چین‌های بی‌رحم، چروک‌های غم‌انگیز

برخی از مردم چین و چروك‌ها و خطوطی كه در اثر مرور زمان بر روی پوست صورتشان هویدا می‌شود را نشانه‌ای از كامل بودن و بزرگی و پختگی می‌دانند و احساس می‌كنند كه با هر خطی كه در صورتشان نمایان می‌شود یك درجه بر میزان شخصیت اجتماعیشان افزوده می‌شود و مردم با احترام بیشتری با آنان برخورد می‌كنند. اما بر خلاف این عده برخی نیز، این خطوط و چین‌ها را نشانه عدم جوانی و كارآمدی می‌دانند و در نهایت تمامی اعتماد به نفس خود را برای زندگی در جامعه از دست می‌دهند.
پیری و تغییرات پوستی
پوست از همان زمان كه بدن در بزرگسالی از رشد باز می‌ایستد شروع به پیر شدن می‌كند، اما آثار این پیر شدن تا زمانی كه فرد به نیمه‌های عمر خود نرسیده است نمود ظاهری و بیرونی نمی‌یابد. همچنان كه به تدریج پیر می‌شویم، سرعت نوسازی و ریزش سلولی پوست نیز كاهش می‌یابد. در پوست سالم و جوان حدود یك ماه طول می‌كشد تا یك سلول تازه تشكیل شده اپیدرم به سطح پوست برسد و بریزد. با افزایش سن سرعت تكثیر سلولی و ریزش و بازسازی سلولی كاهش می‌یابد و ترمیم سلولی كارایی كمتری پیدا می‌كند. اپیدرم (لایه خارجی پوست) نازك‌تر و لایه شاخی (سطحی‌ترین لایه اپیدرم) ضخیم‌تر می‌‌شود و یك سطح ناهموار،خشن و پوسته پوسته‌ای پیدا می‌كند. پوست تدریجا خشك می‌شود و ترك می‌خورد و در اثر دفع بیش از اندازه آب، عملكرد سد بازدارنده پوست مختل می‌شود.با كاهش فعالیت سلول‌های تولید كننده رنگدانه و محتوای خون پوست، رنگ پوست كاهش می‌یابد و لذا پوست یك ته مایه‌ای خاكستری و مایل به زرد به خود می‌گیرد. در این حالت بعضی از سلول‌های رنگدانه‌ساز (به خصوص در نواحی آسیب دیده از آفتاب) فعال‌تر شده، و منجر به پیدایش لك‌های رنگی می‌‌شوند. درم نیز باریك‌تر شده آب كمتری در خود نگه می‌دارد. آسیبی كه در اثر نور خورشید به الیاف كلاژن و الاستین در درم وارد می‌شود موجب افتادگی، غیرقابل ارتجاع شدن و چین خوردگی پوست می‌شود. از آنجا كه در زمان پیری از میزان چربی پوست كاسته می‌شود این موضوع باعث بروز تغییراتی در توزیع بافت چربی در لایه زیر جلد پوست و در نهایت تغییراتی در حالت و شكل صورت می‌شود. با كاهش تعداد عروق خونی پوست و كوچك‌تر شدن آنها خونسازی پوست كاهش می‌یابد. موهای روی صورت و داخل گوش‌ها و بینی خشن‌تر و زبرتر و مشخص‌تر می‌شود، در حالی كه، موهای سر و بدن سفید می‌شوند چرا كه سلول‌های رنگدانه‌ای عملكرد خود را از دست می‌دهند.
