افزایش قیمت نفت و تراز تجاری

با افزایش قیمت نفت و گذشتن آن از مرز ۶۰ دلار هزینه وارداتی تمامی كشورهای واردكننده این منبع عظیم و ارزشمند انرژی ارتقا یافت و تعادل تراز تجاری آنها بر هم خورد. در این زمان مازاد تراز تجاری ژاپن كه یكی از كشورهای قدرتمند و صنعتی آسیا است در پی چهار ماه متوالی نزول دوباره كاهش پیدا كرد. در ماه جولای سال ۲۰۰۵ مازاد تراز تجاری ژاپن ۶/۲۲ درصد نسبت به سال گذشته كاهش یافت و به ۵۷/۸۷۳ میلیارد ین معادل ۹/۷ میلیارد دلار آمریكا رسید. در این بازه زمانی، هزینه وارداتی این كشور ۶/۱۱ درصد رشد كرد در حالی كه نرخ رشد درآمد صادراتی آن نسبت به سال گذشته تنها ۳/۴ درصد بوده است. در ماه جولای سال ۲۰۰۵ هزینه وارداتی ژاپن ۶۶/۴ هزار میلیارد ین و درآمد صادراتی آن ۵۴/۵ هزار میلیارد ین بود.به گزارش وزیر امور اقتصاد و دارایی ژاپن در ماه گذشته، واردات نفت خام به ژاپن ۵/۴۸ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشت كه اصلی‌ترین دلیل آن، افزایش قیمت نفت در این یكسال بوده است. وی افزود: در ماه جولای برای چهارمین ماه متوالی، مازاد تراز تجاری ژاپن كاهش پیدا كرد اما هنوز هم از میانگین پیش‌بینی شده توسط مقامات این قطب اقتصادی و صنعتی جهان ۱/۷۵۵ میلیارد ین بالاتر است كه جای امیدواری دارد. تنها راه نجات ژاپنی‌ها از این روند نزولی، افزایش نرخ صادرات و درآمد صادراتی است.جونیچی ماكینو، اقتصاددان موسسه تحقیقاتی دایوا می‌گوید: در سال‌های اخیر، تحقیقات زیادی در بخش تكنولوژی اطلاعات انجام شده است و حال این تحقیقات به پایان رسید. اكنون زمانی است كه می‌توان از این عرصه سود برد و اقتصاد را با شرایطی تازه و رو به رشد مواجه كرد. با ادامه این روند از سال جاری، نرخ رشد اقتصاد و درآمد صادراتی ارتقا می‌یابد و مشكلات ایجاد شده در تراز تجاری ژاپن برطرف می‌شود. تا به امروز تمامی معضلات بر سر رشد قیمت نفت بود كه باعث شد هزینه وارداتی ارتقا یابد. حال ما می‌خواهیم با رشد صادرات این معضل را تا حد زیادی حل كنیم و تراز تجاری را دوباره متعادل گردانیم. در ماه جولای سال ۲۰۰۵ صادرات فراورده‌های الكترونیكی ۳/۱ درصد نسبت به سال گذشته تنزل داشت در حالی كه در ماه ژوئن، نرخ كاهش صادرات این گروه از تولیدات ژاپن ۳/۶ درصد و در ماه می ۱/۹ درصد بوده است.اقتصاددانان تصویر روشن‌تر و امیدواركننده‌تری نسبت به آینده دومین اقتصاد بزرگ جهان ارائه می‌دهند و اظهار می‌دارند اقتصاد ژاپن در حال گذار از یك مرحله پرتلاطم است و به زودی آرامش و سكون به این عرصه بازخواهد گشت. تاكاهیو كیوچی، اقتصاددان ارشد موسسه تحقیقات اقتصادی نومورا می‌گوید: رشد صادرات تولیدات ژاپن به اتحادیه اروپا و چین باعث توسعه اقتصاد ژاپن می‌شود. در سال‌های اخیر، نرخ صادرات ژاپن به این دو منطقه از جهان بسیار پایین بود و همین امر باعث شد تا صادرات همپای واردات رشد نكند و تعادل بازار بر هم بخورد. اما اگر بازاریابی تولیدات ژاپن در اروپا و چین ثمر دهد و این تولیدات به عرصه‌های مصرفی مذكور وارد شوند، می‌توان در انتظار روزهای درخشانی در این بازارها بود. در ماه جولای سال ۲۰۰۵، مازاد تراز تجاری ژاپن با كشورهای آسیایی ۸/۹ درصد نسبت به سال گذشته تنزل یافت و به ۲/۶۷۶ میلیارد ین رسید. در این ماه، نرخ رشد صادرات ۵/۲ درصد و نرخ رشد واردات ۳/۷ درصد بود، اگرچه كل هزینه وارداتی ۰۲/۲ هزار میلیارد ین و كل درآمد صادراتی ۷۰/۲ هزار میلیارد ین بوده است. در ماه جولای سال ۲۰۰۵ مازاد تراز تجاری ژاپن با ایالات متحده آمریكا با ۲/۲ درصد افزایش نسبت به سال گذشته به ۸/۶۵۰ میلیارد ین رسید. در این ماه، صادرات به آمریكا با ۳/۴ درصد رشد به ۲۵/۱ هزار میلیارد ین و واردات آن با ۶/۶ درصد افزایش به ۶۰۰ میلیارد ین رسید. در همین زمان، مازاد تراز تجاری ژاپن با كشورهای عضو اتحادیه اروپا ۴/۷ درصد رشد كرد و به ۴/۲۶۴ میلیارد ین رسید. نرخ رشد صادرات در این ماه یك درصد اعلام شد. در این ماه، درآمد صادراتی ژاپن از داشتن رابطه تجاری با اتحادیه اروپا معادل ۸/۷۸۵ میلیارد ین بود در حالی كه واردات با ۲ درصد كاهش هزینه‌ای معادل ۵/۵۲۱ میلیارد ین به این اقتصاد آسیایی تحمیل كرد.تاتسوشی شیكانو، اقتصاددان ارشد امور بازارها در مركز یو – اف - جی (UFJ) پیش‌بینی می‌كند صادرات ژاپن در كوتاه‌مدت ثابت و بدون تغییر خواهد بود و تمامی تلاش‌ها برای ایجاد تغییر در این عرصه در درازمدت به ثمر می‌رسد. وی گفت: به دلیل رشد صنعت تكنولوژی اطلاعات (IT) و احتمال ارتقای نرخ رشد اقتصادی آمریكا و چین كه بزرگترین مصرف‌كنندگان جهان هستند بی‌ثباتی آتی بازار صادرات ژاپن تعدیل خواهد شد و آینده صادرات آن كشور، تصویری روشن و قابل باور از خود ارائه می‌دهد. اما نمی‌توان اظهار داشت این سقوط صادرات در ماه‌های اخیر به پایان آمده است و ما از ماه‌های آینده با رشد صادرات و رشد تراز تجاری مواجه خواهیم شد زیرا برای ایجاد تعادل در عرصه تجارت باید ثباتی همه جانبه در بازار به وجود آوریم.
مونا مشهدی رجبی

منبع : مجله گسترش صنعت