پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا


معرفی مرکز کتابخانه‌های تحقیقاتیCRL


معرفی مرکز کتابخانه‌های تحقیقاتیCRL
سی. آر. ال. (:CRL) اتحادیه‌ی دانشگاههای كالج‌های و كتابخانه‌های تحقیقاتی مستقل شمال آمریكاست.این مركز منابع سنتی و دیجیتال را برای تدریس و تحقیق از طریق امانت بین كتابخانه‌ای در اختیار موسسات وابسته خود قرار می‌دهد.
● مشخصات و مدیران رده اول:
در این بخش شماره تلفن، آدرس پست الكتریكی و شماره‌ی نمابر و رتبه‌ی علمی مدیران رده اول وجود دارد.
● مسیرهایی كه به مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی ختم می‌شود:
CRL در جنوب شرقی محوطه‌ی دانشگاه شیكاگو در محدوده‌ای از شهر كه به همین نام مشهور است قرار دارد. و آدرسش خیابان كنوود جنوبی شماره‌ی ۶۰۵۰ كه در ضلع شمال غرب خیابان ۶۱ بین كوتیج گرا و خیابان استو قرار دارد. با اتومبیل شخصی می‌توان هم از اتوبان دان راین وهم از جاده‌ی شوردرایو به آنجا رسید. اما با تاكسی از مركز شهر شیكاگو تا آنجا تقریباً ۲۰ دلار می‌شود. اتوبوس شماره‌ی ۶ شما را به نزدیكترین محلی كه مركز در آنجا قرار دارد می‌رساند.
● خبرنامه مركز:
این خبرنامه بصورت فصلی منتشر می‌شود و شامل برنامه‌ها، رویدادها، خط مشی‌ها، مجموعه‌ها، اعضاء جدید، و كاركنان می‌باشد. شماره‌های گذشته این خبرنامه بصورت فرمت PDF قابل رویت می‌باشد.
● طرح استراتژیك مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶:
CRL كنسرسیوم دانشگاههای شمال آمریكا، كالج‌ها و كتابخانه‌های تحقیقاتی مستقل است. این كنسرسیوم جمع‌آوری ونگهداری روزنامه‌ها، مجلات، مدارك، آرشیوها و دیگر منابع سنتی و دیجیتال را به عهده دارد. این منابع برای تحقیق و تدریس استفاده می‌شود و از طریق امانت بین كتابخانه‌ای و تحویل الكترونیكی در اختیار اعضا موسسات قرار می‌گیرد.
▪ هدف: هدف CRL حمایت از تحقیق و تدریس در رشته‌های علوم انسانی، علوم و علوم اجتماعی می‌باشد كه این امر با حمایت از منابع گذشته و دسترس پذیرا كردن منابع اصلی دانش برای فعالیتهای آنها محقق می شود. CRL از طریق فعالیتهای مشترك كتابخانه‌های عضو و مراجعان به این هدف دست می‌یابد.
▪ تصور استراتژیك:
هدف CRL اشتراك شبكه‌ی منابع سنتی و دیجیتال برای تحقیق و رشد و اداره‌ی این منابع بصورت استراتژیك به منظور كسب سود برای جامعه‌ی كتابخانه‌های تحقیقاتی مستقل می‌باشد.
▪ ارزشها: توانایی
▪ پشتیبانی و تقویت: حفظ منابع بصورت طولانی مدت و دسترس معتبر به منابع دیجیتالی برای رشد تحقیق و تدریس ضروری است.
▪ مسؤولیت: مسؤولیت معنی‌دار برای اعضاء این مركز و جامعه‌ی تحقیقاتی شمال آمریكا از طریق ارتباط موثر و شفافیت سازمانی انجام می‌گیرد.
▪ شراكت: با بكاربردن توانایی‌ها و منابع انسانی CRL ، اعضا موسسات، و دیگر شركای مناسب و واجد شرایط رسیدن به اهداف را سهل می‌كند.
▪ تازه‌سازی و تجدید: طرح استراتژیك مستمر و ارزیابی دائمی و پیشرفت دانش كاركنان و توانایی‌های آنها به صورت دائمی لازم است.
● اهداف استراتژیك برای سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۶:
۱) اشاعه و پی‌جویی استراتژهای مجموعه‌ سازی بصورت مشاركتی:CRL برنامه‌های مربوط به تقاضاهای رسیده به مجموعه‌های خودش را افزایش و تقویت خواهد كرد. و همچنین از تلاشهای خاصی كه اعضا برای بوجود آوردن منابع چاپی و دیجیتالی انجام می‌دهند حمایت می‌كند.
۲) اشتراك منابع بین موسسات عضو CRL و كاربران نهایی: CRLآشكارسازی و كاربرد مجموعه‌ها و منابع‌اش را افزایش می‌دهد واین كار از طریق استراتژی دقیق وا رزیابی مجموعه‌ جاری، حوزه‌های مربوط به جمع‌آوری مجموعه، ایجاد و اشاعه‌ی موثر ابرداده‌های بر پایه‌ی در‌خواست كاربر و افزایش تحویل دیجیتال و دیگر خدمات انجام می‌شود.
۳) اشاعه و حمایت از مشاركت در حفظ منابع دیجیتالی و چاپی در آمریكای شمالی و در سطوح جهانی: این هدف مستلزم وجود نقش سنتی CRL به عنوان«fallback» و واسیا و فراهم كننده‌ی مواد چاپی است كه حفاظت مشاركتی معتبری را از مجموعه منابع بزرگتر چاپی و دیجیتالی كه در اختیار كتابخانه‌های شمال آمریكاست به عمل می‌آورد.
۴)گسترش منابع CRL و جریان مالیانها: هر دوی این موارد لازم به نظر می‌رسد و از لحاظ اقتصادی احتیاط آمیز است و منابع مالی برای CRL متنوع است و سطوح منابع مالی افزایش می‌یابد زمانی كه اعتماد CRL در مورد تصویب حقو عضویت اعضا كاهش پیدا می‌كند.
● گزارش سالانه‌ی CRL:
این گزارش شامل مرور فعالیتهای این مركز در آن سال بخصوص می‌باشد. در این گزارش از جمله می‌توان به بیان اوضاع مالی مركز اشاره كرد. نسخه‌ی PDF از طریق لینكهایی در دسترس می‌باشد و یا برای بدست آوردن نسخه‌های چاپی باید مستقیماً با CRL ارتباط برقرار كرد. در قسمت Preess release در مورد انواع انتشارات این مركز توضیح داده می‌شود و همچنین در بخش CRL Parteners افرادی كه با مركز در ارتباط هستند و یا جزء موسسات وابسته هستند معرفی می‌شوند و اطلاعاتی در مورد آنها در این بخش وجود دارد.
● نظارت بر CRL:
مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی یك سازمان مستقل است و بوسیله‌ی اعضاء اداره می‌شود و قوانین خاص خودش را دارد. اعضاء اداره كننده‌ی این مركز درنشستهای سالانه‌ی خود به تعیین اعضاء هیات مدیره تصویب بودجه و …. می پردازند. اهداف CRL از طریق خط مشی‌های خاصی برای استفاده از مجموعه و تعیین مدیران برای اداره و رشد مجموعه مشخص شده است.
این خط مشیها توسط اعضا هیأت مدیره تعیین شده است. و طرح كلی آن بوسیله‌ی سرلینگ در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد.
● خط مشیهای دسترسی به مجموعه:
دانشمندان و محققانی كه عضو موسسات مربوط به CRL هستند بصورت رایگان و نامحدود از طریق امانت بین كتابخانه‌ای می‌توانند از مجموعه استفاده كنند. دوره‌ی امانت منابع نامحدود است افرادی كه عضو CRL نیستند می‌توانند با پرداخت مبالغی از مجموعه استفاده كنند. برای كسب اطلاعات بیشتر در مورد سیستم امانت CRL در قسمت خط مشی‌ یا شرایط عضویت مطالعه شود.
● خط مشیهای انتقال مدارك و امانت منابع برای موسساتی كه با مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی عضو نیستند:
كتابخانه‌های غیر عضو به ده زمینه‌ی موضوعی (امانت و كپی) محدود می‌شوند مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی منابع را به اشخاصی امانت نمی‌دهد و فقط در اختیار كتابخانه‌ها می‌گذارد. تقاضاها باید از كتابخانه‌های غیر عضو به بخش امانت بین كتابخانه‌‌ای برسد. پس از بررسی تقاضاها كتابخانه‌های غیر عضو باید تعهداتی در قبال حفظ و برگشت منابع بدهند. به علاوه كتابخانه‌های غیر عضو در قبال پرداخت خسارت ناشی از خرابی و آسیب‌دیدن منابع مسئول هستند و نیز در صورت كم شدن منبع خاصی باید جایگزین آن منبع را تهیه كرده و به مركز تحویل دهند.● امانت منابع فیزیكی:
۱) منابع به مدت ۴ هفته امانت داده می‌شود.۲ـ CRL دوازده میكروفیلم و ۲۴ میكروفیش را برای هر تقاضا امانت می‌ دهد.
۳) CRL معمولاً از طریق UPS منابع را به نقاط مختلف آمریكا و كانادا منتقل می‌كند هزینه‌های رایج ارسال به عهده‌ی امانت گیرنده است علاوه بر هزینه‌ی انتقال، هزینه‌های اضافی احتمالی نیز بر عهده‌ی كتابخانه‌های امانت گیرنده است. اگر امانت گیرندگان تمایل داشته باشند كه منابع از راههای دیگری بدستشان برسد باید تمام هزینه‌های اضافی را پرداخت بكنند.CRL حداكثر تا ۵۰ صفحه را برای درخواست كننده‌ی كپی می‌كند و این كپی‌ها از طریق پست الكترونیكی یا فاكس ممكن است ارسال شود.
۴) برای موسسات آمریكایی و كانادایی روش پرداخت به این صورت است كه: قیمت هر فایل فتوكپی شده ۷۵ دلار می‌باشد كه باید پیش پرداخت شود. این مبلغ باید همراه با تقاضا به مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی فرستاده شود.مبلغ مورد درخواست برای هر نوع منبع ( میكرو فیلم، منابع چاپی، CD-ROM.)) ۱۱۰ دلاری می‌باشد این ۱۱۰ دلار به صورت چك یا پول همراه با درخواست به مركز فرستاده می‌شود.
۵) جایگزینی و مراحل پرداخت پول برای منابعی كه گم شده‌اند یا آسیب دیده‌اند: اگر منبعی گم شود یا اینكه به شدت آسیب ببیند كتابخانه‌ی امانت گیرنده باید هزینه جایگزینی منبع را به طور كامل بپردازد. اگر منبع كم شود باید علاوه بر تهیه منبع ۳۰ دلار جریمه‌ی آن را ‍پرداخت كند.دسترسی به سالن مطالعه : مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی بصورت شراكتی بوجود آمده و توسط موسسات تحقیقاتی اداره می‌شود و هدفش افزایش منابع كتابداری و اطلاع رسانی برای تحقیقات و افزایش دسترس پذیری به این منابع است. این مركز در ۱۹۴۹ تأسیس شد. كاركردش به عنوان یك موسسهٔ شراكتی بود و از طریق عضوگیری از كتابخانه‌های تحقیقاتی انجام می‌شد. این مركز به صورت مستمر به حفظ، فراهم آوری اطلاعات كتابشناختی، امانت و تحویل منابع از مجموعه وتكمیل مجموعه‌های تحقیقاتی شمال آمریكا می‌پرداخت. از طریق این برنامه‌ها كتابخانه‌های عضو این مركز، نیازهایشان در مورد منابع تحقیقاتی برطرف می‌شد. دسترسی كتابشناختی به بیش از ۵ میلیون میكروفیلم از طریق فهرست عمومی پیوسته مركز میسر می‌شد و همچنین این دسترسی از طریق كتابشناسی‌های چاپی نیز میسر بود. كاربران اینترنت نیز از طریق سایت Catalog .crl.edu می‌توان به اطلاعات مذكور دست یابند.
در این سایت ركوردها از طریق نویسنده، عنوان، كلماتی كه در عنوان وجود دارند، شماره‌ی پیشینه كتابشناختی OCLC، شماره‌ی راهنمای CRL، ISSN یا ISBN بازیابی می‌شوند.دستنامه‌ی مركز، راهنمای چاپی، دارای تنظیم موضوعی است و در مورد مجموعه‌ی CRL و اجزاء تشكیل‌ دهنده‌ی آن توضیح می‌دهد. بخش خدمات دسترسی به فهرست CRL به سؤالات كتبی یا تلفنی پاسخ می‌دهد.سالن مطالعه‌ی مركز برای محققانی كه خواهان دسترسی به مجموعه‌ی CRL هستند، باز است. سالن مطالعه دارای میزهایی برای مطالعه می‌باشد همچنین ماشین میكروفیلم خوان، پرینتر، دستگاه فتوكپی برای منابع چاپی وجود دارد. كاركنان این بخش در صورت لزوم برای كسانی كه درخواست كمك‌كنند، سرویسهای لازم را ارائه می‌دهند.
● نحوه‌ی درخواست منابع برای استفاده‌ در سالن مطالعه:
۱) با كارمند سالن مطالعه در بخش خدمات دسترسی تماس بگیرید و عناوین و جلدهای مورد نیاز خود را بخواهید. كاركنان بخش موظفند شلف را جستجو كنند و نتیجه‌ی جستجو را در اختیار درخواست كننده قرار دهند.
۲) در طی دو روز كاری كارمند سالن مطالعه با سوال كننده تماس می‌گیرد و در صورت وجود منبع باوی قرار ملاقات می‌گذارد
۳) اگر پس از بررسی شلف معلوم شد كه منبع به امانت رفته است پس از برگشت منبع با درخواست كننده تماس گرفته می‌شود. استفاده از سالن مطالعه برای دانشجویان و محققان موسساتی كه عضو CRL نیستند در صورت استفاده از سالن مطالعه باید مبالغی بپردازند.
۴) استفاده از سالن مطالعه به كسانی كه با منابع مركز كار می‌كنند محدود می‌شود.
۵) در این مركز مسایل امنیتی رعایت می‌شود و برای ورود به سالن مطالعه باید با كارمند این قسمت هماهنگی شود و وقت قبلی تعیین شود.
۶) سیگار كشیدن، خوردن و نوشیدن در سالن مطالعه ممنوع است.
۷) استفاده كنندگان حق ورود به قفسه‌های كتاب را ندارند.
۸) استفاده‌كنندگان باید خودشان منابع مورد نیاز خود را كپی كنند.
۹) استفاده كنندگان باید منابع استفاده شده شخصی خود را در هنگام خروج از سالن مطالعه به جای اصلی خود برگردانند.
۱۰) كیفها، كلاسورهای استفاده كنندگان توسط كارمند این بخش وارسی می‌شود.
۱۱) استفاده كنندگان حق استفاده از ابزارهایی مانند كامپیوتر شخصی خود را دارند واین در صورتی است كه برای دیگران در سالن مطالعه مشكل ایجاد نكنند.
۱۲) در هنگام درخواستهای همزمان تقدم با افرادی است كه عضو كتابخانه هستند.
۱۳) استفاده كنندگان نمی‌توانند منابع مركز را از سالن مطالعه خارج كنند مگر اینكه از دفتر امانت بین كتابخانه‌ای اجازه‌ی این كار را داشته باشند. منابع باید تا حد ممكن در سالن مطالعه و در قفسه‌ها نگهداری شود و كارمند این بخش باید منابعی را كه ممكن است در یك جلسه مورد استفاده قرار گیرد از قبل آماده كند.
● مجموعه سازی مشترك در مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی:
وجود این مركز بخاطر برنامه‌ی مجموعه‌سازی مشترك آن می‌باشد. وظایف این برنامه جمع‌آوری، حفظ و تحویل منابع تحقیقاتی است بنابراین اعضا این مركز می‌توانند از منابع موجود استفاده كنند.دراین مركز بر حفظ اعضاء وتجدید نظر خط مشی‌های مجموعه‌سازی تأكید می‌شود و اجرای این خط مشی برای كاركنان توصیه می‌شود. البته گاهی اوقات پیشنهادهایی برای تغییر خط مشی‌مجموعه‌سازی توسط اعضا مطرح می‌شود.
● خط مشی افزودن منابع به مجموعه شامل بخش‌هایی است از قبیل:
خرید، مبادله، واسپاری، خرید منابع پیشنهاد شده و درخواست شده یكی از ویژگیهای خط مشی فراهم آوری میكروفیلمها و مجموعه‌های چاپ مجدد می‌باشد كه این فراهم‌آوری با توجه به پیشنهادهای ارائه شد ه در این زمینه انجام می‌شود. در صورتی كه مجموعه‌ی پیشنهادی بیش از ۱۰۰۰ دلار قیمت داشته باشد باید به تأیید مسؤول بخش برسد. و خرید منابع زمانی صورت می‌گیرد كه به تأیید اكثریت اعضاء برسد.زمانی كه خرید منابع پیشنهادی باعث ایجاد هزینه‌های اضافی برای مركز می‌شود این هزینه به حق عضویت اعضا اضافه می‌شود. تمام اعضا بدون توجه به شرایط عضویت به تمام منابع فراهم شده از طریق پیشنهادها دسترسی دارند. پیشنهادهایی كه توسط اعضا برای خرید منابع داده می‌شود باعث خرید دهها هزار دلار منبع برای مركز می‌گردد. انجمن اعضاء CRL گزارش می‌دهد كه فراهم‌آوری حداقل یك یا دو مجموعه با توجه به پول سالانه‌ی CRL كافی به نظر می‌رسد.
سه دسته از منابع برای پاسخگویی به نیازهای امانت بین كتابخانه‌ای خریداری می‌شوند.پایان‌نامه‌ها، فایلهای گذشته نامه، روزنامها آرشیو میكروفیلمها كه فعالیتهای دولتی و نیمه ‌دولتی سازمانها را ارائه می‌دهد. این مركز معمولاً منابع را برای استفاده‌ی، استفاده كنندگان فراهم آوری می‌كند، بنابراین باید هزینه‌های مربوط به خرید منابع برای كتابخانه‌های عضو، فهرست نویسی آنها و ذخیره‌سازی هر منبع جبران شود. قلب برنامه‌ی مجموعه‌سازی مشترك در،CRL مجموعه‌ای است كه این مجموعه از طریق عضوگیری به برنامه‌ی مجموعه‌سازی مشتركش شكل می‌دهد. این مركز در حال حاضر دارای هزاران جلد كتابشناسی و بیش از ۳/۱ میلیون میكروفیلم می‌باشد. منابع كتابخانه‌ی اعضا بوسیله منابعی كه تمام اعضا بصورت مشترك در حال جمع‌آوری هستند، در حال افزایش است و اعضا بصورت مشاركتی خود، منابع مجموعه را حفظ می‌كنند.مجموعه‌های این مركز محتاطانه مدیریت می‌شوند. در موسسات بزرگتر برای كاهش تقاضا منابعی جمع‌آوری می‌شوند كه كاربرد اطلاعاتی دارند.
● نكات تاریخی درباره‌ی CRL:
این مركز در سال ۱۹۴۹ تأسیس شد و به عنوان مركز بین كتابخانه‌ای میدوست MILC كار خود را آغاز كرد نحوه‌ی ایجاد كتابخانه‌ی واسپاری برای ده دانشگاه غربی آمریكا پایه‌ی برنامه‌ی بین المللی مجموعه‌سازی مشترك CRL را بنیان نهاد.
● نحوه‌ی شكل‌گیری MILC:
تحقیقات، بحثها و طرحها برای كتابخانه‌ی واسپاری در دهه‌ی ۱۹۳۰، سیزده نماینده‌ از دانشگاه‌های مورد نظر در مورد هزینه‌ها، مجموعه‌ها و اداره‌ی مشترك كتابخانه‌ها، تحقیقاتی انجام دادند. مؤسسه كارنگی تحقیقی را در مورد امكان ایجاد مجموعه مشترك توزیع منابع كاربرد در كتابخانه‌های این دانشگاه انجام داد.
▪ دانشگاه‌های زیر مورد بررسی قرار گرفت:
دانشگاه شیكاگو، دانشگاه ایلینوپز، دانشگاه ایندیانا، دانشگاه ایوا، دانشگاه كنتاكی، كالج میشیگان، دانشگا ه مینوسوتا، دانشگاه شمال غربی، دانشگاه اوهایو، دانشگاه پردو، دانشگاه ویسكانسین، موضوعات اصلی از ۱۹۴۰ تا كنون:
این گزارش شامل نكات بسیار زیادی است كه این نكات از ۱۹۴۰ تا زمان حال به هم مربوط هستند.ذخیره‌سازی منابع مالی، حفظ و افزایش دسترسی به منابعی كه كمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند هنوز به عنوان مسأله اصلی در مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی باقی مانده است. پیشنهادی كه در ۱۹۴۰ در مورد امكان ایجاد ذخیره منابع داده شده باعث ایجاد بحثها و جدلهایی شد. اما تفكر ایجاد كتابخانه‌ واسپاری در نهایت باعث بوجود آمدن برنامه‌های مشترك حفظ منابع شد.
● MILC در ۱۹۴۹ تأسیس شد:
▪ كتابداران ۴ برنامه‌ را برای این طرح پایه‌ریزی كردند:
خط مشی مجموعه‌ واحد، فهرست نویسی متمركز، ذخیره‌سازی مشترك منابع كم كاربرد و فراهم آوردن مشترك منابع. زمانی كه مركز افتتاح شد از طریق برنامه‌ فراهم‌آوری مشترك منابع، اشتراك با ۴۰ روزنامه بصورت میكروفیلم انجام پذیرفته بود.
▪ طرحی برای تغییر در دهه ۱۹۶۰ و دهه ۱۹۷۰:
در اواسط دهه ۱۹۶۰، MILC حوزه كاری خود را از سازمانی در غرب آمریكا به یك سازمان ملی دیگر تغییر داد. مدیران كتابخانه‌هایی كه عضو نداشتند برنامه‌هایی را برای عضوگیری در آینده مورد بررسی قرار دادند. دكتر استفان مكارتی مدیر كتابخانه‌های دانشگاه كورنل و دكتر ریموند سرپرست مدرسه كتابداری در بركلی دانشگاه كالیفرنیا از این دسته مدیران بودند.
