پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

رژیم های غذایی یک اندام رؤیایی


رژیم های غذایی یک اندام رؤیایی
تقریباً بیشتر مردم تصویری از ظاهر خود در ذهنشان دارند و معمولاً افراد علاقه مند به گرفتن رژیم های لاغری از این تصویر ناراضی اند. در برخی از آن ها این حساسیت به روی وضعیت ظاهری شان به قدری است كه حتی از نگاه كردن به آینه هم ابا دارند. جا و بی جا خودشان را وزن می كنند. از شكم جلوآمده شان دلخورند. به كلاس بدنسازی می روند و سونا... شب شام نمی خورند و سالاد را جایگزین بقیه غذاها می كنند و پای هر سفره گشوده ای كه می نشینند یادشان نمی رود كه بگویند رژیم دارند و در هر جمع دوستانه ای اول از همه سراغ انواع رژیم های لاغری را می گیرند. همه این كارها را به حد افراط انجام می دهند تا به تصویر ایده آل جامعه یا خانواده از خود نزدیك شوند و صد البته كه آن چیز ناجوری را كه در خود احساس می كنند، از بین ببرند. اما اغلب در چند قدمی موفقیت رازهای دیگری را در خود مكشوف می بینند. این كه چرا ساق پایم لاغر است؟ چرا دست هایم این قدر پهنند؟ چرا قدم كوتاه است؟ چرا بینی ام بزرگ است؟ و ده ها چرای دیگری كه به نظر می رسد بیشتر آنها مبنای خیالی دارد تا واقعی!مردمی كه دچار بدفهمی اندام و ظاهر خود شده اند، كم نیستند. تقریباً ۸۵درصد زنان و ۷۲درصد مردان، قسمتی از بدن یا اندام خود را نمی پسندند و از شكل ظاهری آن دلخورند. این مسأله در مورد زنان حادتر است. طبق بررسی ها ۹۵درصد زنان خود را چاق تر از آن چه هستند می پندارند. شمسی آذرنیوش مربی بدنسازی در یك باشگاه ورزشی در اثر سال ها كار و فعالیت در این زمینه به تجربه دریافته است كه هدف اولیه زنانی كه برای ورزش به سالن های ورزشی مراجعه می كنند، لاغری است. او می گوید: «اما ما در جلسات ورزشی مدام به آن ها این آگاهی را می دهیم كه در درجه اول باید رسیدن به سلامتی را هدف اصلی از ورزش كردن خود قرار بدهند و البته تناسب اندام هم نتیجه ای است كه در اثر ورزش كردن صحیح و مداوم به دست می آید. اما این نكته را نباید فراموش كنیم كه تناسب اندام برای هر زنی یا مردی با ویژگی های جسمی و فیزیكی ای كه دارد قابل دسترسی است. انجام دادن ورزش و در كنار آن داشتن رژیم غذایی مناسب وقتی مفید به حال فرد است كه آگاهانه و برای حفظ و احیای سلامتی بدن بوده و از سر خشم و نارضایتی شدید از وضعیت ظاهری نباشد. در واقع باید بتوانیم ضمن این كه واقعیت های موجود در مورد بدن و ظاهرمان را بپذیریم برای بهبود وضعیت و بیرون كردن افكار منفی از ذهنمان تلاش كنیم.»
به عقیده كارشناسان علوم تغذیه و ورزش هیچ رژیم لاغری و كلاس های ورزشی در جهان قادر نیست یك زن كوتاه قد بد هیكل را به یك زن قد بلند لاغر اندام تبدیل كند. با این حال بسیاری از مردم در اثر مقایسه ظاهر و اندام خود با مدل های زن و مرد مطرح شده در آگهی های تبلیغاتی و مجلات مد لباس و آرایش چنین انتظاری از خود دارند. اما آمارها نشان می دهد زنانی كه به عنوان مدل در این آگهی ها حضور دارند ۹ درصد بلندتر و ۲۳درصد لاغرتر از زنان معمولی اند. شدت و حجم بزرگنمایی و تبلیغات درباره این مدل ها به قدری است كه تقریباً در سراسر دنیا مردم زیادی گاه تلاش طاقت فرسایی را شروع می كنند تا خود را به جذابیت این مدل ها برسانند و با آرزوی داشتن فرم بدنی مشابه آنها، انواع رژیم های لاغری را تجربه می كنند به سراغ متخصصان رژیم های درمانی می روند و به باشگاه های ورزشی یا سایر وسایل كاهش وزن از قبیل قرص، ژل و كمربند لاغری روی می آورند.