بیماری های قلبی و عروقی ناشی از کار

‏‏ بیماری های قلبی و عروقی شایع ترین علت مرگ ومیر در كشورهای پیشرفته و بسیاری از ‏كشورهای در حال توسعه است و حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد از علل مرگ را به خود اختصاص ‏می‌دهند. شیوع بالای بیماری های قلبی و عروقی موجب می شود كه تمامی پزشكان با بیماران قلبی و ‏عروقی در ارتباط بوده و در این میان مواجهه با برخی عوامل زیان آور در محیط كاری ‏می تواند بر روی ایجاد یا تشدید بیماری های قلبی و عروقی تاثیر داشته باشد. ‏
عوامل بروز بیماری های قلبی و عروقی ‏
عواملی مختلفی در بروز بیماری های قلبی و عروقی مؤ ثر بوده و مهم ترین ریسك فاكتورهای ‏بیماری های عروق كرونر شامل سن بالا، جنس مذكر، چاقی، فشار خون بالا، كلسترول خون بالا، ‏دیابت، استعمال دخانیات، عدم تحرك در زندگی روزمره و سابقه خانوادگی مثبت است. همچنین ‏تماس با مواد شیمیایی معدودی نیز سبب بروز یا تشدید بیماری های قلبی و عروقی می شود. ‏در این میان نقش استرس در زندگی روزمره و در محیط كار فرد نیز باید مورد توجه قرار ‏گیرد. ‏
عوامل زیان آور محیط كار بر دستگاه قلبی عروقی ‏
برخی عوامل زیان آور محیط كار كه قادرند در فرد باعث بروز بیماری های قلبی و عروقی یا ‏تشدید این بیماری ها شوند عبارتند از: ‏
-دی سولفید كربن: دی سولفید كربن یك حلال با مصارف گسترده ای است كه در صنعت لاستیك و ‏ابریشم مصنوعی كاربرد دارد. تماس با این ماده در محیط كار سبب تسریع پدیده ‏آترواسكلروز یا تصلب شرایین در عروق و در نهایت بروز اسكیمی در عضله قلب شده و منجر ‏به سكته قلبی می شود. ‏در تماس حاد با این حلال علایمی چون سردرد، خستگی، گیجی، منگی، سرگیجه، اختلال هوشیاری ‏و علایمی از افسردگی ایجاد می شود. اما تماس مزمن با این حلال سبب تنگی عروق به ویژه در ‏ناحیه قلب، مغز، شبكه چشم و عروق محیطی می شود. ‏مهم ترین راه تماس با این حلال راه تنفسی بوده و با كنترل محیط كار و كاهش میزان تماس با ‏این حلال می توان از بروز عوارض این حلال جلوگیری كرد. ‏
مونوكسیدكربن ‏Carbon Monoxide CO‏‏
مسمومیت با مونوكسیدكربن شایع ترین مسمومیت در صنعت است. مونوكسیدكربن گازی بی رنگ و ‏بی بو است كه هر جا سوخت ناقص وجود دارد این گاز تولید می شود. ‏در ریخته گری ها، تعمیرگاه ها و گاراژها و رانندگان لیفتراك خطر تماس با این گاز وجود ‏دارد. ‏ مسمومیت حاد با مونوكسیدكربن سبب اختلال هوشیاری، گیجی، منگی، سردرد، تهوع و در نهایت ‏مرگ می شود. ‏ تشخیص بیماری با گرفتن شرح حال دقیق و توجه به احتمال مسمومیت با مونوكسیدكربن و ‏علایم بالینی میسر می شود و درمان شامل اكسیژن صددرصد و اكسیژن با فشار بالا می باشد. ‏ اما تماس مزمن با مونوكسیدكربن سبب تسریع پدیده آترواسكلروز شده و احتمال بروز ‏بیماری های عروق كرونر و اسكیمی عضله قلب را افزایش می دهد. از این رو وجود این گاز ‏در محیط كار در طولانی مدت سبب بروز عوارض قلبی عروقی شده و سیگار كشیدن این پدیده را ‏تشدید می كند. ‏
نیترات‌های آلی ‏
این مواد در ساخت نیتروگلیسیرین در صنایع مهمات سازی و داروسازی كاربرد دارند. ‏كارگرانی كه درتماس با این مواد هستند دچار اتساع عروق به ویژه در ناحیه وریدهای ‏اندام ها می شوند.در روزهای اولیه تماس با این مواد علایم سردرد، سرگیجه، برافروختگی پوست، كاهش فشار ‏خون و افزایش ضربان قلب بروز می كند و با تكرار تماس سیستم سمپاتیك بدن به تدریج با ‏شرایط جدید سازش پیدا كرده و موجب تنگی عروق می شود. ‏پس از این انطباق اگر تماس با نیترات های آلی در محیط كار قطع شود فرد دچار علایم تنگی ‏عروق كرونر آسلیمی عضله قلب خواهد شد. این حالت شبیه وضعیتی است كه فرد مبتلا به ‏تنگی عروق كرونر داروهای خود را قطع كند. ‏
‏ دكتر بهنام بنابی

منبع : هفته نامه آتیه