پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

تجارت الکترونیک یک انتخاب نیست، یک الزام است


تجارت الکترونیک یک انتخاب نیست، یک الزام است
چندی است كه در عرصه فن آوری اطلاعات (IT)،‌ با مفهوم جدیدی از تجارت با نام "”تجارت الكترونیك”" مواجه هستیم. استفاده از این فن آوری در حال حاضر در اكثر كشورهای غربی بخصوص آمریكا رواج فراوانی دارد. در كشور ما نیزتجارت الكترونیك توسط مجلس شورای اسلامی در حال بررسی و تدوین است." این قانون قانونی جامع و كامل است كه بیش از دو هزار ساعت كار كارشناسی برای تهیه آن صرف شده است.اگر بخواهیم به اختصار در مورد تجارت الكترونیك صحبت كنیم باید بگوییم در این نوع تجارت همه عملیات تجاری در محیط الكترونیكــی انجام می شود كه اجــرای آن الزاماتی دارد . از آن جمله می توان به الزامات حقوقی و قانونی اشاره كرد. به زبان ساده تر، تجارت الكترونیكی انجام خرید،‌ فروش كالا‌ یا خدمات و مبادله اطلاعات از طریق شبكه های كامپیوتری و از جمله اینترنت یا فروشگاههای مجازی است. انجام این فعالیت ها مستلزم داشتن یك چارچوب حقوقی مدون و درنتیجه قانونی فراگیر و قابل اجرا خواهد بود. از مهم ترین اثرات تصویب قانون تجارت الكترونیك این است كه مستندات الكترونیكی در محاكم حقوقی قابل استفاده خواهد شد و در معاملات مالی، بانكی،‌تجاری و اداری نیز قابل اتكا می شود و این به معنای آغاز یك مرحله مهم از دوران دگردیسی در نظام اداری و اجرایی كشور است.نحوه فروش محصولات نرم افزاری در اشكال زیر خلاصه میشود. تجاری (Commercial)عموماً به نرم افزاری اطلاق می شود كه برای استفاده از آن باید وجه آنرا پرداخت نمود. در اكثر مواقع برای خرید آن از كارت اعتباری استفاده می شود.
نیمه مجانی (Share Ware "Trial"):
در این وضعیت كالا بصورت مجانی برای مدت معینی در اختیار كاربر قرار می گیرد ولی خدمات پس از طی مدت مزبور قطع می شود. این حالت بیشتر جنبه تبلیغی داشته تا خریدار را ترغیب به خرید كند. بدیهی است پس از آن در صورتی كه خریدار بخواهد اقدام به خرید كند بر اساس روش اول و یا حواله وجه به حساب بانكی فروشنده اقدام خواهد نمود.
كاملاً مجانی (Free Ware):
در حالت سوم نرم افزار كالا به صورت مجانی در اختیار مشتری قرار می گیرد و او می تواند از طریق اینترنت بدون پرداخت وجه اطلاعات مورد نیاز خود را بروی كامپیوتر خود پیاده كند.مقایسه تجارت الكترونیكی و سنتی راچنین میتوان توضیح داد : در روش سنتـی معامله بصـورت مستقیم از طریق تلفن، فـاكس،‌پست و یا رو در رو انجام مـی پذیرد در حالی كه در روش الكترونیكی مبادله از طریق شبكه اینترنت (وب سایت) انجام می شود. همچنین در تجارت الكترونیك (از نوع نرم افزاری) هیچ حالت فیزیكی دخیل نیست.تجارت الكترونیك مزایایی دارد كه در تجارت سنتی چنین نیست . این نوع تجارت از نظر زمان و مكان همیشه در دسترس است. از نظر سرعت، به زمان بسیار كمتری نسبت به روش سنتی برای انجام امور پردازش نیاز دارد. امكان دسترســی به بازار های دور و غیــر قابل دسترس در مقایسه با حالت سنتی مهیا می شود. انجام مكاتبات، نیاز به استفاده از كاغذ ندارد (Paperless) و بنابراین هزینه های اداری و تشكیلاتی بسیار پایین خواهد بود.البته تجارت الكترونیكی مشكلاتی هم دارد . یكی از این مشكلات : حفظ مالكیت نا مشهود( Intellectual Property) است. این عنوان دربرگیرنده وجوه كلیه مشكلات مربوط به پیاده سازی قوانین در اینترنت است. مثل قانون حق چاپ و نشر (Copy Right) و حقوق علامت تجاری (Trade Mark).عدم امنیت در حفظ اطلاعات نیز یكی دیگر از مشكلاتی است كه باایجاد امنیت در سایت تا جایی كه مشتری اطمینان حاصل نماید كه اطلاعات محرمانه او نزد شركت مزبور باقی می ماند و درز نمی كندمرتفع خواهد شد .عدم امكان اخذ مالیات در تجارت الكترونیكی یكی دیگر از مشكلات مبتلا به این تجارت برای دولت هاست.این مسئله در برگیرنده قوانین مربوط به اخذ مالیات از طریق اینترنت است كه هنوز در اكثر كشور ها ضمانت اجرایی پیدا نكرده است و در بعضی از كشور ها نیز استان به استان و یا ایالت به ایالت قانون مالیات با هم تفاوت دارد. عدم امكان نظارت برامور گمركی نیز مشكل دیگری است كه مشروع و یا نامشروع بودن خرید و فروش كالاها در یك كشور در مقایسه با كشور دیگررا امكان پذیر نمی كند. مشكلات سخت افزاری و نرم افزاری ادوات الكترونیكی مانند اتصال به شبكه به علت مشكلات فنی سرور و یا به روز كردن سایت نیز باعث تاخیر در انجام معاملات می شود.
انواع تجارت در اینترنت
- تجارت بنگاه به بنگاه (شخص حقوقی به شخص حقوقی)
(Business to Business) : در این نوع تجارت دو طرف قرارداد
، دو شركت تجاری هستند. از مشخصات این نوع تجارت حجم بالای معاملات و در نتیجه قیمت پایین است. مثل خرید مواد اولیه كارخانه ها .
- تجارت بنگاه به شخص حقیقی (Business to Customer): این نوع تجارت مثل تجارت خرده فروشی است. یك طرف معامله شركت است و در سوی دیگر آن خریدار یا فروشنده شخصی. در این نوع تجارت حجم معاملات پایین و در نتیجه قیمت ها بالاست. مثل خرید كتاب یا .CD
تبلیغات در اینترنت
تبلیغات خوب و مناسب همیشه منتهی به برقراری نوعی رابطه تجاری با دیگر شركت ها می شود. در نتیجه وجود تبلیغات در سایت هایی كه فعالیت تجارت الكترونیكی دارند باید بسیار مورد توجه قرار گیرد. از مزایای تبلیغات در اینترنت می توان به نكات ذیل اشاره كرد: تبلیغات در اینترنت سریع است. نتیجه حاصله از تبلیغ در اینترنت برروی مشتری به علت اینكه خود كالا، سفارش، خرید و تبلیغ همه در یك مكان است بیشتر خواهد بود. تبلیغ دررادیو و تلویزیون چون زمان بیشتری می برد پر هزینه تر است. دلیل آن نیز طولانی بودن این امر است كه میان تبلیغ و خرید فاصله است . پس تبلیغ باید جذاب تر و طولانی تر باشد تا اثر بیشتری بروی خریدار داشته باشد.
در یك وب سایت ، كاربر (مشتری) بعلت وجود خدمات برای مشتریان
Customer Service)) احساس خلاء نمی كند. نمونه هایی از اینگونه خدمات به شرح ذیل است:
FAQ (Frequent Asking Questions)- : سوالات رایج
Community-: ‌ گروه خریداران و مشتریان
Web Base Help-:‌ سرفصل های كمك در صفحات وب كه از پیش در >نرم افزار نصب شده است .
در اینترنت می توان به كاربران بصورت مجانی و از طریق E-mail ،‌ كاتولوگ و بروشور فرستاد و این خود نوعی تبلیغ برای شركت محسوب می شود (با هزینه چاپ كاتالوگ ،‌ پست و زمان طولانی مورد نیاز مقایسه گردد). گسترده و جهانی بودن تبلیغ در وب برای متقاضیان و دسترسی سریع یكی دیگر از مزایای تبلیغات اینتر نتی است .در اینجا باید به این نكته اشاره كرد كه جهانی شدن یك واقعیت است و اجرای تجارت الكترونیك یك بحث داخلی نیست. در واقع الزامات خارجی ما را به تصمیم گرفتن در این زمینه وادار ساخته است . بنابراین قواعد این برنامه باید طبق قواعد موجود در دنیا رعایت شود . شاید اگر تاكنون طبق اصول موجود در جهان پیش می رفتیم با مشكلات فعلی روبرو نمی شدیم. ضرورت تجارت الكترونیك یك انتخاب نیست بلكه یك الزام است.

نویسنده: بهاره ایزدی
منبع : ماهنامه نفت پارس


همچنین مشاهده کنید