▪ پیشنهادهای دكتر مكارتی در رابطه با ۵ موضوع بود:
ملی كردن، نظارت كردن، منابع مالی، برنامه‌ها و نحوه اداره‌ی و تغییر نام به مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی. همچنین در مورد نحوه ارتباط با انجمن كتابخانه‌های تحقیقاتی، بررسیهایی انجام شد.
● CRL در حال حاضر:
بعد از ۵۰ سال همكاری با موسسات بصورت مشترك، امروزه CRL یكی از دو موسسه بزرگی است كه همكاری مشتركی با دیگر موسسات دارد و دارای مجموعه‌ای بیش از ۴ میلیون منبع می‌باشد. این مركز منابع تحقیقی با ارزش را صرفاً واسپاری نمی‌كند اما به عنوان مجموعه سیالی در جهت برآوردن اهداف كتابخانه‌های عضو می‌باشد. اهداف آینده CRL در برآوردن نیازهای مراجعان از طریق روشهای جدید خلاصه می‌شود.
▪ برنامه‌های مشترك CRL;
CRLبه عنوان مركزی كه همكاریهای مشتركی با سایر موسسات دارد در موارد زیر با سایر موسسات همكاری می‌كند:مجموعه‌سازی در CRL، حفاظت از آرشیو میكروفیلمها و برنامه‌های دیجیتالی كردن. این برنامه‌ها با استفاده از متخصصان، منابع و توانایی‌های دانشگاههای عضو قابل اجرا است.
▪ برنامه‌های مجموعه‌سازی:
CRL برنامه مشترك مجموعه‌سازی خود با كمك دانشگاهها و كتابخانه‌های تحقیقاتی انجام می‌دهد. این مركز با این برنامه‌ نایاب و تحقیقاتی مهم را در اختیار دانشمندان و محققان قرار می‌دهد. این برنامه منابع چاپی تحقیقاتی، میكروفیلم‌هاو منابع الكترونیكی را از طریق همكاریها فراهم آوری می‌كند. برنامه‌ CRL توسط ۶۵ مركز تحقیقاتی بزرگ حمایت می‌شود و تصمیمات مهم توسط این مراكز متمركز شده انجام می‌پذیرد.كتابخانه‌های دانشگاهی از طریق عضویت با CRL تمام هزینه‌های فراهم‌آوری، حفظ و نگهداری و استفاده‌شان كاهش پیدا می‌كند. در صورتی كه موسسه‌ای بخواهد تمام منابع تحقیقاتی را خودش تهیه كند باید هزینه‌های زیادی را متحمل شود اما اگر با CRL مشترك شوند هزینه‌هایشان به طور چشمگیری كاهش پیدا می‌كند.
▪ برنامه‌های تقاضای خرید منابع: برای برآوردن نیازهای تحقیقاتی محققان این مركز منابعی با توجه به امكانات مالی خریداری می‌كند.
ـ ازجمله این منابع:
۱) پایان‌نامه‌های دكتری: این مركز تمام پایان‌نامه‌های دكتری را كه در موسسات و دانشگاههای آمریكا و كانادا نوشته شده است را خریداری می‌كند.
۲) منابع آرشیوی: این مركز منابع: آرشیوی كه پیشینه‌های فعالیتهای سازمانها و موسسات دولتی و نیمه‌دولتی را شامل می‌شود، خریداری می‌كند.
۳) روزنامه‌ها: CRL تمام روزنامه‌هایی را كه مورد استفاده اعضاء قرار می‌گیرد خریداری می‌كند. با توجه به امكانات مالی CRL، تقاضای خرید منابع برای هر عضو در هر سال تا ۲۰۰۰ دلاری باشد. ومنابع مورد نیاز بصورت میكرفیلم خریداری می‌شود. اگر منابع مورد نظر در یكی یا دو تا از كتابخانه‌های عضو وجود داشته باشند دیگر CRL آنها را خریداری نمی‌كند. گاهی اوقات مركز قادر به خرید بعضی از منابع مورد درخواست نیست مثلاً منابعی كه بی‌دلیل دارای قیمت بسیار بالایی هستند یا اینكه پایان‌نامه‌هایی كه دارای محدودیت خرید از سوی دانشگاه‌ مورد نظر هستند.
▪ پروژه‌ها:
CRL با كتابخانه‌های تحقیقاتی دانشگاهی و بخشهای تحصیلات عالیه، فعالیتهای مشتركی را در جهت حفظ و افزاری منابع انجام می‌دهند.
ـ این مركز پروژه‌های مشتركی با كشورهایی از قبیل: ویتنام، برزیل، سنگال، كره‌جنوبی و … در رابطه با حفظ آرشیو‌های دولتی، دیجیتال كردن مدارك و انتشارات و … انجام می‌دهد.
