جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا


نفت مقدس!


نفت مقدس!
تا به حال صنعت نفت مكزیك بنا به دلایل خاصی، عملكرد مناسبی از خود نشان نداده است. این در حالی است كه پمكس Pemex،شركت بزرگ ملی نفت و گاز مكزیك، با تمام ظرفیت به تولید و استخراج نفت خام و گاز طبیعی مشغول است. سال گذشته پمكس موفق شد به طور متوسط در هر روز ۳۸/۳ میلیون بشكه نفت خام استخراج و روانه بازار كند كه نسبت به سال ۲۰۰۰ حدود ۱۲ درصد رشد تولید را نشان می دهد. البته دولت ویسنته فاكس، رییس جمهور مكزیك، از سال ۲۰۰۱ بدین سو تلاش كرده تا از وابستگی بودجه كشور به درآمدهای نفتی بكاهد. روند كاهش وابستگی بودجه دولت به درآمدهای نفتی همراه با افزایش چشمگیر بهای نفت در ماه های اخیر، به پمكس فرصت داده تا هر سال حدود ۱۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نماید. ولی این میزان پس انداز، جدای از حدود ۴۰ میلیارد دلار كمكی است كه پمكس در سال گذشته در قالب مالیات و انتقال سود، به دولت مكزیك پرداخت كرده است. به طور كلی، هم اكنون پمكس بیش از یك سوم از كل درآمدهای دولت مكزیك را تأمین می كند. اما این امر یك مشكل بزرگ به همراه دارد و آن اینكه، سیاستمداران مكزیكی به دلیل ناتوانی و یا عدم تمایل قلبی به آزاد كردن صنعت نفت كشور، درآمدهای عظیم ناشی از صادرات نفت و گاز را به بیراهه می برند. برای اثبات این گفته ، كافی است بدانید كه بیش از دو سوم تولیدات پمكس تنها از میدان نفتی عظیم " كانتارل" خلیج مكزیك استخراج می شود. این در حالی است كه اخیراً مقامات Pemex اذعان كرده اند كه در سال ۲۰۰۶ و یا حتی زودتر، میزان استحصال نفت از میدان كانتارل رو به كاهش خواهد نهاد. در پاسخ به این شایعات، پمكس اخیراً ذخایر احتمالی نفت خلیج مكزیك را بیش از ۵۴ میلیارد بشكه اعلام كرده است. مقامات این شركت اعلام كرده اند چنانچه این میزان ذخیره استحصال شود، در آن صورت آنها قادر خواهند بود میزان تولیدات خود را به ۶ تا ۷ میلیون بشكه در روز افزایش دهند. اما باید توجه داشت كه ذخایر جدید در عمق حدود دو هزار متری آب های خلیج مكزیك قرار دارند كه استخراج نفت از چنین مكان هایی نیازمند در اختیار داشتن امكانات مالی و فن آوری های پیشرفته می باشد. واضح است كه پمكس چنین توانایی ها را تا به حال در اختیار نداشته است. لذا از نقطه نظر بسیاری از كارشناسان صنعت نفت، ساده ترین راه فراروی پمكس برای غلبه بر این چالش، فراخوانی شركت های نفتی خارجی است كه توانایی های مالی و فنی لازم برای توسعه میادین نفتی زیرسطحی را در اختیار دارند. ولی از سال ۱۹۳۸ بدین سو كه دولت مكزیك صنعت نفت كشور را ملی اعلام كرد، این مهم كه تمام ذخایر هیدروكربنی كشور از این پس ملی بوده و تنها دولت حق بهره برداری از آن را دارد، در قانون اساسی مكزیك به یك اصل چالش ناپذیر و مقدس مبدّل شده است. با این وجود، در سال های اخیر مدیران عالی رتبه پمكس سعی كرده اند با پیشنهاد قراردادهای خدماتی چند جانبه كه بر اساس آن تنها به شركت های خصوصی خارجی و داخلی برای استخراج نفت در فلات قاره مكزیك در عوض سهام استخراج و تولید، فقط بهای خدمات به صورت نقدی پرداخت شود، این قانون را دور بزنند. اما همین مقدار مشاركت خارجی نیز برای ملی گرایان جان سخت و كهنه كاری نظیر مانوئل بارتلت، از سناتورهای حزب انقلابی حاكم سابق، پذیرفتنی نیست. وی به این قبیل قراردادها لقب خصوصی سازی پنهان داده است. از آن جایی كه آقای بارتلت هم اكنون ریاست كمیته امور قانون اساسی مجلس سنا را برعهده دارد، لذا نظرات وی در این باره را باید تأثیرگذار قلمداد كرد. بنابراین از همین حالا باید امیدهای پمكس برای عقد قرارداد با شركت های خارجی جهت اكتشاف نفت در آب های عمیق خلیج مكزیك را بر باد رفته تلقی كرد؛ چرا كه كمتر شركتی حاضر می شود در چنین فضای غیر آزاد و محدودی به فعالیت بپردازد. البته راه دیگری نیز در برابر این قراردادها وجود دارد و آن اینكه، دولت به پمكس استقلال مالی و عملیاتی مورد نظر مدیرانش را اعطاء نماید. گزینه مطلوب دیگر كه حتی افرادی چون بارتلت هم با آن موافقند، این است كه مكزیك در یك دهه آینده برای دستیابی به فن آوری های پیچیده استخراج نفت از آب های عمیق و دور نگه داشتن دست خارجی ها از صنعت ملی نفت كشور، واردات محدود نفت را آغاز نماید تا از این طریق، طلای سیاه مكزیكی همچنان مقدس و ملّی باقی بماند.
منبع : ماهنامه اقتصاد ایران


همچنین مشاهده کنید