گودال و ناهمواری‌های بسیاری در خیابان‌ها می‌شود که خود منشأ آب‌گرفتگی خیابان‌هاست.
آخرین نکته‌ای که در این رابطه باید متذکر شد لزوم مشارکت مردم در بحث مدیریت شهری به‌صورت کلان است. شهروندان همانگونه که در مسائل خانه و خانواده خود حق اظهارنظر دارند باید در مسائل مربوط به شهر خود نیز حق اظهارنظر داشته باشند زیرا آنان هستند که در این شهر زندگی می‌کنند و باید نسبت به مشکلات و معایب آن با شهرداری در تعامل باشند اما شهروندان تهرانی نه تنها نسبت به مسائل شهری حساسیت ندارند بلکه با بی‌تفاوتی از کنار آن می‌گذرند و بدین‌صورت است که شهرمان با وجود مشکلات عدیده از لحاظ ساختار شهری و مسائل زیربنائی پیشرفت نمی‌کند.مهندس اسماعیلی، کارشناس امور شهرسازی معتقد است که یکی از عمده‌ترین دلایل آب‌گرفتگی در معابر و خیابا‌ن‌ها عدم تعبیه مناسب تأسیسات شهری و زیرزمینی است. برای نمونه زمانی‌که میدانی ساخته می‌شود باید معابر اطرافش نیز شیبی مناسب داشته باشد تا آب باران به‌راحتی منتقل شود. همچنین چنانچه تأسیساتی همچون فاضلاب‌های زیرزمینی یا آبراە‌های روزمینی به‌خوبی طراحی شود، درصد بروز اتفاقات این‌چنینی کاهش خواهد یافت. دومین عامل مربوط می‌شود به عدم دیواره‌سازی مناسب برای مسیل‌هائی که آبها در امتداد آن قرار می‌گیرند. یکی از شهروندانی که در زیر باران خیس شده و اکنون سوار بر اتوبوس قصد دارد زودتر به مقصد برسد، می‌گوید: هنگام عبور از خیابان و معابر تنگ و ناهموار باید هر لحظه منتظر باشید تا پایتان در یکی از گودال‌های پر از گل‌ولای فرو نرود. خودروها که اصلاً مراعات عابران را نمی‌کنند و با سرعت زیاد، افراد در حال گذر از کنار خیابان را حسابی خیس می‌کنند. شاید هم اینان مقصر نباشند، به هر حال گودال و چاله‌های خیابان‌های تهران را نیز نمی‌توان نادیده گرفت. آن‌وقت می‌گویند چرا تهران دچار کم‌آبی شده و میزان بارش و برف به‌هم می‌ریزد چه برسد به زمانی‌که بخواهیم بیشتر فصول سال را در هوای بارانی بگذرانیم، از سوئی ممکن است ناچار شویم با قایق به این‌طرف و آن‌طرف نقل مکان کنیم.شهروند دیگری که دل خوشی از فصل پائیز به‌دلیل بارش باران ندارد می‌گوید: به‌جای پرداختن به مسائل حاشیه‌ای بهتر است به مسائلی که رفاه شهروندان را تضمین می‌کند، بپردازیم. به‌طور حتم ایجاد ترافیک‌های سنگین و به راه افتادن آب در سطح معابر و خیابان‌ها آن‌هم با بارش چند قطره باران نشانگر عدم مدیریت صحیح است.بسیاری از تصادفات رانندگی و بروز خسارات ناشی از آن در اثر همین آب‌گرفتگی خیابان‌ها روی می‌دهد. از اینها که بگذریم ناودان اغلب ساختمان‌ها در مکانی مناسب تعبیه نشده و همین عاملی برای انتقال آب‌های آلوده به معابر است.بسته به اینکه خیابان‌های تهران چه میزان پستی و بلندی یا شیب داشته باشند، این آب‌گرفتگی شدت بیشتری می‌یابد. یکی از شهروندان ساکن حوالی میدان امام‌حسین (ع) می‌گوید: فقط کافی است مقداری باران ببارد، فاضلاب‌ها لبریز شده و در نتیجه زباله‌ها به بیرون از کانال سرازیر می‌شود. بنابراین قادر نخواهید بود به‌راحتی رفت‌و‌آمد کنید. البته خیابان‌های دیگر هم به همین گونه‌اند و هیچ تفاوتی نمی‌کند. شاید یکی از دلایلش این باشد که مردم بدون هیچ توجهی زباله‌های خود را درون جوی‌ها می‌ریزند و همین عاملی برای گرفتگی فاضلاب‌ها محسوب می‌شود، در نتیجه باید ابتدا با قراردادن سطل‌های زباله در سطح شهر از جمع شدن زباله‌ها در کانال‌های فاضلاب جلوگیری کرد. به هر حال باید شرایط را تحمل کنید تا دوباره فصل بهار از راه برسد. شهروند دیگری که در یکی از مناطق قدیمی تهران زندگی می‌کند، می‌گوید: در این مناطق که کوچه‌ها و خیابان‌ها تنگ و باریک هستند، این مشکلات بیشتر به‌چشم می‌خورد. حتی ممکن است آب باران به داخل خانه‌ها نیز نفوذ کند.

منبع : روزنامه اعتماد