ـ دیجیتالی كردن مدارك دولتی برزیل:
این پروژه توسط شركت آندروملون پایه‌ریزی شده بود وCRL و LAMP مقداری از مداركی را كه متعلق به دولت برزیل بود بصورت دیجیتالی درآوردند. كه این مدارك دولتی در ۱۸۲۱ به بعد را شامل می‌شد.
ـ مدارك بصورت میكروفیلم و فایلهای تصویری در آمد:
كتابخانه‌ دیجیتال آسیای جنوبی:این پروژه توسط گروه آموزش عالی پایه‌ریزی شد و منابع مرجع جایی از قبیل واژه‌نامه‌ها، نامه ها، عكسها، چاپها، نقاشیها، نقشه‌ها، كتابشناسی‌ها، نمایه‌‌ها، كتابها و مجلات را بصورت دیجیتال در آورد.
ـ پروژه سال ۱۸۴۸: مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی، كتابخانه‌دانشگاه شیكاگو و ARTFL در پروژه مشتركی جزوه‌ها، پیایندها را از انقلاب فرانسه در ۱۸۴۸ به بعد بصورت دیجیتالی در آوردند.
▪ مهمترین اجزاء تشكیل‌ دهنده مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی:
CRL دارای بیش از ۴ میلیون روزنامه، مجله، پایان‌نامه دكتری، آرشیو‌ها، انتشارات دولتی و دیگر منابع چاپی و الكترونیك برای تحقیق و تدریس می‌باشد. این مجموعه دارای ۸۰۰۰۰۰ پایان‌نامه دكتر است و نیز دارای صدهزار منبع آرشیوی می‌باشد. تأكید این مركز در گرد‌آوری منابع خارج از آمریكاست. این مجموعه برای دانشجویان، دانشمندان و دیگر محققان عضو این مركز دسترسی پذیراست.
▪ مبادلات پیایندها:
۱) پیایندهای خارجی زبان در مورد علم و فناوری
۲) پیایندهای آسیای جنوبی كه از طریق برنامه‌ فراهم‌آوری مشترك CRL و كتابخانه‌ كنگره فراهم آوری شده است.
۳) پیایندهای جنوب شرقی آسیا نیز تحت این برنامه فراهم آوری شده است. این مركز در حال حاضر با ۷۰۰۰ عنوان پیایند اشتراك دارد كه در كتابخانه‌های شمال آمریكا قرار دارند. برنامه‌ اصلی مبادله CRL با آكادمی علوم روسیه می‌باشد. كه نسخه‌ای از تمام پیایندها، تك نگاشتها و … را در ارتباط با علوم انسانی و اجتماعی دراختیار CRL قرار می دهد.
▪ روزنامه‌ها:
۱) روزنامه‌های داخلی: شامل ۵۴ روزنامه به زبان خارجی در مورد قدمهای مختلف و ۱۹ روزنامه آمریكایی می‌باشد.روزنامه‌های خارجی: شامل ۹۳ روزنامه به شكل میكروفیلم از ۹۳ كشور مختلف كه توسط CRL بصورت میكروفیلم در آمده‌اند.
۲) روزنامه‌های در خواستی: این روزنامه‌ها براساس تقاضای اعضا CRL تهیه و خریداری می‌شود.
تك نگاشتها: این مركز بیش از ۳۳۰۰۰۰ تك نگاشت را در برمی‌گیرد كه موضوعاتی از قبیل: تاریخ، علوم، پزشكی، فناوریو… را شامل می‌شود.
ـ میكروفیلم، مجموعه‌ بازچاپها و آرشیوها: این منابع در ۵ گروه دسته‌بندی می‌شوند:
۱) مجموعه میكروفرمها در موضوعات ادبیات، هنر، موسیقی و دیگر رشته‌ها كه همگون تعداد زیادی از این مجموعه در CRL وجود دارد.
۲) مجموعه میكروفهایی كه از قبیل كتابها كه در طول زمانهای قدیم منتشر شده‌اند.
۳) میكروفیشهای عناوین تحقیق كه در جنوب آسیا با همكاری كشور هند و كتابخانه كنگره آمریكا تهیه شده‌اند.
۴) میكروفیشهای عناوین تحقیق كه در جنوب شرق آسیا با همكاری كتابخانه‌ كنگره آمریكا تهیه شده اند.
۵) آرشیوهای درخواستی: CRL نسخه‌ای از پیشینه‌های منابع آرشیوی را در مورد فعالیتهای آرشیوهای جمع‌آوری تهیه كرده است.