این روزها دیگر مثل گذشته میهمانی های خانوادگی برای مادربزرگ لذت بخش نیست. او می داند كه وقتی همه فرزندان و نوه هایش دور هم و بر سر یك سفره جمع می شوند، سفره دیگر معنای قدیمی خودش را از دست داده است. غذاها رنگ و بوی اصیل خود را ندارند و دست ها مثل گذشته ها با میل و رغبت به سمت رزق و روزی داخل سفره نمی رود. همه با اكراه لقمه ای غذا می گیرند و با نگرانی از این كه مبادا اضافه وزن پیدا كنند هنوز سر سفره ننشسته با عنوان این كه رژیم دارند از كنار آن بلند می شوند. شهلا رحیمی متخصص و مشاور تغذیه نیز مادربزرگ ها و پدربزرگ ها را در داشتن چنین احساسی كاملاً محق می داند. او كه تاكنون درباره عادت های غذایی و سفره های غذای ۳۰ كشور و فرهنگ مختلف تحقیق و بررسی كرده، معتقد است تحقیقاتش او را به این نتیجه رسانده كه سفره های غذای قدیمی ایرانی یكی از غنی ترین و بهترین سفره های غذایی بوده است. او می گوید:« دوری از سنت و پیروی از فرهنگ غذایی و مد روز كه وارداتی است، سبب شده یا با اندام های ورم كرده و چاق روبرو باشیم و یا لاغری را به قیمت ضعف و بی حالی به دست بیاوریم. زمانی در فرهنگ غذایی ما حبوبات جای خودش را داشت. همان آش ماش كه مادربزرگ ها می پختند سرشار از ویتامین ها و مخصوصاً ویتامین B بود. اما الآن حتی اسم این غذاها را عارمان می آید ببریم. به بچه ها می گوییم پتاژ. اما نمی گوییم پتاژ همان سوپ است كه از قدیم در غذاهای خودمان جای خاصی داشت. من چقدر افسوس می خورم كه بعضی مردم به جای یك وعده غذای اصلی كه می تواند از همین غذاهای سنتی مان باشد، الویه درست می كنند یا از بیرون آن را می خرند در حالی كه سیب زمینی فقط تا ده دقیقه بعد از پخت سرشار از املاح غذایی است و بعد از آن فقط شكم را پر می كند.خانم های خانه دار غذاها را محدود كرده اند به پختن برنج و خورش، آن هم هر شب. قدیم كجا این قدر برنج می خوردند. هفته ای یك بار كه نه با خوردنش كسی این قدر اضافه وزن پیدا كند و نه برای گرفتن رژیم لاغری خوردنش كاملاً منع شود. مردم را به خوردن آب زیاد و سالاد تشویق می كنیم در حالی كه مصرف بیش از حد همین دو بدن را با كمبود گسترش ویتامین ها روبرو می كند. قدیم اگر پیاز و ماست سر سفره نبود، دست به غذا نمی بردند، اما ما این ها را حذف می كنیم و با جایگزین كردن غذاهای آماده و مد روز غربی به انواع بیماری ها خوشامد می گوییم و با عوارضش دست و پنجه نرم می كنیم.»این دوری از سنت كه به عقیده شهلا رحیمی مشاور تغذیه و نویسنده كتاب های تغذیه به معضل اساسی نحوه تغذیه مردم تبدیل شده، همراه با تبلیغاتی كه البته در كشور ما سعی شده كاملاً محدود و تحت كنترل باشد، كار را به جایی رسانده كه گرفتن رژیم لاغری را به دغدغه اصلی برای بسیاری از مردم تبدیل كرده است. زن مراجعه كننده ای به یك مركز مشاوره تغذیه به مشاور درباره احساسش چنین می گوید: «همیشه از درشتی هیكلم ناراحتم. هر وقت می خواهم غذایی بخورم، یا وقتی می خواهم لباسی بخرم، خود را به خاطر داشتن چنین هیكلی سرزنش می كنم. فكر می كنم اگر كمی لاغرتر شوم، احساسم درباره خودم بهتر شود.» اما خانم مشاور بعد از كنترل وزن و قد این مراجعه كننده پی می برد كه او فقط پنج كیلو اضافه وزن دارد و این میزان به قدری نیست كه او را دچار چنین احساس سرخوردگی و تنفر از ظاهر خودش كند.دكتر پروانه مطیعی روانكاو معتقد است فكر كردن بیش از حد به چگونگی وضعیت ظاهری و اشغال و آزار ذهن با فكر كردن به نقص های فیزیكی خواه واقعی و خواه خیالی انرژی و نیرویی را كه فرد می تواند صرف كارهای مفیدتر بكند، هدر می دهد. نارضایتی های بی مورد از شكل و وضع ظاهری تأثیرات عمیقی در روحیه و شخصیت افراد به جا می گذارد. كسانی كه دچار این حالت روانی می شوند، به قدری خود را زشت و بدمنظر می دانند كه گوشه گیر و منزوی شده از حضور در اجتماع پرهیز می كنند. متأسفانه این افكار نادرست نه فقط فرد را به گرفتن رژیم های لاغری متعدد و سخت وادار می كند و برنحوه تغذیه او اثر می گذارد، ناخودآگاه موجب از بین رفتن موقعیت های مطلوب برای پیشرفت فردی و اجتماعی او می شود.»پشت ویترین یك فروشگاه بزرگ پوشاك در خیابانی در تهران، دخترهایی كه انگار برای تبدیل شدن به مانكن های داخل ویترین با هم مسابقه گذاشته اند، لباس ها را به هم نشان می دهند. اما با دیدن لباس های تنگ و چسبان به تن مدل ها از تصمیم خود برای رفتن به داخل مغازه منصرف می شوند.می روند تا پس از گرفتن رژیم لاغری به فروشگاه سر بزنند،غافل از آنكه مدیر فروشگاه در شروع هفته وقتی مدل های جدید لباس را به تن مانكن ها می كند علاوه بر این كه كوچكترین سایز لباس را برای این كار انتخاب می كند، بلكه با سنجاق دوطرف لباس را به روی هم جمع می كند تا آن از آنچه هست كوچكتر و جمع و جورتر نشان دهد.یك متخصص روانشناس می گوید: «بررسی های ما درباره مدل های محبوب زنان نشان داده مانكن هایی كه برای معرفی لباس در پشت ویترین ها استفاده می شوند، اگر انسان واقعی بودند هرگز قادر به بچه دار شدن نبودند یا اینكه برخی عروسك های محبوب اگر انسان بودند، به دلیل فرم بدنی خاص، قادر به راه رفتن روی دو پا نبودند و باید چهاردست و پا راه می رفتند.» به اعتقاد او ۸۵ درصد عكس های مجلات مد، دستكاری شده و غیرواقعی اند. اما همین عكس های غیرواقعی موجب ریسك خطرناك عده ای بر روی سلامتی خود می شوند. از آن جمله نتایج تحقیقی كه بر روی نزدیك به سه هزار تن از افراد چاق انجام شده نشان می دهد افرادی كه با رژیم لاغری وزن خود را كاهش می دهند، در مقایسه با كسانی كه رژیم لاغری نمی گیرند با احتمال بیشتری جان خود را در جوانی از دست می دهند. ضمن آن به عقیده شمسی آذرنیوش رژیم های لاغری شدید و نادرست عوارض دیگری از جمله ریزش مو، یبوست شدید، بدبویی نفس، ناراحتی كبد و پوست، كم شدن قدرت تحمل بدن، عصبانیت و زودرنجی را به همراه دارد. شمسی آذرنیوش مربی ورزشی كه سال ها مطالعه و تحقیق زیادی در این باره داشته، می گوید: «مهم این است كه داشتن رژیم لاغری كوركورانه و فقط به خاطر پیروی از مد را كنار بگذاریم. چه زن و چه مرد باید بدانیم كه ظاهر ما تا حد زیادی از طریق خواص ژنتیكی و ویژگی های وراثتی تعیین می شود و شكل می گیرد. تمرینات ورزشی و رژیم مناسب و متعادل غذایی به طور قطع در كسب سلامت جسمی مؤثر است، اما ورزش كردن واقع بینانه و رژیم غذایی درست است كه به ما كمك می كند. در واقع باید یاد بگیریم كه درباره بدن و ظاهر خود با مهربانی حرف بزنیم و نگرش و احساس خوبی داشته باشیم. عیب جویی از خودمان را كنار بگذاریم و به جای فكر كردن به موضوعی توهمی و تلاش برای شبیه شدن به مدل های تبلیغاتی نیرویمان را برای تمرینات ورزشی، شركت در فعالیت های اجتماعی و برای خانواده و اطرافیان خود صرف كرده و مدام خودمان را در بهترین وضعیت جسمی و روحی تصور كنیم تا در هر سن و وزنی متناسب با آن تصویر ذهن مثبت پیش برویم.»در بیشتر مواقع سلیقه های افراد تحت تأثیر معیارهای زیبایی در هر جامعه قرار می گیرد. اما این معیارها نیز معمولاً از جایی شكل می گیرد و به افراد منتقل می شود كه امكان ارزیابی و بررسی آگاهانه و هوشیارانه آن ها وجود ندارد و از سویی این معیارها امور ثابت و مشخصی نیستند و به طور مداوم در حال تغییرند. همان قدر كه امروز شاید داشتن اندام تركه ای، باریك و لاغر ایده آل بسیاری از مردان و زنان شده، روزگاری هم البته یك بدن فربه ای و گرد معیار زیبایی و نشان از خوشبختی فرد بوده است.
فاطمه امیری
منبع : روزنامه ایران


همچنین مشاهده کنید