چین، چاه ویل نفت

چین در روابط بین المللی و منطقه ای خود فاقد هرگونه انگیزه سیاسی است و مهم ترین راهبردهای خارجی این کشور،کاربرد اقتصادی و بازرگانی دارد. با توجه به حرکت سریع چین به سمت تبدیل شدن به یک ابرقدرت اقتصادی نیاز این کشور به تامین منابع سوختی روزبه روز بیشتر می شود، به طوری که مصرف فرآورده های نفتی در چین به علت افزایش تقاضای سوخت نیروگاه های برق و بنزین اتومبیل، اکنون به رقم قابل توجهی رسیده است. این نکته بر کسی پوشیده نیست که ضعف اصلی چین و مانع بزرگ این کشور برای دست یابی به اهرم های قدرت، کمبود منابع سوختی است. در حالی که تولید ناخالص داخلی چین به سرعت در حال افزایش است، این کشور برای حفظ و افزایش نرخ رشد خود همچنان نیازمند سوخت وارداتی است؛ به گونه ای که میزان واردات نفت خام چین در ۸ ماه اخیر نزدیک به ۶۰۹ میلیون بشکه رسید که نسبت به دوره مشابه سال گذشته میلادی حدود ۹/۳ درصد افزایش نشان می دهد.اداره گمرک چین میزان واردات نفت خام این کشور را در اوت ۲۰۰۵ حدود ۶۴ میلیون و ۳۷۲ هزار بشکه اعلام کرده است که از این مقدار ده میلیون و ۸۲۶ هزار بشکه را عربستان سعودی و ۸ میلیون و ۴۸۵ هزار بشکه را آنگولا تامین کرده اند. سهم ایران نیز به عنوان سومین کشور تامین کننده نفت خام چین در حد ۷ میلیون و ۱۹۳ هزار بشکه گزارش شده است.در مجموع در ۸ ماه اخیر سهم این سه کشور در تامین نفت خام مورد نیاز چین به ترتیب ۱۰۶ میلیون و ۳۶۰ هزار بشکه، ۸۳ میلیون و۸۳۰ هزار بشکه و ۷۱ میلیون و ۶۸۷ هزار بشکه بوده که نسبت به دوره مشابه در سال گذشته میلادی (۲۰۰۴) به ترتیب بیانگر ۵/۳۹ درصد، ۱/۲۵ درصد و۹/۶ درصد افزایش است. در همین حال چین به منظور دست یابی به امنیت انرژی لازم، یکی از هدف های خود را تنوع بخشیدن به منابع انرژی وکشورهای تامین کننده این منابع در نظر گرفته است؛ به گونه ای که برای تامین نیازهای فزاینده خود به انرژی در پی یافتن کشورهای دیگری در آمریکای جنوبی نیز هست.به گفته تحلیل گران ، قیمت های رو به افزایش نفت در جهان مانعی فراروی اقتصاد رو به رشد چین هستند و این امر می تواند به شکل گیری تورم و حتی ناآرامی اجتماعی در این کشور منجر شود؛ به طوری که تخمین زده شده است که نرخ رشد تولید ناخالص ملی چین، سال آینده (۲۰۰۶) دو درصد کاهش خواهد یافت.این تحلیل گران معتقدند که اگر چه چین همچون سایر اقتصادهای متکی به نفت آسیا، نسبت به بهای بالای نفت آسیب پذیر نیست ، اما چشم انداز قیمت های بالا در دوره ای طولانی ، نگرانی ای جدی برای طراحان اقتصادی پکن به شمار می رود. چین دومین مصرف کننده بزرگ نفت جهان به شمار می رود و برای تامین حدود ۴۰ درصد از نیازهای نفتی خود به واردات متکی است.میزان تقاضای نفت در چین در حال حاضر ۴/۶ میلیون بشکه در روز است و به رغم کاهش رشد تقاضای نفت در سال جاری (۲۰۰۵) ، پیش بینی می شود که مصرف نفت این کشور همچنان به رشد خود ادامه دهد و علت این امر اقتصاد قوی و قیمت های پایین در بخش خرده فروشی سوخت چین است.شرکت ملی نفت چین (سی ان پی سی) اعلام کرده است که میزان تولید نفت خام این کشور در ۹ ماه اول امسال ۵۹۵ میلیون بشکه و میزان تولید گاز طبیعی اش ۲۵ هزار و ۴۴۳ میلیارد متر مکعب بوده که درقیاس با مدت مشابه در سال گذشته به ترتیب ۷/۱ و ۱/۲۶ درصد افزایش داشته است. این کشور همچنین در ۹ ماه اول امسال ۵۶۳ میلیون بشکه نفت پالایش کرده که از این میزان، ۱۸۴ میلیون بشکه مربوط به سه ماهه سوم سال است.چین ششمین کشور تولید کننده نفت در دنیا است و میزان مصرفش ۱۷۰ میلیون تن در سال است. میزان مصرف داخلی نفت که ناشی از رشد سرسام آور اقتصادی است از تولید داخلی نفت فراتر رفته و این امر سبب شد که چین در سال ۱۹۹۳ وارد کننده کامل نفت خام شود. با وجود این چین در حال حاضر ۴۰ درصد از نفت مورد نیاز خود را از محل واردات تامین می کند. مصرف نفت در این کشور در سال گذشته ۱۵ درصد افزایش یافت و انتظار می رود که در سال ۲۰۰۵، نزدیك به ۹ درصد دیگر به این میزان افزوده شود.پیش بینی می شود که تقاضای نفت در چین تا سال ۲۰۲۵ دو برابر خواهد شود و میزان وابستگی اش به نفت سایر کشورها در پنج سال آینده به ۶۰ درصد می رسد. آژانس بین المللی انرژی در گزارش ماه اکتبر خود اعلام کرد که میزان واردات نفت خام چین در سال ۲۰۳۰ به ۵۰۰ میلیون تن می رسد که با واردات آمریکا مساوی خواهد شد.دیپلماسی قدرتمند انرژی چین حاکی از آن است که پکن به سمت نبرد بر سر منابع طبیعی در حرکت است. با توجه به رشد تقاضای انرژی که ناشی از رشد سریع اقتصادی است، چین نه تنها می کوشد تا میدان های گازی خود در دریای چین شرقی را توسعه دهد، بلکه تلاش های خود در جهت خرید منابع از سایر کشورها را سرعت می بخشد. اشتهای سیری ناپذیر این کشور به انرژی به یک عامل بی ثبات کننده ای در بازار جهانی انرژی مبدل شده است.با توجه به افزایش تاثیر چین در بازار انرژی، این کشور درسال های آتی به اقدام ها و ابتکارهای تازه ای برای تحکیم موقعیت خود در بازار جهانی نفت منطقه و خاورمیانه دست خواهد زد که اگر ایران این فرصت را به خوبی بشناسد و بتواند با مدیریت تقاضای کنترل شده ای چین را بازار هدف خود قرار دهد، شرایط مساعدی برای کشور فراهم خواهد شد که می تواند زمینه ساز تحولات بزرگی شود.

منبع : شبکه اطلاع رسانی شانا