▪ مجموعه‌های خاص:
این مجموعه شامل آثار مشهور كالج‌ها و دانشگاه‌هاست. آثاری در موضوعاتی از قبیل جنگ جهانی دوم، را‌ه‌آهن، انتشارات مربوط به بانك مركزی و… كه توسط اعضاء به CRL واسپاری شده است.
▪ بررسیهای منطقه‌ای در مورد پروژه‌های میكروفیلمها:
پروژه‌های فعال در مورد فراهم‌آوری و نگهداری منابع تحقیقاتی در ۶ منطقه از جهان اجرا می‌شود آفریقا، اروپای شرقی، آمریكای لاتین، خاورمیانه، جنوب آسیا، جنوب شرق‌آسیا.به علاوه CRL بصورت فعالانه منابع را از شرق آسیا فراهم آوری می‌كند.
▪ پایان‌نامه‌ها خارجی:
CRL برای دسترسی به مجموعه گسترده‌ای از پایان‌نامه‌های دكتری در موسسات خارج از آمریكا و كانادا تلاش چشمگیری انجام می‌دهد. بسیاری از دانشگاههای اروپا با CRL توافقنامه‌های مبادله وواسپاری امضاء كرده‌اند. چكیده پایان‌نامه‌های دكتری دانشگاه‌های روسیه در رشته‌های علوم اجتماعی و اسنادی بصورت میكورفیش در CRL قابل دسترسی است.
▪ مدارك خارجی:
مجموعه این مركز دارای چندین هزار جلد از انتشارات از بیش از ۱۰۰ موسسه دولتی می‌باشد. مجموعه بزرگ جاینامه‌های دولتی CRL نیز جزء این دسته منابع بشمار می‌آید.
ـ مدارك مربوط به آمریكا:
CRL دارای مجموعه گسترهایی كه بیش از ۵/۱ میلیون جلد منابع خریداری و واسپاری شده است را شامل می‌شود. این منابع شامل تك‌نگاشتها و پیایندهای آمریكایی می‌باشد همچنین CRL مجموعه‌ای از مجلات دولتی از ۱۹۹۰ به بعد را شامل می‌شود.
▪ كاووشی در مجموعه‌های CRL با توجه به حوزه‌های موضوعی:
این بخش مروری كلی در مورد موضوعات مركز كتابخانه‌های تحقیقاتی ارائه می‌دهد و خواننده را از لحاظ جغرافیایی و موضوعی با موجودی CRL آشنا می‌كند و اطلاعات كافی را برای تصمیم گیریهای اعضاء در مورد نحوه استفاده از مجموعه ارائه می‌دهد. راهنمای موضوعی اجزاء مجموعه‌های مهم را توضیح می‌دهد كه بصورت موضوعی تنظیم شده‌اند. اگر چه اجزاء این مجموعه عموماً پالایش می‌شوند این پالایشها در مورد خط و مشیهای مجموعه‌سازی نیز رعایت می‌شود. این مراكز به طور مداوم منابع پالایش شده‌ای را به مجموعه خود اضافه‌می‌كند. منابعی كه به مجموعه‌ CRL اضافه می‌شود در خبرنامه این مركز معرفی می‌گردد. اغلب منابع جدید بصورت منتخب به مجموعه‌ اضافه می‌شوند كه شامل مجموعه‌ میكروفیلمها و عناوین روزنامه‌های مهم می‌باشند كه برای پژوهشهای ضروری اعضا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
▪ تعدادی از پایگاههایی كه در CRL قابلیت جستجوی آنها وجود دارد:
۱) Civilan conservation crops comp: كه شامل بیش از ۵۰۰۰ عنوان مقاله می‌باشد.
۲) پیایندهای CIS: پیایندهایی از فدراسیون روسیه در این مركز نگهداری می‌شود این پایگاه شامل روزنامه‌های محلی روسیه است.
۳) Dissertations Database: این پایگاه‌ شامل پایان‌ نامه‌های دكتری خارج از كشور كانادا و آمریكا است.
۴) Ethic press: شامل پیایندها و روزنامه‌هایی است كه توسط گروههای حقوقی در شمال آمریكا منتشر می‌شود.
۵) Poreign Newspapers: این پایگاه شامل بیش از ۶۰۰۰ روزنامه است كه در خارج از آمریكا منتشر می‌شود.
۶) SRMP (پروژه تحقیقاتی علمی): این پایگاه‌ شامل مجلات علمی رایج در موضوعات مختلفی است كه CRL با آنها اشتراك دارد.
منبع:http://www.crl.edu
فرشید دانش
منبع : نما مجله الکترونیکی پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران


همچنین مشاهده کنید