تاثیر شیوه زندگی بر پیری پوست
اغلب افرادی كه در جوانی دارای رنگ پوست روشن بوده‌اند بیشتر از افرادی كه پوستشان تیره است در پیری دچار عوارض ناشی از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب هستند. اگرچه در صحبت از پیری پوست بسیار مهم است كه تغییرات پوستی ناشی از قرار گرفتن در مجاورت نور آفتاب را با تغییرات ناشی از گذشت زمان و پیری تمیز دهیم، اما این نكته را نیز نباید از نظر دور داشت كه هر چه در دوران جوانی بیشتر در معرض آفتاب بوده باشیم، به همان میزان نیز در پیری، پوستمان شكلی چرمی مانندتر پیدا كرده و بر تعداد لك‌ها و كك و مك‌های دوران پیری افزوده می‌شود. یكی از نكات مهم دیگری كه باعث پیرتر شدن پوست می‌شود كشیدن سیگار است. از آنجا كه سیگار باعث می‌شود بدن تركیبات بدون اكسیژنی تولید كند كه به اعضاء سلول‌های پوستی آسیب می‌رسانند به همین دلیل این گونه آسیب‌ها در پیرتر جلوه دادن پوست تاثیر مستقیم دارند. در این راستا باید ذكر كرد كه همه آلاینده‌های هوا نیز تولید تركیبات بدون اكسیژن در سطح پوست را افزایش می‌دهند.كاهش وزن شدید و ناگهانی نیز می‌تواند باعث بروز چین و چروك‌ و كاهش چربی زیر پوست شود كه در نهایت در پیرتر نشان دادن پوست تاثیر بسزایی دارد. افرادی كه دائم تحت تنش‌های عصبی به سر می‌برند نیز بیشتر و زودتر از سایرین دچار پیری پوست می‌شوند.
نور آفتاب و پیری پوست
قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب یكی از مهم‌ترین و شاید بتوان گفت اصلی‌ترین دلیل پیری پوست است. در آمارگیری كه از سوی آكادمی متخصصین پوست آمریكا صورت گرفته است معلوم شد كه بیش از نیمی از تغییراتی كه با پیری پوست ارتباط دارد همچون چین و چروك‌ پوست و ایجاد خشكی و زبری و چرمی‌شدن پوست به خاطر آسیب‌های ناشی از نور آفتاب است. نور خورشید به لایه داخلی پوست نفوذ كرده، در آنجا به كلاژن و الاستین آسیب می‌رساند و در نتیجه پوست قابلیت ارتجاع و انعطاف‌پذیری و سفتی و قوام خود را از دست می‌دهد. در اثر تحریك عصبی بعضی از سلول‌های رنگدانه‌ساز قاعده اپیدرم، رنگدانه بیش از حد تولید می‌شود و در نتیجه لك‌های پررنگی (لك‌های ناشی از سن وسال و كك و مك پیری) ظاهر می‌شوند.در نتیجه اگر می‌خواهید پوستی جوان و شاداب داشته باشید از قرار گرفتن بیش از اندازه در مقابل نور خورشید بپرهیزید و از برنزه كردن خودتان صرف نظر كنید و هر گاه به اجبار در معرض نور خورشید قرار گرفتید از یك ضد آفتاب قوی كه ترجیحا UVA و UVB را هم مهار می‌كند استفاده كنید.
لك‌ها ی پوستی ناشی از افزایش سن
لك‌های قهوه‌ای یا خرمایی رنگی كه بر روی نواحی در معرض دید بدن ظاهر می‌شود ناشی از سال‌ها در معرض آفتاب بودن است. در این حالت سلول‌های رنگی در این نواحی دچار بیش فعالی می‌شوند. این لك‌ها اغلب شبیه كك و مك ،اما اندكی بزرگ‌تر و تیره‌تر هستند. اندازه این لك‌ها نیز از نیم سانتی‌متر تا بیش از ۲/۵ سانتی‌متر است. این لك‌ها بیشتر به كك و مك ناشی از سن معروفند چرا كه معمولا با بالا رفتن سن بر روی پوست افراد ظاهر می‌شوند.برای جلوگیری از پیدایش این لك‌ها یا بیشتر شدن تعداد آنها باید مدت زمانی را كه در معرض نور آفتاب هستید تا حد ممكن كاهش دهید و در صورت ضرورت قرار گرفتن در معرض آفتاب بنا به دلایلی شغلی و .... حتما از ضد آفتاب‌های قوی استفاده كنید. كرم‌ها و محصولات بی‌رنگ‌كننده كه حاوی هیدروكینون هستند ممكن است بتوانند به كمرنگ كردن این لك‌ها كمك ‌كنند اما استفاده از این گونه محصولات و مواد برای برطرف كردن لك‌های پیری چندان موِثر نیست. متخصصان پوست می‌توانند با استفاده از روش‌های مختلف جراحی این لكه‌های قهوه‌ای رنگ را از روی پوست شما برطرف كنند. گفته می‌شود كه مصرف رتینوئیك اسید موضعی (تریتینونین) نیز در محو این لك‌ها موثر است. محققین پس از مطالعات گوناگونی كه همچنان نیز ادامه دارد به این نتایج دست یافته‌اند كه مصرف این ماده موضعی می‌تواند برخی از تغییرات پوستی ناشی از پیری را بهبود بخشد. شواهدی وجود دارد كه نشان می‌دهد این ماده قادر است چین و چروك‌های صورت را محوتر و نامشخص‌تر كند، جریان خون پوست را افزایش دهد و پررنگی و یا كم‌رنگی پوست كه بخشی از علائم پیری است‌ را كاهش دهد. پس از مالیدن ترتینوئین بر روی پوست ابتدا پوست دچار قرمزی می‌شود، تحریك شده و پوسته‌اندازی می‌كند. حالت گل انداختن و قرمزی شاداب گونه‌ای كه در پی مصرف موضعی این دارو حاصل می‌شود ممكن است در حقیقت یك التهاب خفیف باشد. در هر حال باید این را در نظر داشته باشید كه درمان با ترتینوئین درمان ساده‌ای نبوده و باید حتما تحت نظارت پزشك متخصص صورت گیرد.
روش‌های برطرف كردن پیری پوست
از جمله عواملی كه در تغییرات پوستی ناشی از افزایش سن نقش دارند می‌توان به كاهش میزان كلاژن و الاستین پوست، نقش وزن و ثقل بافت، قرار گرفتن در معرض آفتاب، حركات چهره از قبیل اخم كردن، زیر چشمی نگاه كردن و لبخند زدن و كاهش چربی پوست اشاره كرد. با برخی روش‌های طبی پیشرفته می‌توان با اغلب این تغییرات به طور نسبی مقابله كرد. حالت افتادگی و شلی پوست ناشی از سنگینی بافت و كاهش كلاژن و انعطاف‌پذیری و الاستین بافت را می‌توان با روش‌های جراحی پلاستیك بهبود بخشید. آسیب ناشی از نور آفتاب را می‌توان با روش‌هایی چون لایه‌برداری شیمیایی و موادی چون رتینوئیك اسید تخفیف داد.
ماساژ فایده ندارد
شواهد حاكی از آن است كه بر خلاف نظر برخی، ماساژ دادن هیچ كمكی به برطرف‌سازی پیری پوست نمی‌كند و تاكنون هیچ مشاهده‌ علمی این فرضیه را ثابت و یا حمایت نكرده است. مثلا بهبود موقتی گردش خون كه با ماساژ دادن حاصل می‌شود كاری جز این كه رنگ پوست را به طور موقت گل‌گون كند انجام نمی‌دهد. البته پس از ماساژ صورت، شما احساس راحتی و آسودگی بیشتری خواهید كرد و به همین دلیل نیز چهره شخص سالم‌تر و مناسب‌تر به نظر خواهد رسید ولی نباید از این روش انتظار تاثیر مفید و ماندگاری داشته باشید.
چندنكته مهم
نكته قابل تامل و مهم این است كه متاسفانه به هیچ طریقی نمی‌توان از بروز پیری پوست جلوگیری كرد و دیر یا زود این عارضه دست به گریبان همه خواهد شد، اما این نكته را نیز نباید از نظر دور داشت كه مراقبت روزانه از پوست می‌تواند روند پیری پوست را تا حدی كاهش دهد. به همین دلیل در زیر به تعدادی از این روش‌ها اشاره خواهد شد:
-۱ صورت خود را روزانه با صابون‌های ملایم كه حاوی مواد مرطوب كننده هستند بشوئید. -۲ از قرار گرفتن دائمی در زیر نور آفتاب جدا بپرهیزید. -۳ در صورت نیاز به بودن در زیر نور خورشید حتما از ضد آفتاب‌های قوی و مناسب استفاده كنید. -۴ از مواد غذایی سالم چون سبزیجات و میوه بسیار در طی روز استفاده كنید. -۵ روزانه ورزش كنید و در این میان ورزش صورت را فراموش نكنید. -۶ سیگار نكشید.

منبع : روزنامه سلامت