معمای شرکت های سرمایه گذاری

در حال حاضر ۵۰ شرکت سرمایه گذاری در بورس تهران پذیرفته شده اند که از این تعداد، سه شرکت هنوز نرخ نخورده و روی تابلو نرفته اند. از مجموع ۵۰ شرکت سرمایه گذاری، ۱۱ شرکت جزو واسطه گری های مالی و ۶ شرکت بانک، مؤسسه اعتباری و لیزینگ می باشند. سایر شرکت ها نیز در زمینه های تخصصی نظیر ساختمان، خودرو، تجهیزات، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی، معادن فلزی و فرآورده های نفتی فعالیت می کنند. در ضمن، سه شرکت هم به عنوان هلدینگ چند رشته ای در زمینه های مختلف سرمایه گذاری می نمایند.
واسطه گری های مالی
در بورس اوراق بهادار تهران ۱۱ شرکت سرمایه گذاری وجود دارند که به واسطه گری های مالی می پردازند. نام و برخی شاخص های مهم مقایسه ای میان آنها در جدول همراه آمده است. از میان شاخص های یاد شده، مهم ترین شاخص، نسبت قیمت سهام به ارزش خالص دارایی ها ) P/NAV ( است که بیان می کند سهم شرکت چقدر واقعی ارزیابی شده است. در واقع، اگر نسبت یاد شده برابر با یک باشد، نشان می دهد که قیمت اعلام شده سهم روی تابلو معادل ارزش ذاتی سهم بوده و ارزیابی قیمت آن کاملاً واقعی می باشد. اما اگر P/NAV کمتر از یک باشد، از برآورد قیمت سهم کمتر از ارزش ذاتی آن حکایت دارد. این عدم تعادل گویای این واقعیت است که اولاً سهم یاد شده پتانسیل رشد دارد و افزایش قیمت، آن را به ارزش ذاتی نزدیک تر می کند. ثانیاً مشکلاتی در روند آتی فعالیت شرکت وجود دارد و بازار براساس دیدگاهی که نسبت به این مشکلات دارد، قیمت را کمتر از ارزش ذاتی سهم ارزیابی کرده است. در مقابل، نسبت P/NAV بزرگ تر از یک، حاکی از عکس موارد یاد شده است. گفتنی است، اگرچه در بررسی وضعیت سهام شرکت های حاضر در بورس، نسبت قیمت به عایدی هر سهم ) P/E ( نقش اساسی دارد، اما در بورس های سراسر دنیا، برای مقایسه و بررسی سهام شرکت های سرمایه گذاری، عمدتاً از نسبت P/NAV استفاده می گردد. دلیل برتری این شاخص نسبت به شاخص P/E این است که NAV هر شرکت واسطه گری مالی، تابعی است از ترکیب پرتفولیوی آن شرکت براساس صنایع پر رشد و کم ریسک. به این ترتیب که هرچقدر تعداد سهام شرکت ها و صنایع پررشد و کم ریسک در ترکیب پرتفولیوی یک واسطه گری مالی بیشتر باشد، ارزش ذاتی آن شرکت) NAV ( بیشتر خواهد بود. از سوی دیگر، NAV تابعی است از پتانسیل های سبد سهام شرکت. عمده منابع شرکت های سرمایه گذاری واسطه گری مالی نیز از دو محل تأمین می گردد: اول، سود حاصل از سرمایه گذاری ها که از سود نقدی مصوب مجامع شرکت ) DPS ( تعیین می گردد و دوم، سود حاصل از فروش سرمایه گذاری ها که نشان دهنده میزان افزایش ارزش روز سهم در بازار نسبت به قیمت تمام شده سهم است. این کسب سرمایه ) Capital gain ( در هنگام فروش تحقق می یابد. لذا تا قبل از فروش سهم تنها به عنوان پتانسیل ذاتی سهم مورد توجه قرار می گیرد. لذا یک شرکت سرمایه گذاری هر چقدر نسبت به خرید و نگهداری سهام شرکت هایی که Capital gain بیشتری دارند اقدام نماید، NAV آن رشد بیشتری خواهد نمود. در حال حاضر در میان شرکت های سرمایه گذاری، شرکت های سرمایه گذاری نیرو، صنعت و معدن و بوعلی بیشترین نسبت P/NAV را دارا هستند که نشان دهنده امکان کاهش قیمت آنها در آینده نزدیک است. شرکت های سرمایه گذاری توسعه صنعتی، سرمایه گذاری توسعه ملی و سرمایه گذاری ملی نیز واقعی ترین قیمت نسبت به ارزش ذاتی خود را دارا می باشند.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران